برابر این ماده واحده تمامی دستگاهها مکلفند در چارچوب سهمیههای استخدامی و جایگزینی نیروهای خروجی خود، حداقل 25درصد نیازهای استخدامی خود را از میان جانبازان و آزادگان فاقد شغل و فرزندان و همسران شهدا و جانبازان 25درصد و بالاتر و فرزندان و همسران آزادگان بالای یکسال اسارت، تأمین و به استخدام آنان از محل مجوزهای مربوط و پستهای بدون متصدی اقدام کنند و 5درصد سهمیههای استخدامی را نیز به رزمندگان با سابقه حداقل 6ماه حضور داوطلبانه در جبهه و همسر و فرزندان آنان و فرزندان جانبازان زیر 25درصد و آزادگان زیر 3سال اسارت و خواهران و برادران شهدا اختصاص دهند. بنیاد شهید موظف است درخصوص فرزندان با اولویت فرزندان شاهد، سپس فرزندان جانبازان براساس درصد جانبازی و فرزندان آزادگان براساس مدت اسارت اقدام کند.
فرزندان شهدا، جانبازان و آزادگان از شرط جنسیت برای استفاده از سهمیه استخدامی معاف و دستگاههای اجرایی موظفند بدون الزام به رعایت شرط سنی، تحصیلی، معدل و آزمون و با احراز شرایط عمومی گزینش، از ابتدا آنان را بهصورت رسمی قطعی استخدام کنند.
دستگاههای اجرایی پس از تعیین تکلیف سهمیه ایثارگران میتوانند به جذب نیروهای انسانی مورد نیاز دستگاه خود اقدام کنند. دستگاههای اجرایی که از این قانون تخلف نمایند برابر قوانین و مقررات با آنان رفتار خواهد شد. معاونت توسعه مدیریت منابع انسانی رئیسجمهور و بنیاد شهید و امور ایثارگران ناظر بر حسن اجرای این قانون خواهند بود.
نکات حائز اهمیت در این قانون نسبت به سایر قوانین استخدامی ایثارگران در گذشته، جامعیت نسبی آن است که به موارد آن اشاره خواهد شد:
الف- سهمیه استخدامی ایثارگران و فرزندان آنان شامل 2 سهمیه 25درصدی و 5درصدی جمعا 30درصد است که دستگاههای اجرایی موظفند حداقل 30درصد سهمیه را رعایت نمایند.
ب- سهمیه 25درصدی به کلیه جانبازان با هر درصد، آزادگان با هر میزان اسارت، فرزندان و همسران شهدا، همسران و فرزندان جانبازان 25درصد و بالاتر و همسران و فرزندان آزادگان با یکسال اسارت و بیشتر تعلق میگیرد.
ج- سهمیه 5درصد به رزمندگان با سابقه 6ماه حضور داوطلبانه در جبهه و همسر و فرزندان آنان و فرزندان جانبازان زیر 25درصد و آزادگان زیر 3سال اسارت و خواهران و برادران شهدا اختصاص مییابد.از نکات مثبت، تخصیص سهمیه به رزمندگان و فرزندان و همسران آنان و خواهران و برادران شهداست که مورد غفلت قرار گرفته بود، لکن با کمال تأسف بهدلیل عدمکارشناسی قوانینی که در مجلس تصویب میشود همچنان از جامعیت کافی برخوردار نیست. عدمذکر همسران جانبازان زیر 25درصد و همسران آزادگان زیر 3سال اسارت هیچ توجیه منطقی ندارد و مجلس باید این نقص و تناقض را برطرف کند.
د- در سهمیه استخدامی فرزندان ایثارگران اولویت اول با فرزندان شهدا، سپس فرزندان جانبازان براساس درصد جانبازی و فرزندان آزادگان براساس مدت اسارت تعیین شده است.
هـ - فرزندان شهدا، فرزندان جانبازان و فرزندان آزادگان از شرط جنسیت برای سهمیه استخدامی معاف هستند و آنان بدون الزام به رعایت شرط سنی، تحصیلی، معدل و آزمون و با احراز شرایط عمومی از ابتدای خدمت بهصورت رسمی قطعی به استخدام دستگاه پذیرفته خواهند شد و دوره استخدام رسمی آزمایشی یا پیمانی نخواهند داشت.
و- شرایط عمومی مندرج در قوانین به جز موارد بند فوق که فرزندان شهدا، جانبازان و آزادگان از آن معاف شدهاند به قرار زیر است:
1- تابعیت ایران 2- انجام خدمت زیر پرچم یا معافیت قانونی 3- نداشتن سابقه محکومیت جزائی مؤثر 4- عدممحکومیت به فساد عقیده و معتاد نبودن 5- داشتن توانایی انجام کاری که برای آن استخدام میشوند. در مواردی که نیاز به تخصص وجود دارد رعایت شرایط علمی الزامی است مانند اعضای هیأت علمی و قضات. البته این نکته نباید به ابزاری جهت عدمتحقق حقوق قانونی ایثارگران و فرزندان آنان در دست دستگاههای اجرایی قرار گیرد. با دارا بودن این شرایط عمومی منعی برای استخدام آنان وجود ندارد.
ز- دستگاههای اجرایی پس از تعیین تکلیف سهمیههای استخدامی ایثارگران و فرزندان آنان میتوانند نسبت به جذب نیروی انسانی در دستگاه خود اقدام کنند. درصورتی که دستگاه اجرایی قبل از تعیین تکلیف 30درصد سهمیه استخدامی، نسبت به جذب نیرو در دستگاه اقدام کند عملی خلاف قانون مرتکب شده و موضوع قابل پیگیری از طریق مراجع قانونی است. بدیهی است با متخلفین حسب قوانین برخورد خواهد شد.
ک- نظارت معاونت توسعه مدیریت منابع انسانی رئیسجمهور و بنیاد شهید و امور ایثارگران که حسب قانون این وظیفه را برعهده دارند میتواند مانع از تخلف دستگاههای اجرایی باشد. هرچند این قانون نقصهای جزئی دارد، لکن در طول قانونگذاری در جمهوری اسلامی، جامعترین قانون مصوب در حوزه سهمیههای استخدامی ایثارگران است که با اجرای دقیق توسط دستگاههای اجرایی و نظارت دقیقتر توسط بنیاد شهید و امور ایثارگران میتواند حقوق تضییع شده ایثارگران در سنوات گذشته را اعاده کند.