براساس مستندات موجود، جمعیت این‌گونه در زیستگاه‌های کشور حداقل 70قلاده تخمین زده می‌شود؛ این در حالی است که با وجود تلاش محیط‌بانان و سایر دست‌اندرکاران حفاظت از یوز، شکار غیرمجاز و چرای دام در زیستگاه‌ها، هنوز حیات این حیوان را تهدید می‌کند.
مهندس علیرضا جورابچیان در گفت‌وگو با همشهری، مساحت کل مناطق چهارگانه تحت حفاظت سازمان محیط‌زیست را 13و نیم میلیون هکتار عنوان کرد و افزود: حدود 3هزار محیط بان حفاظت از این عرصه‌ها را بر عهده دارند که از این وسعت، 6 میلیون و 300 هزار هکتار به زیستگاه یوزپلنگ اختصاص دارد.
با این همه و با وجود اهمیتی که یوزپلنگ آسیایی دارد فقط 100محیط‌بان از زیستگاه‌های این حیوان محافظت می‌کنند. جورابچیان با اشاره به اینکه ما هیچ تضادی با دام و دامداری نداریم، تصریح کرد: دامداران بومی محق‌ترین افراد برای بهره‌مند شدن از عایدات زیستگاه‌ها هستند. بااین رویکرد، همواره در پی دستیابی به راهکاری بودیم تا بتوانیم با ایجاد تعامل، زمینه همکاری متقابل میان دامداران بومی و دست اندرکاران حفاظت از یوزپلنگ را فراهم‌سازیم.
بر همین اساس، 2زیستگاه مهم «میاندشت» در خراسان شمالی و«توران» در استان سمنان انتخاب و قرار شد با همکاری سازمان جنگل‌ها و مراتع، بانک کشاورزی و حمایت مسئولان محلی، دامداران سنتی با تغییر شیوه معیشت خود به دامپروری در مناطق مورد نظر بپردازند بدین‌ترتیب یکی از عوامل اصلی تخریب زیستگاه‌ها برطرف می‌شود.
وی با تاکید براینکه اجرای این طرح باعث افزایش حداقل 50درصد ارتقای حفاظت از یوز در زیستگاه‌ها می‌شود، گفت: تحقیقات نشان می‌دهد دامداری به شیوه سنتی در کشور مقرون به صرفه نیست و تنها افرادی که عرق دامداری دارند با این شیوه امرار معاش می‌کنند، درحالی‌که در این شیوه دامداری علاوه بر آنکه زیستگاه‌ها تخریب می‌شوند، سگ‌های گله هم زندگی یوزها را تهدید می‌کنند. به گفته وی، راهکار مناسب برای حفاظت از زیستگاه‌ها، تغییر معیشت این افراد از دامداری سنتی به دامپروری است.
برهمین اساس و بنا بر یک برنامه مدون، قرار شد ازیک سو، اراضی مناسب برای دامپروری با هماهنگی سازمان جنگل‌ها ومراتع کشور تحت ضوابط خاص در اختیار این دامداران قرار بگیرد و از سوی دیگر، این افراد از تسهیلات بانک کشاورزی برای تجهیز و راه‌اندازی دامپروری در اراضی مورد نظر برخوردار شوند.
جورابچیان افزود: برای نخستین بار این طرح در سال‌جاری به‌صورت آزمایشی در 2 منطقه میاندشت و توران با حمایت و قول مساعد استانداران خراسان شمالی و سمنان به اجرا در می‌آید و پس از آن، ضمن رفع نواقص و کاستی‌های احتمالی، این طرح در سایر زیستگاه‌ها عملی می‌شود.
مدیر پروژه حفاظت از یوزپلنگ آسیایی، حفاظت از یوز را در گرو حمایت بیشتر مسئولان سازمان حفاظت محیط‌زیست و مسئولان محلی و جوامع بومی حاشیه زیستگاه‌ها دانست و گفت: طرح تبدیل دامداری سنتی به دامپروری، حاصل 18ماه تحقیق و ساعت‌ها کار کارشناسی است که اجرای آن بدون هیچ شک و تردیدی می‌تواند باعث ارتقای کیفیت حیات و افزایش شمار جمعیت یوز در زیستگاه‌ها شود؛ مشروط بر آنکه مسئولان سازمان محیط‌زیست و سایر مسئولان ذیربط به‌ویژه مسئولان محلی از دست اندرکاران پروژه بین‌المللی حفاظت از یوزپلنگ آسیایی حمایت کنند.
