کودک شما در صورتی دچار یبوست است که یکی از نشانه‌های زیر یا تعداد بیشتری از آنها داشته باشد:
- کمتر از سه بار در هفته اجابت مزاج داشته باشد
- مدفوع‌اش سفت، خشک و به طور غیرمعمولی حجیم باشد.
- دفع مدفوع برایش سخت باشد.
برای برخی از کودکان دفع مدفع هر چند روز یک بار طبیعی است. این که کودک یبوست دارد یا نه بستگی به این دارد که او چند بار به طور عادی دفع مدفوع می‌کند و دفع مدفوع او برای او چقدر آسان است. اگر مدفوع نرم است و به راحتی دفع میشود، تعداد کم موارد اجابت مزاج مشکلی محسوب نمی شود. اگر مدفوع سفت و دفع آن مشکل است، ممکن است کودک دچار یبوست باشد.
اگر کودک شما بیش از دو هفته دچار یبوست باشد، به آن یبوست مزمن می‌گویند.
یبوست ممکن است نتیجه کمبود نوشیدن آب، شیر و سایر مایعات باشد، یا اینکه کودک رژیم غذایی سالمی که حاوی مقدار کافی فیبرهای غذایی باشد، ندارد.
فیبرهای غدایی در غذاهایی مانند غلات سبوس‌دار، غلات آماده صبحانه سبوس‌دار، میوه‌ها وسبزی‌های وجود دارد. اگر کودک شما رژیم غذای پرچرب و شیرین (شیرینی و دسر و شکلات) می‌خورد،فیبر کافی دریافت نمی‌کند و احتمالا به یبوست دچار میشود.
یبوست در کودکان همچنین ممکن است هنگامی که نوزاد را از شیر پستان یا شیر خشک می‌گیرید و شیر گاو کامل به او می‌دهید، بروز کند، و هنگامی از غذاهای مخصوص بچه به غذاهای سر سفره می‌دهید، بروز کند.
یبوست ممکن است پس از بیمار شدن کودک یا دادن برخی از داروها به او بروز کند. یبوست‌های کوتاه مدت نباید باعث نگرانی شما شود. اصولا یبوست در کودکان شایع است و معمولا به خودی خود رفع میشود.
در کودکان کمسن یبوست مزمن ممکن است ناشی از نادیده گرفتن میل برای اجابت مزاج باشد. کودکتان ممکن است نخواهد بازی‌اش را به این خاطر ترک کند یا ممکن است از اجازه گرفتن از معلم برای رفتن به توالت یا استفاده از توالت عمومی خجالت بکشد. هنگامی کودک از دفع مدفوع اجتناب می‌کند، مدفوع در بخش تحتانی روده بزرگ تجمع پیدا می‌کند و حجیم‌تر و سفت‌تر میشود. دفع این چنین مدفوعی دردناک است و باعث میشود کودک حتی بیشتر از اجابت مزاج پرهیز کند.
کارهایی که میتوانید برای رفع یبوست کودکتان انجام دهید، اینها هستند:
- اصلاح رژیم غذایی: مقدار مایعاتی را که به کودکتان می‌دهید، افزایش دهید. اگر کودکتان غلات صبحانه آماده می‌خورد، میتوانید مقداری آب آلو به ان اضافه کنید. اگر کودکتان بزرگتر است، مطمئین شوید که او به مقدار کافی آب می‌نوشد. میتوانید به کودکتان آب آلو،غلات آماده سبوس‌دار، میوه و سبزی بدهید تا میزان فیبرها در رژیم غذایی او افزوده شود و اجابت مزاج او به راحتی انجام شود. از دادن شیرینی و آب‌نبات به کودک خودداری کنید.
- آموزش اجابت مزاج: به کودکتان آموزش دهید هنگامی که میل به دفع دارد، به توالت برود. برای این که اجابت مزاج کودک حالت منظمی پیدا کند میتوانید از کودک بخواهید در یک زمان مشخص در روز، ترجیحا پس از خوردن غذا، روی کاسه توالت بنشیند. در حین این کار با پخش موسیقی یا خواندن قصه به او آرامش بدهید.
- داروها: بسیاری از داروهای ملین برای درمان یبوست در کودکان در دسترس هستند. انتخاب این ملین‌ها بستگی به سن کودک و شدت یبوست دارد. در این مورد انتخاب دارو و میزان مصرف آن با پزشک خانوادگی‌تان مشورت کنید.
- برنامه پاداش: به کودک در صورت رعایت آموزش‌های توالت پاداش دهید. برای مثال اگر در موقع تعیین شده به توالت رفت و دفع مدفوع را انجام داد، به او چیز مورد علاقه‌اش را بدهید یا اجازه دهید کاری را که دوست دارد انجام دهد. به عنوان پاداش از غذا استفاده نکنید.در کودکان کمسن می توان با عکس برگردان یا ستاره روی یک نمودار استفاده کرد. و برای کودکان بزرگتر می‌توان از اضافه کردن نمره برای یک پاداش بزرگتر مثل بردن به مسافرت یا سینما یا پارک استفاده کرد.
اگر با این اقدامات یبوست کودک تان بهبود نیافت یا فکر می‌کنید کودکتان دچار یبوست مزمن شده است، باید به دکتر خانوادگی‌تان مراجعه کنید. یبوست گاهی ممکن است نشانه بیماری وخیم‌تری باشد.
Family Doctor
