آمادگی در برابر سوانح طبیعی به‌ویژه مخاطره زلزله، از آن رو که شهر بر بستر گسل‌های لرزان برپا شده، ازجمله دغدغه‌های موجود مدیریت شهری است. ناگفته پیداست که زمین‌لرزه واقعیتی گریز‌ناپذیر و گره‌خورده با سرنوشت این کلانشهر است که رصد تاریخی آن نشانگر تلفات و ویرانی‌های چند‌باره ناشی از وقوع این پدیده طبیعی است. ناتوانی پیشینیان درغلبه بر زمین‌لرزه و آثار آن که ریشه در نادر بودن این رخداد و محدودیت دانش و فن روزگار گذشته داشت، امروز بر پایه دوراندیشی و پیشرفت‌های روز‌افزون پایان‌یافته، تا آنجا که غلبه بر این پدیده ناگهانی دست‌یافتنی است و پیش‌بینی سر پناه اضطراری برای آسیب‌دیدگان از آن جمله است. همواره در سوانح و حوادث طبیعی، شماری از شهروندان، به‌خصوص در بافت‌های فرسوده شهری خانه و کاشانه خویش را از دست می‌دهند و مستاصل و سرگردان می‌شوند. در این شرایط نجات جان بازماندگان، نیازمند فراهم‌سازی حداقل سرپناهی است که پاسخگوی نیازهای اولیه آسیب‌دیدگان باشد.
از این رو، سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران طرح اسکان اضطراری بلندمدت در پارک‌های جنگلی حاشیه شهر تهران را طی سال‌های اخیر با هدف آمادگی برای اسکان شماری از شهروندان آسیب‌دیده، بازیابی زندگی و فراهم کردن نیازهای اولیه آنان در شرایط اضطراری در دستور کار خود قرار داده و اینک 10مجموعه اسکان اضطراری، احداث شده و آماده افتتاح است.
اسکان اضطراری یعنی فراهم‌ساختن امکان اقامت بخشی از شهروندان در خارج از محل سکونتگاه دائمی‌شان به‌دلیل بروز بحران.
هدف‌های کیفی احداث این 10مجموعه اسکان اضطراری در پارک‌های جنگلی اطراف شهر تهران عبارت است از:
- تأمین سرپناه مناسب، آب شرب، خوراک، سلامت و بهداشت برای آسیب‌دیدگان
- افزایش آمادگی برای رویارویی با رخدادها و حوادث بحران‌زا با نیاز به اسکان اضطراری بلندمدت شهروندان
- اسکان اضطراری بلندمدت برای شهروندان تهرانی، درصورت وقوع حادثه
- توانمند‌سازی فضاهای شهری برای ارائه خدمات در شرایط بحران
- استفاده چند منظوره از مکان‌های آماده شده در شرایط عادی و اضطراری.
درخصوص ویژگی‌های مکانی این طرح، چهار شاخص عمده اسکان اضطراری شامل«نزدیکی به مراکز جمعیتی»، «امکان تسریع در بهره‌برداری»، «وجود امکانات زیربنایی» و«وجود فضای قابل استفاده برای اسکان» درنظر گرفته شد. بر همین اساس، اجرای این طرح در پارک‌های جنگلی حومه شهر از جمله پارک‌های چیتگر، سرخه‌حصار، افرا و خرگوش‌دره مورد بررسی قرار گرفت که گام نخست این طرح در قالب فاز پیشگام در پارک چیتگر، حدود 15هزار نفر ظرفیت دارد و از دو کارکرد«بهره‌برداری در شرایط اضطراری برای اسکان شهروندان» و نیز«بهره‌برداری در شرایط عادی برای رفاه حال گردشگران، مردم منطقه و علاقه‌مندان به طبیعت» برخوردار است.
پیش‌بینی امکانات متنوع ازجمله ویژگی‌های این طرح به شمار می‌آید. چنان‌که در کنار ساخت و آماده‌سازی سکوهای بتنی و محیط مناسب برای استقرار چادرها، امکانات زیربنایی نظیر آب، برق و مخابرات نیز پیش‌بینی شده است. همچنین این مجموعه به امکانات بهداشتی و درمانی نظیر مرکز درمانی، انبار مواد غذایی و ملزومات امداد، مخزن ذخیره آب، نانوایی، سردخانه، آشپزخانه، سرویس‌های بهداشتی ثابت، سرویس‌های بهداشتی صحرایی، حمام‌های کانتینری، شیرهای برداشت آب، سکوهای شست‌و‌شو و محل‌های نگهداری آسیب‌دیدگان مجهز است. مرکز مدیریت اضطراری (مرکز مدیریت امداد) و ساختمان اداری از دیگر بخش‌های پیش‌بینی شده است. ایجاد تاسیسات زیربنایی همچون خطوط انتقال آب، شبکه توزیع و مخازن آب، تاسیسات دفع فاضلاب، خطوط تأمین برق برای برقراری روشنایی، تهویه، گرمایش و سرمایش، مجموعه تأمین برق اضطراری و محل نشست و برخاست بالگرد از دیگر ویژگی‌های این مجموعه دو منظوره است که در نوع خود نخستین مجموعه اسکان اضطراری مجهز و پیشرفته در کشور به شمار می‌رود و یکی از اقدامات مهم در حوزه مدیریتی قبل، هنگام و پس از بحران است.
با اجرای این طرح، دو هدف به‌طور همزمان تأمین می‌شود؛ نخست افزایش آمادگی شهر در رویارویی با حوادث و ظرفیت‌سازی اسکان اضطراری حادثه‌دیدگان و نیز فراهم‌سازی امکان گذران سالم اوقات فراغت شهروندان مراجعه‌کننده به این پارک‌ها. تاسیسات احداث شده نیز می‌توانند در شرایط عادی به‌عنوان محیط‌های مراکز درمانی و... مورد استفاده قرار گیرند.
