آنها نبود حمایت مالی، تجهیزات و امکانات، بها ندادن به پژوهشگران، کمبود سرانه پژوهشی، ضعف مدیریت صحیح و همه‌جانبه و خوشفکر، سردرگمی مراکز پژوهشی، مشتری محور نبودن پژوهش‌ها، بها ندادن به پژوهش در بخش صنعت، سهم اندک پژوهش از تولید ناخالص ملی و عجین نبودن روند توسعه با پژوهش را ازجمله مهم‌ترین مشکلاتی دانستند که بخش پژوهش در ایران با آن دست به گریبان است.
بها دادن به پژوهشگر
دکتر علیمراد رشیدی، پژوهشگر و عضو هیأت علمی و مسئول مرکز تحقیقات نانو پژوهشگاه صنعت نفت به همشهری می‌گوید: مهم‌ترین مشکل پژوهش در کشور نبود حمایت مالی، تجهیزات و امکانات لازم برای پژوهش است.
تقریبا می‌توان گفت ما به لحاظ نیروی انسانی در هر حوزه پژوهشی در جایگاه مناسبی قرار داریم ولی مسئله مهم این است که باید به نیروی انسانی محقق و پژوهشگر ارزش و بها داده شود تا زمینه مساعد برای کار وی فراهم شود؛ به این ترتیب نه تنها از فرار مغز‌ها جلوگیری به‌عمل می‌آید بلکه به پیشرفت علمی و فناوری در کشور نیز کمک‌می‌شود.
پژوهش توسعه‌ای
دکتر روستا آزاد معاون پژوهش و فناوری دانشگاه صنعتی شریف می‌گوید: در دنیا همیشه در عرصه اجرا بخش آر‌اند دی (تحقیق و توسعه) یا پژوهش توسعه‌ای دارند که سفارش‌دهنده حلقه‌های قبلی خود یعنی پژوهش‌های کاربردی و بنیادی است،
بنابراین پژوهش‌ها خیلی آبجکتیو و هدف‌گرا شکل می‌گیرد در حالی که در کشور ما بخش‌های اجرا که عموما در یک اقتصاد دولتی یا وابسته به دولت هستند پژوهش‌های توسعه‌ای کنار بخش‌های اجرایی یا اصلا وجود ندارد یا در صورت وجود داشتن فقط اسم آن را یدک می‌کشد و رسما نیست، بنابراین سلسله جنبان پژوهش که قسمت سفارش بخش اجراست وجود ندارد و این مشکل بزرگی است
بودجه اندک
دکتر میر فضل‌الله موسوی عضو هیأت علمی دانشگاه تربیت مدرس در همین زمینه بودجه را مهم‌ترین مانع پژوهش در کشور عنوان می‌کند و به همشهری می‌گوید: ما طبق برنامه
5 ساله می‌بایستی سهم پژوهش از تولید ناخالص ملی را به 3 در صد می‌رساندیم در حالی که نه تنها این اتفاق نیفتاد بلکه شاهد این بودیم که گاهی از سال پیش از آن نیز کمتر شد.
در تمام دولت‌ها این مسئله بوده است و هنوز هم به‌درستی حل نشده است.
اگر بودجه مناسبی در اختیار محقق گذاشته شود وی بهتر می‌تواند ایده‌های خلاقانه خود را به‌منصه‌ظهور برساند و نتیجه بهتری نیز عاید کشور می‌شود.
کاهش بودجه پژوهش یک زنگ خطر برای کشور محسوب می‌شود. البته باید در نظر داشت که آمار و ارقام مستندی باید وجود داشته باشد تا قضاوت صحیح صورت گیرد.
نیرو محرکه اصلی پژوهش
به اعتقاد دکتر مجتبی شمسی‌پور برنده جایزه شیمی سال 2006 آیسسکو و جزو پراستناد‌ترین محققان ایرانی مقالاتISI، مجموعه تاثیرگذار در امر پژوهش کشور به نوعی بیمار است ولی باید توجه داشت نیرو محرکه اصلی پژوهش که مدیریت صحیح و همه‌جانبه و خوشفکر است در کشور دیده نمی‌شود.
ما از امکانات هر چند ناکافی ولی مناسبی برخورداریم که از همان نیز بهره برداری نمی‌شود و این ناشی از مدیریت چندگانه و ضعیف است.
سردرگمی مراکز پژوهشی
دکتر جواد صالحی یکی از 4 دانشمند برجسته جهان اسلام و عضو هیأت علمی دانشگاه صنعتی شریف، عدم‌تعریف یک هدف صریح و دقیق برای زنجیره پژوهش و فناوری در کشور را مانع بزرگی بر سر به‌ثمر نشستن نتایج پژوهش و کارهای تحقیقاتی می‌داند و به همشهری می‌گوید: ما دقیقا نمی‌دانیم که در چه زمینه‌ای می‌خواهیم پژوهش کنیم، اهداف خرد مشخص شده‌اند ولی این مسئله نیازمند یک هدف کلان است.
نبود اهداف بزرگ باعث سردرگمی مراکز پژوهشی است و باید معنای اهداف تفهیم و راه صحیح رسیدن به آن به دانشجو تفهیم شود. نبود نگاه کلان در امر پژوهش باعث ضربه زدن به این مسئله می‌شود. ما باید در بخش‌هایی که نبض اقتصاد کشور را به دست می‌گیرد سرمایه‌گذاری کنیم، تحقیق و پژوهش انجام دهیم و هدف اصلی مان هم رسیدن به این هدف باشد.
اعتقاد به پژوهش
دکتر عباسعلی مطلبی رئیس مرکز تحقیقات شیلات ایران می‌گوید: اصولا اعتقادی به پژوهش در کشور در بین کسانی که بهره‌بردار هستند و باید از نتایج تحقیقات استفاده کنند دیده نمی‌شود.
اگر به سهم و نقش پژوهش در شناخت و حل مسائل کشور و تاثیر آن در توسعه و پیشرفت اقتصاد و کشور توجه شود طبیعتا بسیاری از موانع پژوهش در کشور برداشته می‌شود. پژوهش باید مشتری محور و تقاضا محور باشد تا مشکلات کشور را رفع کند. پژوهش‌های آکادمیک و دانشگاهی مهم است ولی زمانی می‌تواند تاثیر داشته باشد که کاربردی شود.
انگیزه مدیران
دکتر کمال محامدپور، عضو هیأت علمی دانشگاه خواجه نصیر طوسی نیز با تاکید بر این امر که پژوهش باید در ارتباط با نیازی انجام شود، تاکید می‌کند: تمامی دستگاه‌های اجرایی نیاز به پژوهش دارند اما باید انگیزه لازم در مدیران به‌ویژه در بخش صنعت وجود داشته باشد که متأسفانه هنوز مدیران ارشد صنایع و دستگاه‌های اجرایی اعتقاد لازم را ندارند.
دانش باید اصل اساسی تمامی تصمیمات صنعتی و کلان کشور باشد و می‌دانیم که دانش بدون پژوهش ایجاد نمی‌شود. این در حالی است که در بخش صنعت بهایی به این مسئله داده نمی‌شود، چون اعتقادی به پژوهش نیست به همین دلیل تولیدات کشور بی‌کیفیت و پر هزینه است و قابل رقابت با تولیدات خارجی نیست.
حمایت از تحقیق و توسعه، حمایت از تولید و اشتغال است. باید یک نظام فکری همه‌جانبه و حمایت از سوی دولت باشد تا زنجیره تحقیق، تولید و بازار و نهایتا رفاه اجتماعی و توسعه پا بگیرد.
فقدان مدیریت اصولی
دکتر رضا منصوری عضو هیأت علمی دانشگاه صنعتی شریف و مدیر طرح رصدخانه ملی، فقدان مدیریت اصولی در پژوهش را مانع اصلی تحقیق در کشور بیان می‌کند و توضیح می‌دهد که حتی زمانی که بودجه‌های پژوهشی اندکی افزایش یافت تغییری در این زمینه مشاهده نشد چون تفکر مدیریتی برای هزینه بودجه و چگونگی توزیع و رساندن آن به دست پژوهش وجود ندارد.
ما هنوز نتوانسته‌ایم نهاد‌های لازم را برای مدیریت این مسئله ایجاد کنیم. البته در سطح خرد کارهایی انجام شده ولی هنوز در سطح کلان حرکتی صورت نگرفته است.
با وجود این مشکل، ما حتی اگر بتوانیم سهم پژوهش از تولید ناخالص ملی را به بالای یک‌درصد برسانیم که البته بسیار لازم است، طبیعتا وقتی مدیریتی توانا و قوی این بودجه را هدایت نکند تاثیری بر پژوهش و در نتیجه بر توسعه کشور نخواهد گذاشت و این بودجه هرز خواهد رفت.
طاهره ساعدی
