30دی‌ماه امسال مسعود باقرزاده کریمی، معاون دفتر زیستگاه‌ها و امور مناطق سازمان محیط‌زیست هم در گفت‌وگو با همشهری اعلام کرد که براساس آخرین بررسی‌های صورت‌گرفته حجم آب دریاچه ارومیه به کمتر از 5میلیارد مترمکعب کاهش یافته است. به گفته وی آب دریاچه کمتر از یک ششم حجم آبی است که در شرایط عادی در دریاچه وجود دارد. حجم متوسط آب دریاچه ارومیه درشرایط عادی 32میلیارد مترمکعب برآورد می‌شود.
تا امروز فقط حرف زده‌اند
با وجود آنکه مسئولان محیط‌زیست درپی هر بازدیدی، نسبت به بحرانی‌بودن وضعیت این دریاچه هشدار می‌دهند، راهکارهای عملی هنوز به اجرا درنیامده است سبب شده تا دامنه انتقادات که پیش‌از این به کارشناسان و منتقدان خارج از دوایر دولتی محدود می‌شد اکنون گسترده‌ترشود تا آنجا که مدیرکل آب منطقه‌ای استان آذربایجان شرقی هم در نشست پنجشنبه گذشته کارگروه نجات ارومیه که با حضور ابتکار برگزار شد به صراحت اعلام کرد که تاکنون هیچ اقدام اجرایی برای احیای ارومیه صورت نگرفته است، مسئول ستاد احیای دریاچه ارومیه در آذربایجان شرقی هم در همان نشست بر گفته‌های مدیرکل آب منطقه‌ای صحه گذاشت و گفت که احیای دریاچه ارومیه در حد حرف وشعار باقی مانده است.
بسیاری از کارشناسان انتصاب عیسی کلانتری به‌عنوان دبیر و مجری احیای دریاچه ارومیه و قرارگرفتن معاون رئیس‌جمهوری را در راس هرم ستاد احیای دریاچه ارومیه، نقطه عطفی در روند احیا می‌دانند به‌طوری که ابتکار، رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست هم اظهار امیدواری کرد ه که با حضور کلانتری، هماهنگی در بخش‌های ملی و بین‌المللی برای اجرای طرح‌های نجات‌بخشی دریاچه ارومیه بیشتر شود. به‌نظر می‌رسد همه مسئولان منتظر اقدامات کلانتری، دبیر و مجری ستاد احیای ارومیه هستند.
کلانتری یازدهم بهمن ماه، در اولین اظهاراتش پس از انتصاب به دبیری ستاد احیای دریاچه ارومیه از تشکیل کمیته‌ای راهبردی برای ارائه نسخه‌ای علمی و قابل اجرا به دولت تا پایان اردیبهشت‌ماه خبر داد. کمیته‌ای که قراراست با مرکزیت دانشگاه شریف و همکاری دانشگاه‌های تبریز، ارومیه، تهران و نیز دانشگاه صنعتی امیرکبیر و با هدف تجمیع نظرات و سناریوهای مختلف نجات دریاچه ارومیه تشکیل شود.
آنطور که کلانتری گفته است این کمیته در گام اول تلاش می‌کند با ایجاد وحدت نظر درخصوص راهکار مناسب، تا پایان اردیبهشت‌ماه نسخه علمی و عملی نجات دریاچه ارومیه را به دولت ارائه کند تا اقدامات عملی در این خصوص صورت گیرد. به‌گفته وی، کار اجرایی طولانی مدت خواهد بود. از نظر دبیر ستاد احیای دریاچه ارومیه، برداشت بی‌رویه از حقابه دریاچه در استان‌های همجوار، ایجاد سدها، حفر چاه‌های غیرمجاز، خالی‌شدن آبخوان‌های زیرزمینی، تغییر اقلیم و بستن رودها مهم‌ترین عوامل ایجاد بحران فعلی دریاچه ارومیه هستند.
نقش سازمان‌ها در بروز بحران
مدیرکل دفتر زیستگاه‌ها و امور مناطق سازمان حفاظت محیط‌زیست با اشاره به بارش‌های اخیر می‌گوید که این بارش‌ها تأثیر موقت بر وضعیت دریاچه ارومیه دارد اما این تأثیر پایدار نیست زیرا ضایعه‌ای که برای دریاچه ارومیه پیش آمده در عرض یک سال به‌وجود نیامده که با این بارش‌ها حل شود.
آن‌طورکه فرهنگ قصریانی به ایسنا گفته است علاوه بر خشکسالی‌های اخیر که یکی از دلایل خشکیدگی پارک ملی ارومیه محسوب می‌شود، عملکرد مدیریتی دستگاه‌های مختلف اعم از وزارت جهادکشاورزی، وزارت نیرو، سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور، سازمان حفاظت محیط‌زیست و همچنین اقدامات بخش خصوصی در به‌وجود آمدن این ضایعه نقش بسیاری داشته است. به‌گفته وی 15سال کمبود بارندگی در حوزه آبخیز دریاچه، فشار دام، بهره‌برداری کشاورزی، حفر چاه‌های غیرمجاز و احداث جاده میان‌گذر شهید کلانتری جریان طبیعی دریاچه را به هم زده و شرایط را به مرز بحران رسانده است. به باور این مقام مسئول سازمان حفاظت محیط‌زیست برای حل معضل دریاچه ارومیه باید به‌گونه‌ای عمل شود که همه سازمان‌ها در قبال احیای دریاچه ارومیه احساس مسئولیت کنند و هر بخشی وظایف خود را به خوبی انجام دهد.
وی نیز مثل سایر مسئولان سازمان متبوع خود، تعیین دکتر کلانتری به‌عنوان رئیس کمیته احیای دریاچه ارومیه را مهم‌ترین اقدام انجام شده عنوان می‌کند و می‌گوید که با صدور این حکم، مدیریت جامعی برای حل معضل دریاچه ارومیه خواهیم داشت.
مدیرکل دفتر زیستگاه‌ها و امور مناطق سازمان حفاظت محیط‌زیست درخصوص ورود کارشناسان ژاپنی، آلمانی و هلندی به کشور برای حل بحران دریاچه ارومیه یادآور می‌شود که در کشور دانش کافی برای احیای این تالاب وجود دارد اما اقدامات اجرایی باید به‌گونه‌ای انجام شود که با یکدیگر همسو بوده و به بهبود وضعیت این تالاب بینجامد.
در استان‌های همجوار دریاچه ارومیه، کمیته‌های جامعی زیرنظر استانداری‌ها، مسئولیت‌ها را قبول کرده و کمیته‌هایی برای آغاز عملیات اجرایی تشکیل شده است که امیدواریم هر چه زودتر به نتیجه برسد. قصریانی با بیان اینکه برنامه احیای دریاچه ارومیه حداقل یک برنامه 5ساله است، می‌گوید که امیدواریم بتوانیم با راهکارهایی که در اختیار کمیته احیای دریاچه ارومیه قرار‌گرفته، هر چه سریع‌تر این تالاب را به وضع قبلی‌اش بازگردانیم.
