اشعه مادون قرمز یا Infrared که در سال 1800 توسط سر ویلیام هرشل کشف شد به قسمی از طیف امواج الکترومغناطیسی با محدوده طول موج بین 0.78 تا 1000 میکرومتر گفته می‌شود که طول موج بلندتر از دامنه نور مرئی و کوتاه تر از دامنه امواج رادیویی دارد. این اشعه برای چشم انسان قابل رویت نیست.
کاربردهای اشعه مادون قرمز
اشعه مادون قرمز کاربردهای متنوعی دارد که آشناترین مثال استفاده از اشعه مادون قرمز در دستگاه کنترل از راه دور دستگاه‌های الکترونیکی یا تبادل اطلاعات در گوشی‌های تلفن همراه است.
از کاربردهای علمی اشعه مادون قرمز به مطالعات و تحقیقات فضایی می‌توان اشاره کرد.
گرمایی که ما از خورشید یا از یک محیط گرم احساس می‌کنیم، همان تشعشعات مادون قرمز یا به عبارتی انرژی گرمایی است.
اجسام خیلی سرد هم از خود انرژی گرمایی منتشر می‌کنند. سنجش انرژی گرمایی یا مادون قرمز ساطع شده از اجرام نجومی دشوار است زیرا بیشترین جذب را در اتمسفر زمین دارند. بنابراین در علم نجوم و برای مطالعه انتشار گرما از این اجرام از تلسکوپ‌های فضایی استفاده می‌شود.
برای اینکه تاثیرات نامطلوب گرمای خود این تلسکوپ‌ها را به حداقل برسانند مراکز تحقیقاتی نجومی، تلسکوپ‌ها وتجهیزات خود را به دمای حدود صفر مطلق می‌رسانند. بدین ترتیب کمترین میزان انرژی گرمایی ساطع شده از اجرام سماوی نیز توسط اشعه مادون قرمز قابل دریافت و بررسی می‌شود.
ستاره شناسان با استفاده از طول موج‌های بلند مادون قرمز می‌توانند به مطالعه توزیع غبار در مراکز محل شکل گیری ستاره‌ها بپردازند و با استفاده از طول موج‌های کوتاه می‌توان شکافی در میان گازها و غبارهای تیره و تاریک ایجاد کرد تا بتوان نحوه شکل گیری ستاره‌های جدید را مورد مطالعه قرار داد.
فضای بین ستاره‌ای در کهکشان راه شیری ما نیز از توده‌های عظیم گاز و غبار تشکیل شده است. این فضاهای بین ستاره‌ای یا از انفجارهای شدید نواخترها به وجود آمده‌اند و یا از متلاشی شدن تدریجی لایه‌های خارجی ستاره‌های جدید که از آن شکل میگیرند. ابرهای بین ستاره‌ای که حاوی گاز و غبار هستند، در طول موج‌های بلند مادون قرمز خیلی بهتر آشکار می‌شوند.
کاربردهای پزشکی اشعه مادون قرمز
اشعه مادون قرمز علاوه بر نجوم، در پزشکی نیز کاربردهای فراوانی دارد که از آن جمله می‌توان به تابش این اشعه برای ایجاد گرما و تسکین درد، درمان اسپاسم عضلانی، درمان مفاصل آرتروئیتی، درمان التهاب‌ها و ... اشاره کزد.
اشعه مادون قرمز در پرشکی دارای کاربردهای تشخیصی نیز می‌باشد که نمونه آن توموگرافی است.
مفاهیم: توموگرافی چیست؟
استفاده از اشعه مادون قرمز در کنار کمک‌های مفید مطالعاتی و تشخیصی که دارد، خطراتی نیز ممکن است به همراه داشته باشد مانند سوختگی الکتریکی که در اثر اتصال بدن با مدارات الکتریکی دستگاه به وجود می‌آید. سردرد، ایجاد ضعف در بیمار و آسیب به چشم‌ها که حاصل تابش مستقیم این اشعه است.
science.hq.nasa.gov
