هیسترکتومی یا رحم برداری ممکن است به دلایل متفاوتی انجام شود:
- فیبروئیدهای رحمی که باعث تغییر موقعیت رحم از مکان معمولش به درون مجرای واژن شده باشند.
- سرطان رحم، گردن رحم یا تخمدان‌ها.
- خونریزی غیرطبیعی واژنی.
- درد مزمن لگنی.
- آدنومیوز یا ضخیم شدن دیواره رحم.
رحم‌برداری معمولا تنها هنگامی انجام می‌شود که همه روش‌ها درمانی دیگر امتحان شده باشد و به نتیجه‌ای نرسیده باشد.
انواع رحم‌برداری
بسته به دلیل رحم‌برداری، جراح ممکن است همه رحم یا بخشی از آن را بردارد. بیماران و پزشکان گاه اصطلاحات مربوط به این عمل را نحوی غیردقیق به کار می‌برند، بنابراین باید روشن شود آیا در جریان عمل رحم‌برداری، گردن یا دهانه رحم و یا تخمدان‌ها هم برداشته می‌شوند یا نه.
- رحم‌برداری نیمه‌کامل یا فوق‌‌دهانه‌ای: در این نوع رحم‌برداری جراح تنها بخش بالایی رحم را بر می‌دارد و گردن یا دهانه رحم را به جای می‌گذارد.
- رحم‌برداری کامل: در این نوع رحم‌برداری کل رحم و دهانه رحم برداشته می‌شود.
- رحم برداری رادیکال: جراح در این نوع رحم‌برداری همه رحم و بافت‌های طرفین رحم و دهانه رحم و بخش بالایی واژن را بر می‌دارد. رحم‌برداری رادیکال معمولا تنها هنگامی انجام می‌شود که سرطان وجود داشته باشد.در رحم‌برداری رادیکال ممکن است تخمدان‌ها هم برداشته شود - عملی که به آن اُاُفورکتومی یا تخمدان‌برداری می‌گویند- یا تخمدان‌ها باقی گذاشته شود.
تکنیک‌های جراحی رحم‌برداری
رحم‌برداری ممکن است با تکنیک‌های متفاوتی انجام شود.
رحم‌برداری از راه شکم یک عمل جراحی باز است. این نوع رحم‌برداری شایع‌ترین نوع این عمل است و 70 درصد موارد را شامل می‌شود.
جراح برای انجام این عمل یک برش 12 تا 17 سانتی‌متری عمودی یا افقی روی شکم ایجاد می‌کند. سپس جراح رحم را از طریق این برش خارج می‌کند.
پس از انجام این عمل زن بیش از سه روز در بیمارستان بستری می‌شود. همچنین پس از بهبودی جوشگاه زخم قابل مشاهده‌ای در محل برش جراحی روی شکم باقی می‌ماند.
رحم‌برداری با کمترین تهاجم
امروزه روش‌های متعدد رحم‌برداری با کمترین تهاجم معمول شده است که در آنها از برش‌های کوچکتری استفاده می‌شود:
- رحم‌برداری از راه واژن: جراح در این روش با برش دادن از درون واژن به رحم دسترسی پیدا می‌کند و آن را خارج می‌کند. برش جراحی در داخل بدن است، بنابراین جوشگاه زخم قابل مشاهده‌ای وجود نخواهد داشت.
- رحم‌برداری با لاپاراسکوپی: این جراحی با استفاده از لاپاراسکوپ، یک لوله باریک که دوربین نورانی بر سر آن قرار دارد، و ابزارهای جراحی از طریق برش‌های کوچک بر روی شکم به درون بدن فرستاده می‌شود، انجام می‌شود. جراح با مشاهده تصویر درون بدن بر روی یک صفحه ویدئویی عمل جراحی را از خارج بدن انجام می‌دهد.
- رحم‌برداری با لاپاراسکوپی به کمک روبات: این عمل مشابه رحم‌برداری با لاپاراسکوپی است، به جز اینکه جراح در حین انجام عمل یک سیستم روباتی پیچیده دارای ابزارهای جراحی را از بیرون بدن هدایت می‌کند. تکنولوژی پیشرفته به جراح امکان می‌دهد که جراح حرکات طبیعی مچ استفاده کند و جریان عمل را روی یک صفحه نمایش سه‌بعدی ببیند.
استفاده از روش‌هایی با کمترین تهاجم در مقایسه با رحم‌برداری باز از راه شکم دارای مزایایی است. این روش‌های کمتر تهاجمی درد و جوشگاه زخم کمتری ایجاد می‌کنند و خطر عفونت به دنبال آنها کمتر است.
زنانی که با روش‌های کمتر تهاجمی رحم‌برداری می‌شوند، می‌توانند پس از 3 تا 4 هفه به زندگی عادی بازگردند، در حالیکه در رحم‌برداری یاز زمان نقاهت چهار تا شش هفته است. هزینه‌های عمل‌های کمتر تهاجمی نیز از هزینه‌های عمل باز کمتر است. همچنین خطر فتق‌ها در محل برش جراحی در این روش‌ها کمتر است.
البته هر زنی نامزد مناسب انجام رحم‌برداری با روش‌های کمتر تهاجمی نیست. وجود جوشگاه‌های عمل‌های قبلی، چاقی و وضعیت کلی سلامت فرد ممکن است در انتخاب یا عدم انتخاب این نوع عمل‌ها موثرند. در مورد اینکه آیا رحم‌برداری با این شیوه‌ها برای شما مناسب است، باید با دکترتان مشورت کنید.
خطرات رحم‌برداری
رحم‌برداری کی عمل جراحی کم‌خطر است. اغلب زنانی که رحم‌برداری می‌شوند پس از جراحی دچار مشکل یا عارضه جدی نمی‌شوند. اما رحم‌برداری نیز مانند هر عمل جراحی دیگر ممکن است در اقلیتی از زنان عوارضی به دنبال داشته باشد. از جمله این عوارض میتوان به این موارد اشاره کرد:
- پرولاپس واژن (بیرون‌زدگی واژن از بدن)
- ایجاد فیستول (ارتباط غیرطبیعی میان واژن و مثانه)
- درد مزمن
سایر خطرات رحم‌برداری شامل عفونت در محل زخم‌ها و ایجاد لخته خون است که شایع نیستند. معمولا پس از رحم‌برداری توصیه می‌شود تا شش هفته از آمیزش و برداشتن اشیای سنگین خودداری کنند.
WebMD