با کمال اطهاری، کارشناس حوزه مسکن گفت‌وگو کرده‌ایم.
- نظر شما در رابطه با تدوین بسته تعیین اجاره‌بها چیست ؟
سیستم قیمت‌گذاری مسکن و تعیین اجاره‌بها در سطح شهر بسیار پیچیده است و مدل‌سازی در این بخش‌ها بسیار زمان‌بر خواهد بود. در تعیین اجاره‌بها عواملی همچون آب و هوا، همسایگی و دسترسی‌ها نقش تعیین کننده‌ای دارند. با توجه به این شرایط و سایر عوامل تاثیر‌گذار در اجاره‌بها، حداقل زمان مورد نیاز برای تدوین بسته اجاره‌بها در چارچوب موارد یادشده 2سال است.
- گذشته از وعده خانه دار شدن همه مردم تا 2سال آینده، آیا تدوین این بسته می‌تواند مفید و کارساز باشد؟
رشد اجاره بها همواره تابعی از عوامل یادشده است و در سال‌های اخیر نیز به‌رغم رشد 80 درصدی قیمت مسکن، رشد اجاره‌بها نهایتا 20 درصد بوده است. بررسی نوسانات سال‌های اخیر، نشان می‌دهد که دامنه تغییرات اجاره‌بها محدود ولی مستمر بوده است. با توجه به این شرایط، درصورتی که دولت با ابزار تعیین اجاره‌بها، مالکان و تولید‌کنندگان مسکن اجاره‌ای را تحت فشار قرار دهد، این قشر در میان‌مدت عقب نشینی کرده و در آینده با کاهش مسکن اجاره‌ای روبه‌رو خواهیم شد. باید درنظر داشت که دخالت‌هایی ازاین دست در شرایط خاص و زمان جنگ اعمال می‌شود و درصورتی که دولت بخواهد به این موضوع ورود پیدا کند، موجب آشفتگی و مختل شدن بازار خواهد شد.
- به‌نظر شما ساز و کار صحیح مدیریت اجاره بهای مسکن چیست؟
تولید مسکن اجاره‌ای و اشباع بازار یکی از اقداماتی است که دولت می‌تواند به‌واسطه آن نوسانات اجاره بها را کنترل کند. در دنیا نیز سیستم‌های گوناگونی برای مدیریت اجاره بها اعمال می‌شود. عرضه مسکن اجتماعی ارزان قیمت و پرداخت یارانه نقدی و کمک هزینه اجاره مسکن سیستم‌هایی است که به اجرا گذاشته شده و موجب کنترل روند روبه رشد اجاره بها شده است. در ایران نیز می‌توان با الهام از این مدل‌ها و منطبق کردن آن با شرایط داخلی، بازار اجاره را کنترل کرد.
- پیشنهاد شما باتوجه به شرایط موجود چیست؟
دولت در این شرایط نباید به این موضوع ورود پیدا کند اما با توجه به هدفمند‌سازی یارانه‌ها و آزاد‌سازی یارانه حامل‌های انرژی و کالاهای اساسی و همچنین پرداخت نقدی یارانه، می‌توانست یارانه‌ای را نیز برای این منظور تخصیص دهد تا با این کار سطح زندگی و آسایش اجاره‌نشین‌ها هم تا حدودی افزایش یابد.
