تهران قدیم
-
شیخهادی؛ از نام یک خیابان تا دو قتل فجیع و یک مرثیه مشهور
"از آلمان جراح به بیمارستان وزیری، سومین بیمارستان تهران، آورد؛ بیمارستانی که در ساختنش همه کار کرد، از کارگری تا تامین هزینهها. خودش هم با آن هیبت علمای عصر قاجار روی قبای روحانی، «گان» جراحی پوشید و در اتاق عمل حاضر شد تا مراحل و نحوه کار جراح آلمانی را از نزدیک مشاهده کند".
-
نگاهی به مثلهای رایج با موضوع آب در فرهنگ عامه مردم تهران قدیم
ضربالمثلهای آبکی! | آب منشا خیر و برکت و مثلهای جالبی است
موضوع آب با هویت تهران گره خورده است. در فرهنگ و ادبیات فولکلور ما چیزی به اندازه حرمت نان و آب ارزشمند نیست. به همین دلیل در این باره ضربالمثل، قصه و روایتهای زیادی وارد ادبیات عامه شده است.
-
دوندهای که آتش المپیک را در تهران روشن کرد
آخرین ماه فصل تابستان سال ١٣۵٣ است. برای اولینبار قرار است بازیهای المپیک آسیایی (بعد از یک وقفه طولانی) در خاورمیانه برگزار شود، در تهران، با حضور ٣ هزار ورزشکار از ٢۵ کشور آسیایی.
-
سه تصویر از کاسب قرن | یک غذاخوری خاطرهانگیز، امتحان ۳۰۰تومانی و جمله آخر
حاج «میرزا احمد عابد نهاوندی»، مشهور به حاج مرشد چلویی، حدود ٨٢ -٨٣ سال پیش در بازار تهران، جنب مسجد جامع، یک غذاخوری داشت به نام "غذاخوری حاج مرشد چلویی" که داستان زندگی صاحبش کم از عالمان عارفمسلک ندارد.
-
عکس زیرخاکی از بساط سلمانیهای میدان شوش | عواقب ناخوشایند اصلاح با چای دارچینی
در گذشتههای دور، خدماتی مثل تراشیدن، اصلاح ریش و سبیل مردان بر عهده آرایشگر یا سلمانی بود. محل کار این افراد، دکان سلمانی یا محلی مناسب در کوچه، خیابان یا میدانی پر رفت و آمد بود.
-
بلایی که رضاپهلوی سر خندق های تهران آورد | تولد ۴ خیابان جدید در تهران
حفر خندق در اطراف پایتخت که از دوره صفویه کلید خورد در نوع خودش اتفاق جالبی است. در آن سالها که خطر حمله و تصرف پایتخت از جانب نیروهای بیگانه احساس می شد، گودالهای بزرگ و عمیقی دورتادور شهر حفر کردند تا مانع لشکر کشی دشمنان به داخل تهران شوند.
-
حکایت ۴ بیمارستان قدیمی تهران که آلمانیها ساختند | ماجرای خون آلودبودن پایتخت نشینها چه بود؟
خیابان شاهپور که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی به خیابان وحدت اسلامی تغییر نام داد یکی از قدیمیترین معبرهای پایتخت به حساب میآید و میتوان آن را در زمره خیابانهای تاریخی تهران قرار داد.
-
ماجراهای خواندنی محله ضرابخانه به روایت اهالی قدیمی | قوام السلطنه در چاله هرز گیر افتاده بود | ترهبار با الاغ به این محله میآمد
«ضرابخانه» از آن محلههای خیلی قدیمی منطقه ماست که روزگاری با شمیرانات سرجمع «بخش ۱۱تهران» را تشکیل میدادند و مرکز این بخش تجریش و نزدیکترین روستا به آن لویزان و رستمآباد بود.
-
مراسم مسلمیه؛ اثری بیهمتا، محتوایی و مردمنهاد
مراسم مسلمیه در حرم مطهر سابقه بیش از یکصدساله دارد و همزمان با شب شهادت حضرت امام محمد باقر علیهالسلام به مدت سه شب برگزار میشود. در این سه شب هیئات مذهبی در قالب دستههای عزاداری از نقاط مختلف به سمت حرم حرکت کرده و با حضور در صحن و سرای حضرت سیدالکریم به عزاداری در سوگ شهادت حضرت مسلم سفیر حضرت
-
بذل و بخشش شاه قاجار در یکی از گران قیمتترین محله های تهران | سفارت ییلاقی انگلیسیها کجا بود؟
در گذشته، شمیران روستاهای فراوان و باغهای گسترده داشت و از زمان خیلی دور به خاطر اقلیم مساعد و باغهایش محل استراحت و هواخوری مردم تهران بود. اما نخستین باغها و عمارتهای ییلاقی اعیان و اشراف در نزدیکی شهر ساخته و بعدها که راهها امن شدند، باغهای متعددی در نقاط دورتر به وجود آمدند.
-
دولتیها در این خیابان زندگی میکردند | اینجا زمین متری 100 تومان بود
در طول تاریخ چهرههای شاخصی در خیابان دولت ساکن شدند که هر کدام به نوبه خودآبادی را به این خیابان آوردند. زمانی با ۳۰هزار تومان میتوانستیم ۳۰۰متر زمین در این خیابان بخریم ولی الان قیمت یکمتر زمین در این محله حداقل ۶ میلیون تومان است.
-
«پدر نوحهخوانی معاصر ایران» به دعوت هیئت بنیفاطمه به ایران آمد و ماندگار شد
سنت ماندگار حاج مرزوق
«برخلاف تصور، آنچه امروز به عنوان سینهزنی و مداحیِ «سنتی» شناخته میشود، قدمت چندان بالایی ندارد و پیدایش آن به حوالی دوره مشروطه میرسد. یکی از افراد اثرگذار در پیدایش این سبک، محمد مرزوق عرب حائری معروف به «حاجمرزوق» بوده است.
-
سخنگوی شهرداری در پاسخ به سئوال همشهری آنلاین در نشست خبری:
فاز اول ساختمان بلدیه امسال راه اندازی خواهد شد | در مورد زمان جمع آوری پل حافظ هنوز تصمیمگیری نشده است
سخنگوی شهرداری تهران با تأکید بر این موضوع که فاز اول ساختمان بلدیه در سال جاری راه اندازی خواهد شد، گفت: وضعیت بلدیه کاملا مشخص و در حال پیگیری است، تخصیص اعتبار نیز برای این ساختمان صورت گرفته است و معاونت فنی و عمران در کنار پیمانکار در حال پیشبرد این پروژه هستند.
-
داستان نفوذ روسها به محله قدیمی در شمال تهران | ماجرای کارخانه کبریتسازی این محله چه بود؟
در این شماره بخشی از تاریخچه محله زرگنده را از لابه لای برگهای کتاب طهران قدیم، اسناد تاریخی، گفتوگو با اهالی و تحقیقات دکتر هوشنگ مهراندیش تاریخشناس و استاد دانشگاه تهران تهیه کردهایم.
-
از شورای شهر چه خبر؟ / ۵
پیرهادی: چرا ساختمان بلدیه نیمهکاره رها شده است؟ | درخواست برای تعیین تکلیف این ساختمان
رییس کمیسیون خدمات شهری شورای شهر تهران بر لزوم تعین تکلیف ساختمان بلدیه در میدان امام خمینی(ره) تأکید کرد.
-
مرور تاریخ زرگنده به روایت «علاف» قدیمی محله | باغها رفتند، برجها آمدند
از جمله باغهای محله که اکنون فقط نامشان در ذهن برخی از اهالی زرگنده باقی مانده میتوان به باغ سنگی، باغ لسانی، باغ ملاقاسمی، باغ اسفندیاری، باغ جوزف، باغ عباس پخته سرو و باغ گلشن اشاره کرد.
-
این محله پاتوق سران قاجار بود | قصه «صاحب اختیار» که اختیاریه شد
۱۰۰ سال پیش وقتی میرزا محمودخان قائممقام زمینهایش را در اختیاریه وجب میکرد، نمیدانست یک روز این زمینها جزء تهران شود. آن موقع این منطقه اسمی و رسمی نداشت. فقط هکتارها زمین کشاورزی و باغهای میوه بیدر و پیکری بود که سند ششدانگش به نام محمودخان قائممقام، از رجال دربار قاجار بود.
-
روایت«زن آقا» از مشهورترین ایستگاه اتوبوس تهران | نام «سید» را مردم روی ایستگاه گذاشتند
در میدان صد نارمک ایستگاه «سید» ایستگاه آشنایی است. ایستگاه اتوبوسی که شاید برای خیلیها جای سؤال باشد که چرا اسم آن را سید گذاشتهاند. اگر از قدیمیهای نارمک باشید بزرگترها ماجرای «سید» را برایتان تعریف کردهاند اما اگر سن و سالتان به قدیمها قد نمیدهد برای پاسخ سئوالتان این گزارش را بخوانید.
-
مقبره ارامنه مشهور در ونک | کلیسای۱۷۰ ساله در شمال تهران
اتاقک کنار محراب با تابلویی از حضرت مریم(س) وحضرت عیسی(ع)، چند دسته گل و چراغهای روشن تزئین شده است. اینجا یکی از مکانهای تاریخی و مذهبی محله است؛ کلیسای میناس مقدس، کلیسایی با قدمتی طولانی. این گزارش از فضای داخل کلیسا و صحبت با مسئولان و اهالی قدیمی قلعه ارامنه تهیه شده است.
-
یخچال تهران چگونه گرم شد؟ | کسی دیگر «شازده» را نمی شناسد
یخچال، یکی از معروفترین خیابانهای شمال تهران است. اما چرا به اینجا میگویند خیابان یخچال؟ از اهالی قدیمی کسی باقی نمانده است. به سختی دنبال تاریخ کوتاه این خیابان گشتیم.
-
تنها خیابان تهران که هنوز به نام یک پادشاه است
تهران خیابانهای زیاد و مهمی دارد. گسترش که پیدا کرد از هر طرف، به اقتضای جمعیتش، بر تعداد این خیابانها و نامها افزوده شد.
-
داستان یکی از پرترددترین تقاطع های تهران | اینجا سکه ضرب میکردند
ضرابخانه، امروز دیگر سهراه نیست. تقاطع شلوغی است که در آن از زمین و آسمان ماشین میبارد. هرچند در چند گوشه از این تقاطع پارکهای کوچک شهری تعبیه شده است اما به هیچوجه توصیه نمیکنیم که آنجا درنگی کنید تا نفسی چاق کرده باشید.
-
هدیه لوکس ناصرالدینشاه به دخترش را ببینید | از نخل طلا در اینجا نگهداری میشود
عمارت زیبای باغ فردوس که روزگاری خانه حسینعلیخان معیرالممالک بود، هدیه لوکس ناصرالدینشاه به دخترش، عصمتالدوله، است. حسینعلیخان ساختمان باغ را با سبک معماری قاجاریه که به فیلگوش معروف است، تکمیل کرد و جشن عروسی خود را هم در همین باغ برگزار کرد.
-
در ستایش الگوهای مهربانی و اعتبار
در گذشتهای نهچندان دور، زمانی که محلههای تهران هویتی مستقل داشتند و آدمها به سکونت در محلهشان میبالیدند، اعتبار محلهها به سنگ و آجر و مساحت خانهها نبود بلکه به انسانهای بزرگوار و بزرگمنشی بود که امور محله را رتق و فتق میکردند و کوچک و بزرگ را زیر پر و بال حمایت خود میگرفتند.
-
سلسبیل۷۰سال قبل به روایت عمو حسن | از درشکههای مسافربری تا اتوبوسهای سه قرونی و قنات چهلپله
«حسن مظفری» از ساکنان و کسبه قدیمی سلسبیل، روایت هایی خواندنی از روزگار قدیم این محله را بازگو می کند.
-
کفنپوشان خوفناک در میدان سرقبرآقا | مردهها از زندهها چه میخواستند؟
کفندزدی و کفنپوشی حکایت دزدانی بود که در محدوده میدان سرقبرآقا چند صباحی ترس و وحشت را در دل رهگذران در جنوب شهر تهران قدیم انداخته بودند.
-
تصویر کمتر دیده شده از میدان توپخانه در سال ۱۳۲۵
در روزگار قدیم محوطه بزرگی در حدفاصل خیابانهای امیرکبیر، ناصر خسرو، لاله زار، فردوسی و باب همایون قرار داشت که در آن زمان به نام میدان توپخانه شناخته میشد.
-
معاون فرهنگی و هنرهای شهری سازمان زیباسازی:
عمارت عینالدوله به هیچ شخص یا نهادی واگذار نشده است
معاون فرهنگی و هنرهای شهری سازمان زیباسازی گفت: عمارت عین الدوله به هیچ شخص یا نهادی واگذار نشده، در ضلع غربی عمارت در دوره های قبلی مدیریت شهری انباری ساخته شده بود که به هیچ وجه زیبنده این بنای تاریخی نبود. با تصویب هیات مدیره سازمان، قرار شد این انبار تبدیل به «کافه هنرهای تجسمی» شود.
-
روایتهایی در باره آداب زندگی در قلعه قدیمی پایتخت | خانه کدخدا پناهگاه اهالی بود
علی محمدمهدی و همسرش بر عکس بقیه ساکنان قلعه، پس از میان رفتن بنای اصلی به دلیل عرق محلی و حس تعلق خاطر نقل مکان نکردند و در مجاورت قلعه و همین محله ساکن شدند.
-
تاریخ ۴ محله تهران با نام این زن گره خورده است | ماجرای اعتصاب دختران در موقوفه نظام مافی
محله به محله مهرآباد، جی، استادمعین و هاشمی با نام این زن خاطره دارد و کسی نیست که در بناها و زمینهایی که او وقف کرده و سبب خیر شده، درمان نشده باشد یا تحصیل نکرده باشد و شکرانه به جای نیاورده باشد.