تا زمانی که در چکسلواکی زندگی می‌کرد و حتی در نخستین سال‌های ورودش به فرانسه، اطلاعاتی درباره زندگی او منتشر می‌شد اما اکنون که آثار گرانبهایش شهرتی بین‌المللی برایش به ارمغان آورده‌اند، هنوز آن‌گونه که بایسته است به شرح زندگی شخصی او نپرداخته‌اند. کوندرا ترجیح می‌دهد زندگی‌نامه‌ای نداشته باشد و بر این باور است که رمان‌نویس باید از گفته «گوستاو فلوبر» پیروی کند یعنی پشت اثر خود پنهان شود. او می‌گوید: «رمان‌نویس خانه زندگانی‌اش را ویران می‌کند تا با سنگ‌های آن، خانه رمان خود را بسازد». کوندرا با تدوین زندگینامه نویسندگان موافق نیست و اعتقاد دارد: «زندگی شخصی نویسنده فقط مربوط به خود اوست زیرا زندگینامه نویسنده به شکل و ماهیت اثر آسیب می‌رساند».
میلان کوندرا زندگینامه شخصیت‌های ذهنی‌اش را به اختصار بیان می‌کند. به عقیده او مضمون‌های وجودی این شخصیت‌ها اهمیت دارند. این‌که در رمان «بار هستی»، «توما» گندمگون یا بور است، پدرش فقیر است یا ثروتمند و... هیچ اهمیتی ندارد؛ باید اندیشه و احساسات شخصیت را فهمید؛ باید به هستی او راه پیدا کرد.
کوندرا علاوه بر این‌که به شرح حال اعتقادی ندارد، از سوء‌تفاهم‌ها و برداشت‌های غلط می‌ترسد. او به دلیل مخالفت با نظام سیاسی حاکم بر کشورش، مجبور به مهاجرت شده و بیم آن دارد که از او نه سیمای یک «کاوشگر هستی» که چهره یک ناراضی و مخالف سیاسی ترسیم شود.
کوندرا حدود ۱۴سال داشت که سرودن شعر را آغاز کرد. اشعار او در مطبوعات انتشار یافت. خود او می‌گوید تا ۲۵سالگی به موسیقی، بیشتر از ادبیات علاقه داشته است و این شیفتگی تا همیشه در فکر و احساسش باقی می‌ماند.
میلان کوندرا سرانجام شعر را کنار می‌گذارد و از سال۱۹۵۸ نوشتن داستان کوتاه را آغاز می‌کند و تا سال۱۹۶۸ ده داستان کوتاه با عنوان کلی «عشق‌های مضحک» می‌نویسد.
نخستین رمان کوندرا به نام «شوخی» در سال۱۹۶۷ در فرانسه انتشار یافت؛ رمانی که باعث شهرت جهانی او شد. لویی آراگون این رمان را اثری بزرگ دانسته است.
در سال۱۹۷۳ رمان «زندگی جای دیگر است» به زبان فرانسه انتشار یافت و جایزه «مدیسی» برای بهترین رمان خارجی را به دست آورد.
رمان «والس خداحافظی» در سال۱۹۷۸ جایزه «موندلو» را در ایتالیا نصیب کوندرا کرد. در سال۱۹۸۱ جایزه «کامنولث اوارد» در آمریکا به رمان «کتاب خنده و فراموشی» تعلق گرفت. در سال۱۹۸۲ مجموعه‌آثارش جایزه «اروپا لیتراتور» را می‌گیرد.
در سال۱۹۸۴ رمان «بار هستی» شهرت او را به عنوان یکی از رمان‌نویسان بزرگ معاصر تثبیت می‌کند.
«هنر رمان» در سال۱۹۸۶ انتشار یافت. «هنر رمان» نخستین رمانی است که او به زبان فرانسه نوشته است. این کتاب، مجموعه کاملی است از تفکرات کوندرا درباره تاریخ تحول هنر رمان در اروپا و نیز بررسی و تحلیل خود او درباره رمان‌هایش. «جهالت»، «خستگی»، «هویت» و... از آثار دیگر او به شمار می‌آید.
میلان کوندرا هم‌اکنون در فرانسه روزگار می‌گذراند.
کتاب‌شناسی
- عشق‌های خنده‌دار (۱۹۶۹) - برگردان فروغ پوریاوری - انتشارات روشنگران و مطالعات زنان
- دون ژوان - برگردان آیسل برزگر - نشر سروینه
- شوخی (۱۹۶۷) - برگردان فروغ پوریاوری - انتشارات روشنگران و مطالعات زنان
- مهمانی خداحافظی (۱۹۷۲) - برگردان فروغ پوریاوری - انتشارات روشنگران و مطالعات زنان
- والس خداحافظی (۱۹۷۲) ـ برگردان دیگری از مهمانی خداحافظی است.
- زندگی جای دیگریست (۱۹۷۳) - برگردان پانته‌آ مهاجر کنگرلو - نشر تنویر
- کتاب خنده و فراموشی (۱۹۷۸) - برگردان فروغ پوریاوری - انتشارات روشنگران و مطالعات زنان
- سبکی تحمل‌ناپذیر هستی (۱۹۸۴) - برگردان پرویز همایون‌پور - نشر گفتار
- جاودانگی (۱۹۹۰) - برگردان حشمت‌الله کامرانی - نشر تنویر
- آهستگی (۱۹۹۵) - برگردان دریا نیامی
- هویت (۱۹۹۸) - برگردان پرویز همایون‌پور - نشر قطره
- جهالت (۲۰۰۰) - برگردان آرش حجازی - انتشارات کاروان (برگردانی با نام بی‌خبری نیز انجام شده‌است)
- جشن بی معنایی (۲۰۱۳) - برگردان قاسم صنعوی - نشر بوتیمار (با همکاری نشر نگاه)
- کلاه کلمنتیس - برگردان احمد میرعلائی - انتشارات دماوند
درگذشت
«میلان کوندرا»، از بزرگ‌ترین نویسندگان ادبیات جهان در ۹۴ سالگی درگذشت.
آخرین بروز رسانی Jul ۱۲, ۲۰۲۳ - چهارشنبه ۲۱ تیر ۱۴۰۲
