میزان کار و تلاش نکته امیدبخشی است اما با این همه تلاش متاسفانه سینمای ایران این روزها حال خوشی ندارد.دیروز هم خبری به نقل از معاون فرهنگی مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی منتشر شده که براساس آن این مرکز از این به بعد از فیلم اولی حمایت نخواهد کرد. طبق سیاست تازه مرکز گسترش، حمایت از فیلم‌اولی‌ها دیگر در دستور کار این مرکز نیست و به جای آن قرار است از تولید فیلم تجربی حمایت شود. البته در تعریف فیلم تجربی هم اتفاق نظری وجود ندارد و ماجرا وقتی جالب‌تر می‌شود که بدانیم مرکز گسترش، متولی پروژه پنج میلیارد تومانی «لاله» به کارگردانی اسدالله نیک‌نژاد (که در هالیوود معروف به اسی نیک‌نژاد است) شده است.
یعنی مرکزی که در تعریف سازمانی‌اش حمایت از مستندسازان و فیلمسازان جوان و فیلم‌اولی ها قید شده با تغییر مسیر قصد دارد در حیطه‌هایی وارد شود که ربطی به مسئولیتش ندارد. چندی پیش نیز برخی از رسانه‌ها به حضور کاروان مدیران سینمایی در جشنواره‌های بین‌المللی و به‌ویژه جشنواره کن پرداختد و از آن انتقاد کردند. وزیرانی که شاید شرح‌وظیفه دوستی برای حضورهای بین‌المللی آنها تعریف‌نشده و باید دید مثلاحضور هرساله مدیرعامل انجمن سینمای جوانان در فستیوال کن در منظومه فعالیت های مدیران سینمایی چه جایگاهی دارد؟ اینکه فیلم کوتاه ایرانی در حال حاضر چه جایگاهی دارد و در کن چه اقدامات مؤثری از سوی انجمن سینمای جوانان صورت می‌گیرد، چندان مشخص نیست. شمقدری که دیروز با نمایندگان تعدادی از اصناف سینمایی جلسه داشت،همچنین اعلام کرد که اجماع نظام بر انحلال خانه سینماست.
سیستم مدیریتی ما با نبود صنوف هم کار می‌کند
جواد شمقدری با تأکید بر اینکه اجماع نگاه نظام این است که خانه سینما با این ماهیت منحل است، گفت: سیستم مدیریتی ما در نبود صنوف هم کار می‌کند و گواه آن هم برگزاری جشنواره فیلم فجر و انجام همه وظایف مدیریت سینما در سال گذشته است اما صنوف باید باشند. وی در جلسه‌ای که با حضور نمایندگان صنوف جلوه‌های ویژه، فیلمنامه‌نویسان، آموزشگاه‌های سینمایی، مدیران تدارکات، مدیران تولید، بازیگران و بدلکاران، کارکنان لابراتوار و چهره‌پردازان تشکیل شده بود، افزود: در گذشته بسیاری از مأموریت‌ها روی زمین بود ایجاد تسهیلات مسکن، ایجاد بیمه تأمین اجتماعی و. . . تحقق این کارها حجم فعالیت‌ها را افزایش می‌دهد. سیستم باید درگیر باشد، کارمندان باید درگیر باشند اگر مثل قبل باشد و مطالبات روی زمین باشد سیستم راحت است.
در زمان مدیران قبلی با شش ساعت کار هم امورات معاونت می‌گذشت اما الان ما با 15ساعت کار وقت کم می‌آوریم. وی افزود: سیستم مدیریتی ما با نبود صنوف هم کار می‌کند اما صنوف باید باشند. امروز که قرار است صنوف شکل بگیرد به‌عهده خودشان است و الاّ بیلان کار ارشاد وسازمان بسیار خوب است. اگر گفته می‌شود صنوف راه‌اندازی شود نیاز سینماگران است و نیاز صنعت سینمای ایران است. وی افزود: در شورای‌عالی سینما به یک نتیجه قطعی رسیدیم که کار صنف، کار مستقلی است و نباید آلوده به هیچ‌چیز دیگر شود. اگر صنوف قانونی خواستند کار مشترک انجام دهند اسمش می‌تواند هر چیز باشد. به‌نظر من خانه سینما با ماهیت قبلی نمی‌تواند باشد.در این مجموعه اگر بخواهند بروند کار سیاسی کنند با مجوز وزارت کشور می‌توانند اما نباید کار صنفی را گروگان بگیرند. در اینجا باید بگویم چون شاکله قبلی غلط بود اگر من هم رئیس خانه سینما می‌شدم در آن ساختار شاید همین اتفاقات می‌افتاد. شمقدری در ادامه درخصوص سیاست‌های سازمان در رفع موانع و مشکلات ایجاد شده گفت: در صحنه تقابل، گروه مخالف هر کاری می‌خواهد انجام می‌دهد اما ما دنبال اینکه در خانه سینما چه اتفاقی افتاد ودنبال پرونده‌سازی نیستیم.
وقتی بحث جمع شدن خانه سینما شد من به دوستان خانه سینما قول دادم که پرونده‌سازی نخواهد بود و آنها را خاطرجمع کردم اما شاید سازمان‌های نظارتی بعداً در این بحث ورود کنند. وی ادامه داد: اجماع نگاه نظام این است که خانه سینما با این ماهیت منحل است و نخستین جایی که خانه سینما را غیرقانونی اعلام کرد شورای فرهنگ عمومی بود که اتفاقاً معاون سینمایی عضو آن نیست. در کشور، تنها صنوفی که قانونمند نشده‌اند صنوف سینمایی هستند و البته باید انجام شود. با ثبت قانونی مطالبات قانونی شما دستخوش تغییر نمی‌شود. ما الان داریم آیین‌نامه‌ای می‌گذاریم که هیچ فیلمی را برای پروانه نمایش قبول نمی‌کنیم مگر اینکه با همه عوامل تسویه کرده باشد و اعلان رضایت آنها را بیاورد. اما وقتی صنف نباشد نمی‌توانم این قانون را اجرا کنم. صنف می‌تواند سازوکار اخذ رضایتنامه همه عوامل را تسهیل کند و در این میان مانع زیاده خواهی بعضی عوامل هم بشود. شمقدری تصریح کرد: در سازمان سینمایی بدون اخذ برآورد، دیگر پروانه ساخت نمی‌دهیم این حجم کار از ما انرژی می‌گیرد اما بدون صنف نمی‌توانیم این کارها را به خوبی انجام دهیم.
مرکز گسترش از فیلمسازان اول حمایت نمی‌کند
درنخستین هم‌اندیشی بررسی مفهوم سینمای تجربی، شفیع آقامحمدیان گفت: ما در این مرکز، به تعریف جدیدی می‌اندیشیم، از این‌رو لازم است که بدانیم مفهوم فیلم تجربی چیست؟ آیا فرد تازه کار می‌تواند کار تجربی انجام دهدیا مفهوم تجربی ناظر بر تکنیک‌ها، موضوعات و فرم‌های جدید است؟ مدیر عامل مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی افزود: ما برای رسیدن به این مفهوم به‌طور دقیق همایش تخصصی دور از سایه را طرح‌ریزی کرده‌ایم که ان‌شاءالله دوستان را در ابوموسی خواهیم دید و در آنجا گفت‌وگوهای تخصصی پیرامون این بحث خواهیم داشت. اما به هر حال از همه حاضران می‌خواهم تا ما را در این حیطه راهنمایی کنند تا بتوانیم جهشی جدی در سینمای مستند داشته باشیم. در ادامه این نشست حسین خورشیدی گفت: طی سال‌های گذشته نخستین مفهومی که از سینمای تجربی برداشت میشد، نخستین کار فیلمسازی بود که برای ساخت اثر خود وارد مرکز میشد و نام مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی براساس همین تولیدات شکل گرفت اما در ماه‌های گذشته و با توجه به تغییر رویکرد سازمان سینمایی کشور، مرکز از ساخت فیلم اول پرهیز می‌کند و در حیطه سینمای تجربی حرفه‌ای مشغول فعالیت خواهد شد. خورشیدی گفت: برای رسیدن به مفهوم سینمای تجربی سؤالات زیادی در ذهن شکل می‌گیرد؛ اینکه ملاک ساخت یا ساختار مولکولی یک فیلم تجربی چیست؟
در اصل مفهوم واحدی برای سینمای تجربی پیش‌بینی نشده است که یک فیلمساز با رعایت چند پارامتر می‌تواند به یک فیلم تجربی برسد. معاون فرهنگی مرکز افزود: بیشتر فیلمسازان نگاه شخصی خود را هنگام فیلمسازی، مفهوم سینمای تجربی قلمداد میکنند که این موضوع بسیار جای بحث دارد. زمانی که صحبت از سینمای تجربی می‌شود، ذهن مخاطب بیشتر به سینمای غربی و فیلم‌های تاریخ سینمای غرب باز میگردد و تلاش مرکز گسترش بر این است تا آثار خوبی در ایران تولید شود و این نگاه به سینمای ایران باز گردد.
