این شهر توانسته هرساله با رشد خیره‌کننده به بودجه‌ای قابل توجه دست یابد. کمک‌های دولتی در بودجه عمومی شهر تهران تقریبا ناچیز است. آنچه باعث افزایش بودجه شهر تهران شده، نه کمک‌های دولتی و نه طرح‌های ملی و کشوری بلکه تکیه بر توسعه شهر و برنامه‌های تحریک توسعه بوده است. در حال حاضر می‌توان ادعا کرد که بودجه تهران یک دهم بودجه عمومی دولت است. شهر تهران با جمعیت تقریبی 9میلیون‌نفر، در واقع بزرگ‌ترین محرک اقتصادی کشور است و عجیب نیست که با اعداد حیرت‌آور در بودجه دست و پنجه نرم کند.
از زمان استقرار شوراهای سوم در کشور و ثبات مدیریت شهری، بسیاری از شهرهای کشور نیز رشدی قابل‌توجه در تأمین درآمدهای عمومی داشته‌اند. نمونه بارز این شهرها مشهد، اصفهان و تبریز و اخیرا شیراز است. این شهرها با تکیه بر درآمدهای عمومی و توسعه زیرساخت‌ها توانسته‌اند گام‌های بزرگی بردارند.
سال آینده برای برخی شهرهای بزرگ کشور مانند شیراز، سال جهش بزرگ است و برای برخی دیگر سال استقرار و تثبیت. مروری بر بودجه برخی شهرهای کشور می‌تواند نمونه روشنی باشد از اقتصادی که در این شهرهای گوشه و‌کنار کشور در حال پویایی است.
رشد 41درصدی بودجه نصف جهان در سال آینده
بودجه اصفهان برای سال 92 با 41درصد رشد به هزار و 414میلیارد تومان رسید. به گفته شهردار اصفهان کل بودجه‌سال 92 اصفهان، یک‌هزار و 414میلیارد تومان است و بودجه سال آینده این شهر در مقایسه با سال 91 در حدود 41درصد رشد داشته است. مرتضی سقائیان‌نژاد در مورد ترکیب بودجه شهر اصفهان در سال92گفت: 15/1درصد از بودجه در سال آینده،« جاری» و 84درصد آن برای اجرای طرح‌های عمرانی شهر اصفهان است.
وی با تأکید بر اینکه در بخش بودجه نقدی، 53میلیارد و 200میلیون تومان برای صدور عوارض و پروانه ساختمانی، 19میلیارد و 770میلیون تومان برای عوارض و نوسازی و 21میلیارد و 850میلیون تومان برای کسر پارکینگ درنظر گرفته شده است، اظهار کرد: از محل کمیسیون ماده28،100میلیارد و 950میلیون تومان و 30میلیارد و 500میلیون تومان نیز وام دریافتی از بانک‌ها در بخش دیگری از بودجه نقدی شهرداری لحاظ شده است.برای هزینه‌های جاری شهرداری و شهر در سال 1392، معادل 313میلیارد و 822میلیون تومان در بودجه پیش‌بینی شده است. کل بودجه‌ای که برای اجرای طرح‌های عمرانی شهر در سال آتی در بودجه لحاظ شده است یک‌هزار و 200میلیارد تومان است.شهرداری اصفهان با انتقاد از اینکه استان اصفهان در مالیات‌دهی پس از تهران در رده دوم قرار دارد اما در اختصاص بودجه‌های عمرانی در سال 1391تنها 12درصد محقق شده است، گفت: با توجه به اینکه استان اصفهان در دریافت بودجه عمرانی در رتبه بیست‌ونهم قرار دارد، شهرداری اصفهان در اجرای پروژه‌های عمرانی باید تاوان پس بدهد. وی سرانه عمرانی خالص هر شهروند اصفهانی در سال 1391را 219هزار تومان عنوان کرد و گفت: این شاخص در سال 1392به 463هزار تومان افزایش یافته است. سقائیان‌نژاد با بیان اینکه از سرجمع هزینه‌ها 39/7میلیارد تومان برای نظافت و خدمات شهری درنظر گرفته شده است، گفت: کل اعتبارات برای تملک اراضی به‌منظور اجرای طرح‌های عمرانی 72/8 میلیارد تومان پیش‌بینی شده است.
بودجه دومین شهر بزرگ کشور
مشهد را دومین شهر بزرگ کشور می‌دانند. این سخن را می‌توان با اعداد و ارقام ثابت کرد. بودجه پنج‌هزار و 900میلیارد تومانی شهرداری مشهد می‌تواند دلیل خوبی برای اثبات این ادعا باشد. درواقع مشهد پس از تهران بیشترین میزان بودجه را در میان کلانشهرهای کشور دارد. با پیش‌بینی بودجه پنج هزار و 900میلیاردتومان، مشهد نسبت به سال گذشته شاهد افزایش 35درصدی بودجه بوده و افزایش درآمد این شهر در سال آینده نیز ادامه خواهد داشت. بیش از سه هزار و 500میلیارد تومان بودجه شهرداری مشهد در حوزه درآمدهای عمومی است که از این میزان 300میلیارد تومان از این مبلغ برای کمک به قطار شهری و اتوبوسرانی مشهد و یارانه انرژی و 200میلیارد تومان دیگر نیز برای درآمدهای سازمان‌های شهرداری مشهد درنظر گرفته شده است.
سه‌هزار میلیارد تومان دیگر در ارتباط با سایر درآمدهای شهرداری مشهد پیش‌بینی شده است. بخش قابل‌توجهی از درآمد شهرداری مشهد در هشت بخش درآمدی نظیر عوارض، سرمایه‌گذاری بخش خصوصی، عوارض خرید اتوبوس، عوارض تغییر کاربری‌ها و فروش اموال غیرمنقول است. اما این درآمدهای شهر مشهد قرار است در15برنامه و 67طرح هزینه شود.
افزایش 25درصدی بودجه تبریز
هنوز بودجه سال آینده شهرداری تبریز به شورای شهر ارائه نشده است. اما شهردار تبریز از افزایش 25درصدی بودجه این شهر برای سال آینده خبر می‌دهد. بودجه سال 91شهر تبریز هزار و 440میلیارد تومان پیش‌بینی شده بود و به‌نظر می‌رسد که با افزایش 25درصدی بودجه این شهر، تبریز در سال 92به بودجه‌ای بالغ بر هزار و 800میلیارد تومان برسد. تبریز در هفت‌سال گذشته بیش از پنج‌هزار پروژه مختلف را به‌اجرا گذاشته و برای این پروژه‌ها در مجموع 6/5هزار میلیارد تومان هزینه کرده است. علیرضا نوین، شهردار تبریز، از تلاش مجموعه شهرداری و حوزه اداری‌مالی این مجموعه برای تدوین و تقدیم بموقع لایحه بودجه سال 92شهرداری به شورای اسلامی شهر جهت طرح، بررسی و تصویب نهایی از سوی این نهاد مدنی خبر داد و افزود: ردیف‌ها و بندهای درآمدی و هزینه‌ای پیش‌بینی شده این لایحه در حال تدوین و جمع‌بندی نهایی است و طی روزهای آینده و در زمان قانونی تقدیم شورای شهر خواهد شد. شهردار تبریز لایحه بودجه سالانه را اساس و محور اصلی فعالیت‌های اجرایی، خدماتی و عمرانی شهرداری در طول سال اعلام و خاطرنشان کرد: لایحه سال آینده شهرداری تبریز بدون لحاظ موضوع اوراق مشارکت و نیز با پیش‌بینی مشکلات و چالش‌های اقتصادی حاکم بر جهان و کشور در حال تدوین است و مجموعه شهرداری تمام تلاش خود را برای بستن بودجه‌ای منطقی و قابل تحقق همانند سال‌های اخیر به‌کار خواهد گرفت. نوین در عین حال ابراز امیدواری کرد که با تلاش و همکاری تمام شهروندان در پرداخت بموقع عوارض و حقوق شهرداری، سال آینده سالی موفق در حوزه عمران و آبادانی شهر باشد.
افزایش70درصدی بودجه شهر ادب
شیراز برای سال آینده بودجه‌ای معادل یک‌هزار و 65میلیارد تومان پیش‌بینی کرده است. تنها 25درصد این بودجه از محل عوارض پرداختی شهروندان تأمین می‌شود و 75درصد از کل درآمد شهرداری از سایر محل‌ها و براساس یک برنامه‌ریزی مالی کسب می‌شود که از آن جمله اقدامات شهرداری شیراز در فروش اوراق مشارکت و دریافت تسهیلات بانکی به‌عنوان تأمین‌کننده بخش قابل توجهی از درآمدهاست که الگویی برای سایر کلانشهرها و حتی کلانشهرهای بزرگ‌تر و پرجمعیت‌تر از شیراز شده است.
به گفته محمد حسن اسدی، معاون اداری مالی شهرداری شیراز 85درصد کل اعتبارات شهرداری شیراز به بخش عمران و توسعه شهری اختصاص دارد. سهم خدمات شهری از کل هزینه‌های شهرداری 10/5درصد و سهم اداری 4/5درصد است. بودجه شهرداری شیراز نسبت به سال 90بالغ بر 70درصد و نسبت به سال 89بالغ بر 250درصد رشد داشته که این امر بی‌سابقه بوده است و معاون شهردار شیرازاز تحقق 100درصدی این بودجه خبر داده است. اسدی با بیان اینکه انتشار و فروش 187میلیارد تومان اوراق مشارکت، با تأیید استانداری و پس از تصویب توسط بانک مرکزی و صدور مجوزهای لازم، در دستور کار قرار می‌گیرد،گفت: امیدواریم این میزان اوراق مشارکت را تا پایان امسال به فروش برسانیم و درآمد حاصل از آن را در چهار پروژه بزرگ سرمایه‌گذاری کنیم. معاون اداری مالی شهرداری شیراز همچنین درخصوص افزایش عوارض در سال آینده گفت: سهم افزایش عوارض در مقایسه با عدد تورم و افزایش هزینه‌ها و بالارفتن قیمت ارز و طلا، ناچیز است اما شهرداری ناچار به اعمال این افزایش است.
