قصه فیلم با دستمایه قرار دادن واقعیت‌های تاریخی، ماجراهای زندگی شخصیت اصلی خود «جی‌اند» را به تصویر می‌کشد که به کمک فیلم‌نامه حسن قلی‌زاده خلق شده است. وقایع 90 سال قبل تاریخ ایران به دورانی مربوط می‌شود که انگلیسی‌ها از مسیر هندوستان وارد ایران می‌شوند. آنها به بهانه احداث خطوط راه‌آهن و تلگراف در استان سیستان و بلوچستان، به قاچاق اسلحه و ناامن کردن این منطقه مشغول می‌شوند. در همین زمان یک جوان بلوچ به نام جی‌اند با حمایت یک روحانی به مبارزه با انگلیسی‌ها می‌پردازد.
نقش جی‌اند را در «خاک و آتش» فریبرز عرب‌نیا بازی می‌کند؛ بازیگری که این روزها او را در سریال تاریخی «مختارنامه» در تلویزیون می‌بینیم که در نقش مختار بازی می‌کند. میترا حجار، سیداحمد نجفی، فرامرز صدیقی و جمشید جهان‌ز‌اده دیگر بازیگران فیلم هستند. این فیلم در بخش مسابقه بیست و نهمین دوره جشنواره فیلم فجر حضور دارد.
مهدی صباغ‌زاده در باره فیلم جدید خود به دوچرخه می‌گوید: «طرح ساخت «خاک و آتش» را حدود 15سال قبل داشتم، ولی امکانات مربوط به آن زمان اجاره ساخت و تولید آن را نمی‌داد. به دلیل نوع قصه و ماجراهای آن، نیازمند امکانات ویژه‌ای بودیم که بتوانیم صحنه‌های مشکل آن را به بهترین شکل ممکن جلوی دوربین ببریم. دو سال قبل بود که احساس کردم زمان ساخت فیلم رسیده و در شرایط فعلی می‌توانم آن را به صورتی که مد نظرم است بسازم. همیشه می‌خواستم یک فیلم تاریخی بسازم و گوشه‌ای از مبارزات مردم علیه نیروهای خارجی را به تصویر بکشم. «خاک و آتش» ضمن این که موضوع و داستان خوبی داشت، به این ماجرا از دید و زاویه تازه‌ای نگاه می‌کرد. البته این فیلم‌نامه چند بار بازنویسی شد و با شرایط روز تطبیق داده شد. می‌توانم بگویم که در طول بازنویسی‌ها، قصه و ماجراهای آن تغییرات اساسی کرد. این تغییرات دراماتیک کمک کرد تا فیلم‌نامه منسجم‌تر، سینمایی‌تر، جذاب‌تر و پرتنش‌تر بشود. فیلم در عین حال که درام است، چندین صحنه جنگی هم دارد که مهم‌ترین آنها در پایان قصه اتفاق می‌افتد و حدود هفت دقیقه طول می‌کشد. یک شخصیت نوجوان هم در قصه فیلم داریم که نقش او وابسته به نقش شخصیت اصلی ماجراست و در اوایل فیلم ظاهر می‌شود. فیلم‌هایی مثل «خاک و آتش» نیازمند امکانات و بودجه خاص خود هستند و اگر تخصص لازم مربوط به این کار در پشت آن نباشد، نمی‌توان یک اثر تماشایی و مقبول خلق کرد.»
