ایرانیانی که در آن زمان خبر نفت‌دار شدن ایران را شنیدند، حتما به نسل‌های آینده و بهره‌ای که آنها از نعمت نفت در زندگی خود می‌برند، غبطه می‌خوردند. آنها هیچ‌گاه فکر نمی‌کردند که ایرانیان 100سال بعد به میزانی در نفت غوطه‌ور شوند که جدا کردن آنها از این ماده سیاه‌رنگ به آسانی و بدون پرداخت هزینه‌های سنگین سیاسی و اقتصادی امکان‌پذیر نباشد.
105سال پس از تولد نفت در ایران این سؤال قابل طرح است که نفت برای ایرانیان چه کرده است و از سوی دیگر ایرانیان برای نفت (این نعمت خدادادی) چه کرده‌اند؟ آیا در طول بیش از یک قرن ایرانیان قدر این نعمت را دانسته و از آن درجهت ارتقای زندگی مادی خود و قدرت ملی کشور بهره‌گرفته‌اند یا اینکه با وابسته شدن به نفت جریان عادی زندگی اجتماعی، سیاسی و اقتصادی آنها به هم ریخته است؟
105سال پس از کشف طلای سیاه، نفت به مهم‌ترین ابزار برای رویارویی با ایران تبدیل شده است. وابستگی روزافزون اقتصاد ملی به درآمدهای نفتی، وابستگی خارجی به منابع مالی و فنی خارجی و عدم‌توانایی کامل داخلی برای مدیریت و توسعه صنعت نفت چنین شرایطی را برای ایران رقم زده؛ به‌گونه‌ای که نفت به پاشنه آشیل ایران در موضوع تحریم‌های اقتصادی اخیر تبدیل شده است.
حال آنکه این وضعیت می‌توانست برعکس باشد؛ یعنی با مدیریت درست منابع حاصل از نفت و تبدیل کردن این منابع به پشتوانه اقتصاد ملی به جای مصرف روزانه از یک سو و تلاش درجهت ارتقای توانمندی‌های مالی و فنی، نه‌تنها امکان تحریم‌های نفتی به‌طور خاص و اقتصادی به‌طور عام از بین می‌رفت، بلکه از طریق افزایش توان رفاهی ملت و بالا رفتن ظرفیت اقتصاد ملی زمینه تأثیرگذاری و قدرت‌نمایی کشور در عرصه بین‌المللی نیز بالا می‌رفت.
آیا زمان آن فرا نرسیده که عزم جدی و قاطع برای بهره‌گیری درست از نفت ایجاد شود تا نسل‌های کنونی و آینده از مواهب آن بهره‌مند شوند؟ منابع نفت وگاز قطعا دیر یا زود به پایان می‌رسد. با این شرایط آنچه می‌ماند اقتصاد بدون پشتوانه ایران و تهیدستی نسل‌های آینده از این نعمت خدادادی است. آنچه در طول یک قرن گذشته بر منابع نفت و اخیرا گاز ایران رفته چیزی جز هدر رفتن این منابع نیست.
منطق اقتصادی و سیاسی حکم می‌کند منابع باقیمانده نفت و گاز و رفع وابستگی روزانه به درآمدهای حاصله، به پشتوانه دائمی اقتصاد ایران و بهره‌مندی پایدار نسل‌های آینده تبدیل شوند. الگوی موفقی که در کشور نروژ تجربه شده است. امروز نروژ 5میلیونی با بیش از 500میلیارد دلار سرمایه و ثروت ناشی از نفت پایدارترین و باپشتوانه‌ترین اقتصاد جهان است. ثروت کنونی نروژی‌ها محصول سرمایه‌گذاری درآمدهای حاصل از صادرات نفت وگاز خام از دهه 1980است.
نروژی‌ها در طول 30سال گذشته با تکیه بر کار و تلاش و بدون چشمداشت حریصانه به منابع بادآورده نفتی، درآمدهای حاصله را ذخیره و سرمایه‌گذاری کردند و توانستند ارزش اولیه اقتصادی منابع نفتی را که کمتر از 200میلیارد دلار تخمین زده می‌شود، به بیش از 500میلیارد دلار افزایش دهند. به راستی ما با ثروت نفتی 105ساله‌مان چه کردیم و چه پاسخی برای نسل‌های بعدی داریم؟
