به گزارش خبرگزاری قرآنی ایران (ایکنا)، «محمد‌باقر قالیباف» به عنوان شهردار تهران، در دوره دوم مسابقات بین‌المللی قرآن دانشجویان مسلمان که در تهران برگزار شد، نقش به‌سزایی داشته است. تدارک میزبانی از دانشجویان مسلمان کشورهای مختلف و اختصاص سالن همایش‌های بین‌المللی برج میلاد برای برگزاری این رقابت بین‌المللی قرآنی از مهمترین اقدامات شهرداری تهران در این زمینه بوده است. آنچه در پی می‌آید متن گفت‌وگو با قالیباف است که در آستانه برگزاری سومین دوره مسابقات بین‌المللی قرآن دانشجویان مسلمان انجام شده است.
*از برنامه‌های دوره پیشین مسابقات بین‌المللی قرآن دانشجویان مسلمان چه ارزیابی دارید؟
تا آن‌جا که بنده اطلاع یافته‌ام در دو دوره گذشته، شاهد استقبال خوبی از این مسابقات بودهایم و علاوه بر این سطح کمی مطلوب، در زمینه کیفیت نیز نوآوری‌های خوبی صورت گرفته است، اما به هر حال هنوز هم با وضعیت آرمانی فاصله داریم. این وضعیت آرمانی البته بیشتر ناظر بر اهمیت و جایگاه والای قرآن کریم در میان ماست که هر قدر هم در بزرگداشت آن کوشش کنیم باز هم نخواهیم نتوانست آن چنان که شایسته این کتاب جاودانه آسمانی است، آن‌را پاس داریم.
*برپایی این مسابقات بین‌المللی را تا چه اندازه در معرفی چهره‌های قرآنی دانشگاه‌های جمهوری اسلامی ایران به سایر کشورها مؤثر می‌دانید؟
مطمئنا بسیار مؤثر خواهد بود. ایران اسلامی به عنوان أم‌القرای جهان اسلام مأمن میلیون‌ها عاشق قرآن است که تعداد زیادی از آن‌ها را دانشجویان ما تشکیل می‌دهند. شما اگر به سایر مسابقات بین‌المللی قرآنی نیز نگاه کنید شاهد حضور پررنگ قاریان جوان ما در سطح جهانی خواهید بود. برگزاری چنین مسابقاتی مجالی خواهد بود تا جان‌های عاشق قرآن بتوانند محلی برای ظهور و ابراز وجود پیدا کنند. این مسابقات باعث خواهد شد تا جوانان سایر کشورها نیز با جایگاه عمیق قرآن در جامعه ایران و عشق و علاقه جوانان ما به قرآن آشنا شوند.
*با توجه به سابقه همکاری شما، نقاط قوت و ضعف، فرصت‌ها و تهدیدهای موجود در مسابقات بین‌المللی قرآن دانشجویان مسلمان را در چه مواردی می‌دانید؟
همین که چنین همت عظیمی آن هم در راستای چنین امر خطیری به کار گرفته شده است در نوع خود جای تقدیر و سپاس دارد. خدمت به فرهنگ قرآنی و تلاش در جهت تعمیق و ترویج این فرهنگ در جامعه در هر سطحی که صورت گیرد، قابل تحسین است. بزرگ‌ترین فرصت این قبیل مسابقات در اولین سطح، معطر کردن فضای جامعه به نوای دل‌انگیز آسمانی کلام الهی است. در سطوح بعدی می‌توان امیدوار بود که چنین مسابقاتی به ترویج فرهنگ قرآنی در میان مردم و جامعه نیز بینجامد که در صورت تحقق چنین امری می‌توانیم بگوییم که چنین مسابقاتی در رسالتی که بر عهده داشته‌اند موفق بوده‌اند.
اما برگزاری چنین رویدادهای بزرگی مطمئناً بدون برخی ضعف‌ها و نقص‌ها نخواهد بود. تأکید بر جنبه‌های رقابتی و مسابقه‌ای و بی‌توجهی به جنبه‌های محتوایی و دور شدن از اهداف اصلی که همانا باید ترویج فرهنگ قرآنی در جامعه باشد می‌تواند یکی از مهمترین تهدیدات این قبیل مسابقات باشد. مسئولان برگزاری این رقابت‌ها باید مد نظر داشته باشند که مسابقات قرآنی با سایر مسابقات چه به لحاظ شکلی و چه محتوایی تفاوت‌های بنیادین دارد. در این قبیل رقابت‌ها نباید برد و باخت‌ها و کسب مقام به مسأله اصلی تبدیل شود. هر چند چهره‌پروری و تأکید بر عنصر قهرمانی می‌تواند یکی از عوامل جذب جوانان برای ورود به این عرصه باشد، اما باید همواره توجه داشته باشیم که هیچ‌گاه این ظواهر و ابزارها نباید برای خود شأنی مستقل پیدا کنند و فربه‌تر از محتوا و اهداف اصلی شوند.
*راهکارهای بهبود سطح کمی و کیفی مسابقات بین‌المللی قرآن دانشجویان مسلمان را در چه مواردی ذکر می‌کنید؟
به‌عنوان یکی از مهمترین راهکارها همان گونه رهبر معظم انقلاب اسلامی(حفظه‌الله) نیز بارها خطاب به قاریان قرآن کریم تأکید داشته‌اند، تأکید بر تأمل و تدبر در قرآن و ورود به محتوای بی‌منتهای آن است.
برگزاری دوره‌های کوتاه‌مدت آموزش و تفسیر قرآن با حضور اساتید برجسته و در صورت امکان اعطای مدارک معتبر به شرکت‌کنندگان، آشنایی با سیره نظری و عملی پیامبر گرامی اسلام(ص) و ائمه اطهار(ع)، دعوت از پیشکسوتان و بهره‌گیری از تجارب آن‌ها، نگاه آسیب‌شناسانه به وضعیت جوامع اسلامی از منظر معارف قرآنی و ارائه راه‌حل‌های قرآنی برای حل معضلات و همچنین تأکید بر مصادیق رفتار و کردار قرآنی می‌تواند از زمره راه‌حل‌ها برای افزایش سطح کیفی این مسابقات باشد.
برای افزایش سطح کمی نیز به نظر می‌رسد باید بر روی تبلیغات به خصوص در میان دانشجویان سایر کشورهای اسلامی توجه بیشتری صورت گیرد. همچنین افزایش کیفیت و نوآوری نیز به خودی خود می‌تواند بر افزایش علاقه‌مندان و مخاطبان بیفزاید، البته در این راستا مساعدت‌های سایر نهادها نیز می‌تواند بسیار مؤثر باشد.
*اهتمام موجود در کشور برای پرداختن به برنامه‌های قرآنی به ویژه این دوره از مسابقات بین‌المللی را چطور ارزیابی می‌کنید؟
ما در کشوری زندگی می‌کنیم که به یک معنا خود یک دارالقرآن بزرگ است. بزرگ‌ترین آرمان و هدف انقلاب و نظام اسلامی، احیای ارزش‌های اسلامی و احیای جامعه نمونه قرآنی بود. مسئولان و مدیران نظام نیز افتخار می‌کنند که خادم‌القرآن لقب گیرند. در طول سال‌های پس از انقلاب اسلامی نیز شاهد برگزاری مسابقات و رویدادهای بزرگ قرآنی در کشور بودهایم که همگی آن‌ها نیز با همت توأمان نهادهای مردمی و حکومتی برگزار شده‌اند.
بنده تصور می‌کنم که برگزاری چنین برنامه‌هایی همواره با استقبال فراوان مردم و مسئولان مواجه خواهد شد، البته از آن‌جا که این مسابقات به دانشجویان اختصاص دارد، به نظر می‌رسد که اهتمام بیشتر نهادهای آموزشی و دانشگاه‌ها را به نسبت سایر نهادها طلب می‌کند.
*فضای قرآنی دانشگاه‌های کشور را چطور ارزیابی می‌کنید و برای بهبود سطح فعالیت‌های قرآنی در کشور چه پیشنهاد مشخصی دارید؟
بنده تا آن‌جایی که خود در دانشگاه حضور دارم و از نزدیک شاهد هستم می‌توانم بگویم که هر چند جوانان ما عمیقاً دلباخته قرآن و معارف اسلامی هستند، اما هنوز هم شاهد نوعی مظلومیت معارف قرآنی در سطح دانشگاه‌ها هستیم، این‌که قرآن تنها در حد یک یا چند واحد محدود درسی به دانشجویان آموزش داده شود و فرصتی برای تفسیر و تأمل در قرآن فراهم نیاید نشان از این مظلومیت است. باید قرآن‌پژوهی به عنوان یک نیاز علمی و عملی همگانی به یک جریان پژوهشی در دانشگاه‌ها تبدیل شود.
در سطح جامعه نیز بعضاً این مظلومیت را شاهد هستیم، هر چند مدیریت شهری تهران به نوبه خود سعی کرده است تا از ابعاد این مظلومیت بکاهد. ما تلاش داریم تا با انجام فعالیت‌های گسترده قرآنی شعار «تهران سرای قرآن» را تحقق بخشیم تا بتوانیم با تسری و ترویج معارف قرآنی در جامعه، شهری با مؤلفه‌های قرآنی و درخور حیات طیبه اسلامی بسازیم، انشاء‌الله.
به عنوان یک راهکار مشخص در زمینه ترویج معارف قرآنی در سطح جامعه می‌توانم به لزوم تعیین شاخص‌های قرآنی در زمینه‌های مختلف اشاره کنم. به عنوان نمونه اگر قرآن‌پژوهان ما بتوانند شاخص‌های زندگی قرآنی، جامعه قرآنی، رفتار و گفتار قرآنی، اخلاق قرآنی، مدیریت قرآنی و ... را به صورت عینی و هم‌راستا با نیازهای امروز جامعه به مردم معرفی کنند می‌توانیم شاهد افزایش فرهنگ قرآنی در جامعه باشیم. به نظر بنده فعالیت‌های قرآنی نیز اگر می‌خواهند در بهبود وضعیت جامعه تأثیرگذار باشند باید تأکید بیشتری در این حوزه‌ها داشته باشند.
