در طول فصل تابستان با توجه به گرمای هوا و خطر آلودگی مواد غذایی، احتمال ابتلا به بیماری‌های مرتبط با سفر افزایش بیشتری پیدا می‌کند که عفونت‌های روده‌ای و مسمومیت غذایی از شایع‌ترین بیماری‌های فصل تابستان است. در گفت‌وگوی زیر دکتر حمید عمادی، متخصص بیماری‌های عفونی درباره بیماری‌های شایع در سفر توصیه‌هایی خواندنی مطرح می‌کند.
- عمده‌تـرین بیماری‌هایی که در تابستان شایع می‌شود چیست؟
در تابستان چند دسته بیماری شایع می‌شود که مهم‌ترین آنها بیماری‌هایی است که با آب و غذای آلوده به انسان منتقل می‌شود. اصولا در سفر افراد عادات غذایی معمول خود را کنار می‌گذارند و غذاهایی می‌خورند که در حالت عادی با کیفیت بهتری مصرف می‌کنند.
تهوع، استفراغ و اسهال تظاهرات شایع بیماری‌هایی است که همراه با غذا و آب به انسان منتقل شده است. براساس یک قانون پزشکی شایع‌ترین بیماری مسافران در کل دنیا اسهال است که به آن اسهال مسافرتی می‌گویند.
- این علائم ناشی از چه بیماری‌هایی است؟
بخشی از دلایل اسهال مسمومیت‌های غذایی و سمومی است که میکروارگانیسم‌ها تولید و به بدن منتقل می‌کنند. بخشی از آنها نیز ناشی از ورود میکروب به بدن است. میکروب‌هایی مانند سالمونلا، شیگل‌لا، کامپیلو باکتر، یرسینیا یا ایکولای می‌توانند باعث اسهال‌های باسیلر شوند و با تهاجم به دیواره روده ایجاد اسهال خونی با التهاب شدید کنند. از دیگر دلایل بروز اسهال می‌تواند آمیب‌های تک‌یاخته‌ای باشد. آمیب‌هیستولیتیکا در کشور ما شیوع بیشتری دارد و می‌تواند باعث بروز اسهال‌های همراه با التهاب و تب شود.
- برای بیماری‌هایی که منجر به اسهال می‌شود چه باید کرد؟
بهترین کاری که می‌توان برای درمان مبتلایان به اسهال کرد این است که در رژیم غذاهای آنها از غذاهای چرب و سنگین استفاده نشود. روده انسان در آن واحد علاوه بر جذب غذا آن را هضم هم می‌کند. در مواقع اسهال هضم غذا مختل می‌شود ولی جذب آن مختل نمی‌شود، بنابراین فرد اگر غذاهای سهل‌الهضم مثل سوپ، ماست، دوغ، چای کمرنگ با نبات و... بخورد بسیار کمک‌کننده است. برخلاف دیدگاه عموم خوردن نوشابه، شیر و آبمیوه هنگام اسهال خوب نیست و تشدید‌کننده است.
به ازای هربار اجابت مزاج باید یک لیوان دوغ و آب مصرف شود. اگر همراه با اسهال استفراغ هم وجود داشت بهتر است به پزشک مراجعه کرده و داروهای ضد‌تهوع دریافت شود. این بیماری اگر با تب و خونریزی باشد قطعا باید به پزشک مراجعه کرده و آنتی‌بیوتیک مصرف شود.
- در تابستان میزان گزش حشرات بیشتر از فصل‌های دیگر است و مردم در این فصل بیشتر از فصل‌های دیگر به مسافرت می‌روند. آیا حشرات می‌توانند باعث ایجاد بیماری‌ای شوند که شیوع بیشتری دارد.
بیماری‌های شایع دیگری که در جریان تابستان و سفر خود را بیشتر نشان می‌دهند بیماری‌های ناشی از نیش حشرات هستند. در روستاها و جنگل‌ها کنه به وفور یافت می‌شود. جای نیش این حشره مثل پشه به خارش می‌افتد. اگر این حشره فرد یا دام بیماری را قبلا نیش زده باشد می‌تواند بیماری‌های متنوعی را منتقل کند. از آن جمله می‌توان به تب راجعه شایع در استان‌های غرب و تب کریمه کنگو در استان‌های شرقی کشور اشاره کرد. درصورتی که پس از نیش حشرات بیماردچار تب یا خونریزی شود حتما به پزشک مراجعه کند. حدود 50درصد کسانی که مریض می‌شوند امکان دارد فوت کنند. برای دوری از نیش کنه بهتر است از خوابیدن در فضای باز که نزدیک دام‌هاست خودداری کنید. درصورتی که با نیش کنه مواجه شدید بهتر آن است که به پزشک مراجعه کنید. تب پس از گزش را به‌حساب تب سرما خوردگی نگذارید.
- در تابستان نمی‌توان از شنا در استخر گذشت. استخرها ما را در معرض چه بیماری‌های شایعی قرار می‌دهند؟
بخشی از این بیماری‌ها شامل سرماخوردگی‌های پس از شنا در استخر‌های سرد است. سیستم دفاعی افراد در برخورد با این سرما متفاوت است. بیماری دیگری که به آن گوش درد شناگران می‌گویند نیز بیشتر در این فصل شایع است. یکی از مشکلات استخرها عفونت‌های قارچی است که روی پوست افراد ایجاد می‌شود. قارچ‌ها در مکان‌هایی رشد می‌کنند که رطوبت و دما مناسب باشد و از آنجا که استخرها این دو امکان را همزمان دارند جای مناسبی برای رشد آنها هستند. این قارچ‌ها بیشتر در کشاله ران خود را نشان می‌دهد. عفونت‌های ناشی از تبخال تناسلی امروزه در استخرها بسیار شایع است. این بیماری از طریق مایو، حوله و دمپایی مشترک منتقل می‌شود.
- برای سفر به خارج از کشور چه نکاتی را باید درنظر گرفت؟
بیمارهای دیگری که در مسافرت در همه کشور‌ها خود را نشان می‌دهند بیماری‌های ناشی از مقاربت‌هاست. این افراد بیماری‌هایی مانند تبخال تناسلی، زگیل تناسلی، سفلیس، هپاتیت، ایدز و... را به‌خود منتقل می‌کنند. زگیل تناسلی در مردان شاید یک مسئله جدی نباشد ولی امروزه ثابت شده یکی از دلایل ایجاد سرطان دهانه رحم در زنان زگیل تناسلی همسرانشان است. اگر چنین آلودگی‌ای وجود دارد حتما از نظرات پزشکان برای درمان و بیشتر نشدن بیماری استفاده کنند.
