در حال حاضر نیز در یک پروژه ساختمانسازی در استکهلم فعالیت میکند و تاکید دارد در هر پروژه ساختمانی که کار طراحی را انجام میدهد پارامترهای مختلف را درنظر گرفته و هماهنگی لازم با هویت و معماری شهر را ایجاد میکند. بنگت لارسون سبک معماری و طراحی در شهرها را در جذب توریست بسیار مؤثر میداند و معتقد است که شهرهای جذاب از نظر معماری شکوفاتر هستند. او در استکهلم زندگی میکند و برای شرکت در یک برنامه معماری به آنکارا سفر کرده بود. بنگت لارسون بررسیهایی هم در مورد معماری تهران داشته و معتقد است که تهران شهری آشفته است. مصاحبه همشهری با این آرشیتکت را در مورد معماری و تاثیر آن بر جذب توریست و آرامش روانی شهروندان که در آنکارا انجام شده میخوانید.
- دیدگاه کلیای که دنیـا به معماری و طراحی در هویتبخشی شهرها دارد چیست؟
نوع و سبک معماری هر شهر در جذب توریست مؤثر است و مدیریت شهری از این لحاظ میتواند به درآمد پایدار دست یابد. ضمن اینکه نوع معماری در آرامش روانی شهروندان هم تاثیر دارد و در دید قدیمی هم که در این رابطه وجود دارد در بارزترین شکل فرهنگ و هنر یک شهر را نشان میدهد. بنابراین با توجه به دیدگاهی که درخصوص معماری وجود دارد ساختمانها هماهنگ با هم طراحی شدهاند و مدیریت شهری دقت لازم را به عمل میآورد که از هرگونه اغتشاش بصری در این زمینه جلوگیری کند؛ چرا که کوچکترین ناهماهنگی به خدشهدار شدن نمای کلی شهر میانجامد و این برای یک شهر که از ابتدا با سبک خاصی شکل گرفته جالب نیست. بهطور کلی حفظ هویت شهر برای مدیران یک مسئله مهم به حساب میآید و اغلب، الگوی مشخصی در ساخت وساز و شهرسازی دارند.
- شهری که از اصول و قاعده مشخصی در این زمینه تبعیت نمیکند بهنظر شما چه شکلی پیدا میکند و ترکیب معماریهای متفاوت چقدر در بینظمی دیداری شهر اثر دارد؟
ما در سوئد اصطلاحی داریم که میگوییم «با یک زبان حرف نمیزنند و یک نوع ناهماهنگی بهوجود میآورند». مثلا ممکن است در یک نقطه ساختمانها بیش از حد قد بکشند و نمای ساختمانهای دیگر را بپوشانند یا در نقاطی زاغهها در سطح شهر توسعه یابند که در هر صورت بینظمی ایجاد میکند و نه تنها از نظر شهروندان آن شهر مثل موجودی ناقصالخلقه، زشت و آزاردهنده بهنظر میرسد بلکه برای توریستها و کسانی که وارد آن شهر میشوند جذابیتی نخواهد داشت و سعی میکنند اقامت کوتاهی در آن داشته باشند چون جاذبه هر شهر به هماهنگی در نمای کلی آن است و هر نوع بینظمی نگاه را خسته میکند. مردم معماری ناسازگار را نمیپسندند و دوست دارند فرهنگ واقعی یک شهر را در معماری آن هم ببینند. البته برخی میگویند انواع سبکهای معماری میتوانند با هم متناسب شوند اما عقیده من این است که این تناسب زیبا نخواهد بود و هویت واقعی به شهر نمیدهد.
- جغرافیا و فرهنگ چقدر در سبک معماری یک شهر نقش دارد و معماری سوئد از این نظر چه فرقی مثلا با معماری ایتالیا و اسپانیا دارد؟
جغرافیا نقشی اساسی در سبک معماری و اصلا شکلگیری یک شهر دارد. اگر دقت کنید میبینید بیشتر شهرها اولا در کنار دریا شکل گرفتهاند و ما کمتر شهری را میبینیم که دسترسی به دریا نداشته باشد و این موضوع همیشه در ایجاد شهرها دارای اولویت است. علاوه بر این مسیر تجارت نیز در ایجاد شهرها مؤثر بوده مثلا در طول تاریخ شهرهای ساحلی از نظر تجارت هم موقعیت خوبی داشتهاند و بهگونهای دسترسیها برای تجارت هم از اولویتهای کسانی بوده که میخواستند یک شهر را بسازند. فرهنگ هم همین قدر در معماری یک شهر نقش دارد. مثلا در برخی شهرهای فرانسه تالارهای متعدد تئاتر را داریم که نشان میدهد این هنر در این شهرها توسعه بیشتری داشته و در این رابطه میتوانم به استراسبورگ اشاره کنم که واقعا فرهنگ و هنر از در و دیوارهای این شهر پیداست و گویای آن است که فرهنگ تا چه اندازه در نمای یک شهر میتواند تاثیر بگذارد.
- با این حساب میتوانیم بگوییم جغرافیا و فرهنگ نقش اساسیای در شکلگیری و معماری یک شهر دارند؟
بله کاملا.
- اقلیم چه نقشی در این بین داشته؟
همین قدر که میتوانم بگویم در جاهایی که مثل سوئد سرد بوده خانهها از سنگ ساخته شده و در جاهایی که آب و هوای گرم داشتهاند چوب مصالح اصلی خانهها بوده است. در آب و هوای سرد، خانهها بیشتر از سنگ سفید است و در زمانهای دورتر سنگتراشهای زیادی در شهرهای سردسیر فعال بودهاند.
- اگر قرار باشد یک معمار شهر تازهای را طراحی کند چه پارامترهایی را مورد توجه بیشتری قرار میدهید؟
جغرافیا، اقلیم و همه مواردی که یک شهر را جذاب و دیدنی میکند. چون معتقدم یک شهر زیبا میتواند شکوفاتر از شهری باشد که فقط یکسری ساختمان در آن برای سکونت ردیف شده است. از طرف دیگر امروزه بحث شهر پایدار مطرح است و باید در معماری این مسئله لحاظ شود.
- با توجه به موضوعات مختلفی که در مورد معماری گفتید و بررسیهایی که درخصوص معماری شهر داشتهاید بفرمایید تهران را چگونه دیدهاید؟
بسیار آشفته. همه نوع سبک معماری در آن دیده میشود بدون اینکه تناسبی با فرهنگ و اقلیمش داشته باشد. تهران یک نوع ترکیب ناهمگون از سبکهای مختلف است.