انسان به طور ذاتی و فطری جست و جوگر آفریده شده است و این خصوصیت ذاتی اگر به موقع شناخته شود و بسط و گسترش یابد، سرچشمه کشف راز شگفتی ها می شود.
دانش اندوزی حق طبیعی همه کودکان و نوجوانان است. حتی معلمان نیز می توانند برای یافتن پاسخ پرسش هایشان به کتاب مراجعه کنند.
همچنین می توانند دانش آموزان را با کتاب، دوست و یار مهربان آشنا سازند. می توان به بچه ها آموخت که هرگاه از پاسخ پرسشی ناتوان شدند، از کتاب مدد جویند. کتاب پاسخ بیشتر سؤالات و مشغله های فکری را در خود نهفته دارد. کتاب مرجعی است که با هر کس به زبان خودش صحبت می کند به پای حرف ها و سؤالات می نشیند و پس از شنیدن، پاسخ دقیق و واضح ارائه می دهد.
در این میان، در نظام آموزش و پرورش نوین، وجود کتابخانه های آموزشگاهی از نیازهای اساسی است و در صورت عملکرد ضعیف یا حذف آنها، ممکن است آموخته های دانش آموزان گسترش نیابد. خواندن کتاب و به طور کلی بهره گیری از انواع مواد دیداری و شنیداری که از ساده ترین وسایل کمک آموزشی هستند، از طریق کتابخانه های مدرسه ها ممکن و میسر می شود.
یکی از اقدامات مؤثر به منظور جذب دانش آموزان به کتابخانه مدرسه این است که کتاب مورد نیاز در اسرع وقت در اختیار دانش آموز قرار بگیرد. همچنین مرمت کتاب ها، بازدید بچه ها از کتابخانه های عمومی شهر و بازدید از نمایشگاه های کتاب، از جمله برنامه های سازنده کتابخانه های آموزشگاه ها محسوب می شوند. البته در این میان، نقش فعال مسئولان کتابخانه های مدرسه ها نیز در درجه اول اهمیت قرار می گیرد.
فعالیت های کتابخانه مدرسه
یکی از مسائلی که همیشه کودکان و نوجوانان را دچار مشکل می سازد، چگونگی انتخاب کتاب مناسب است و این کار برعهده مربی، معلم و کتابدار آشنا به این فن است. اگر کتابخانه های آموزشگاه ها فعال باشند، خود راهی برای تشویق بچه ها به مطالعه به شمار می آیند.
دعوت از شاعر یا نویسنده متناسب با سن هر دوره تحصیلی، برگزاری مسابقات مقاله نویسی و خلاصه کردن کتاب، معرفی هفته کتاب و کتابخوانی، برگزاری فروشگاه کتاب در مدرسه و تخفیف قیمت ها، از اقدامات شایسته کتابخانه های آموزشگاهی به شمار می روند.
یکی دیگر از راههای ترویج مطالعه و علاقه مندی به کتاب و کتابخوانی در مدرسه، اهدای کتاب های مناسب و مفید به دانش آموزان تلاشگر مدرسه است. البته کتابهای اهدایی باید با سن دانش آموزان متناسب باشند.
چگونگی بهره گیری از کتابخانه
برای این که برنامه های درسی مدرسه را زنده نگه داریم، باید کتابخانه مدرسه را تقویت کنیم تا دانش آموزان را در دستیابی به اطلاعات فراتر از کتاب یاری دهیم.
اگر معلمان پس از تدریس هر درسی، کتابی را در زمینه موضوع تدریس شده به دانش آموزان معرفی کنند، یا بچه ها را به کتابخانه ببرند و به صورت جمعی کتاب بخوانند و یا فیلمی در ارتباط با درس مربوطه نمایش دهند و ده ها اقدام ابتکاری دیگر، در حقیقت دانش آموزان را به کتاب و کتابخانه علاقه مند کرده اند و زمینه باروری آنها را در آینده رقم زده اند.
تنها به کمک کتابخانه آموزشگاهی می توان محدودیت های آموزش را شکست. وابستگی شدید دانش آموز به کتاب های درسی و استفاده صرف از حافظه، هرگز سبب یادگیری عمیق نخواهد شد.
اگر شیوه آموزشی چند بعدی باشد، یعنی معلم پس از تدریس، دانش آموز را برای تحقیق بیشتر یا پاسخ به پرسش هایش و یا گسترش آگاهی هایش راهی کتابخانه کند و همچنین در انتخاب کتاب او را یاری دهد و نقش رهبری را به عهده بگیرد، بی درنگ سبب می شود که دانش آموز به کتاب و کتابخانه علاقه مند شود. همچنین باعث می شود، کتابخانه آموزشگاه نیز رونق یابد و از شکل انبار کتاب بودن خارج شود.
