ایام عید، به همه کسانی که به مهمانی می‌روند خوش می‌گذرد. می‌دانید چرا؟ چون در خانه فک و فامیل تنقلات متنوعی می‌بینیم و می‌خوریم که می‌تواند مفرح جانمان باشد و خاطره یک روز خوش را برایمان تداعی کند. این تنوع زمانی بیشتر می‌شود که یک فنجان چای یا قهوه به ما تعارف شود و میزبان بخواهد با شیرینی‌های ریز و درشت و نقل و نبات و انواع شکلاتی که از قنادی‌های محل خریداری کرده از ما پذیرایی کند.
حال سۆال اینجاست، در دید و بازدیدهای عید که اغلب ما ایرانی‌ها عادت داریم چای بنوشیم و با چای هم یک شیرینی بخوریم، کدام شیرینی بهتر است؟
نقل و سوهان عسلی یا آب نبات و پولکی؟
آب نبات قیچی، تافی، شکرپنیر، سوهان عسلی، نقل و پولکی از جمله تنقلات پذیرایی است که اغلب به همراه چای تعارف می‌شود. لازم است بدانید آب نبات و شکرپنیر ارزش تغذیه‌ای قابل‌توجهی ندارد و چون حجم زیادی از آن را شکر تشکیل می‌دهد مصرف مقدار کم آن هم چاق کننده است و تافی شیری، نارگیلی و کره‌ای به دلیل دارا بودن ترکیبات چرب، پرکالری‌تر از سایر آب نبات‌هاست اما اگر نقل و سوهان عسلی حاوی مغزهای آجیلی باشد و پولکی حاوی گرد لیمو یا زعفران باشد در مقایسه با قند سفید، آب نبات و شکرپنیر ارزش بالاتری دارد.
نبات یا قند حبه؟
در مورد نبات‌های فله یا چوبی با طعم زعفران، زیره، لیمو عمانی، گل گاوزبان یا آویشن لازم است بدانید رنگ و طعم اغلب این نبات‌ها طبیعی نیست البته انواعی از نبات‌های طعم دار که مجوز دارد طبیعی است و در مقایسه با قند و شکر طعم و مزه بهتری داشته ولی خاصیت درمانی قابل‌توجهی ندارد.
نبات در مقایسه با انواع آب نبات خاصیت ملین و ضد نفخ بالایی دارد و در مقایسه با قند، طبع گرم‌تری داشته و چون بافت آن متراکم‌تر از قند حبه است، کالری بیشتری دارد. اگر نبات را بسوزانید به دلیل تلخ و قابض شدن برای درمان اسهال بسیار سودمند است.
قند میوه‌ای یا قند طعم دار؟
این روزها قندهای حبه‌ای زیادی با طعم‌های مختلف خرما، نعناع، دارچین، هل و میوه‌ای در بازار به چشم می‌خورد. این قندها با قند سفید تفاوتی ندارد و اغلب به آن‌ها اسانس و رنگ می‌افزایند و مضرات برخی از انواع آن بیشتر از قند سفید است. ولی در میان این قندها، میوه‌های زردآلو، آلو، کیوی و انبه به شکل حبه قند عرضه می‌شود که اگر حاوی پودر قند نباشد می‌تواند گزینه مناسبی باشد. البته چون قند میوه‌ای اغلب به صورت فله‌ای و غیربهداشتی عرضه می‌شود بار میکروبی بالایی دارد.
قند خرما یا چیپس خرما؟
در مورد قند خرما هم بدانید پایه این قند اغلب از شکر قهوه‌ای یا قند سفیدی است که به آن قدری شیره خرما می‌افزایند و از نظر میزان کالری با قند و شکر معمولی برابری می‌کند و رژیمی نیست و برای افراد چاق و بیماران دیابتی محدودیت مصرف دارد؛ اما مصرف چیپس خرما به همراه چای گزینه مناسبی است. البته با وجود آن که خرما حاوی مواد مغذی زیادی است، چیپس آن نمی‌تواند تامین کننده ریزمغذی‌های بدن باشد و بر خلاف باور عامه مردم کم‌کالری نیست.
خرما چه طور؟
متأسفانه خیلی از ما ایرانی‌ها، ذائقه خود را به مصرف قند و شکر همراه با انواع چای عادت داده‌ایم و از آنجا که مردم ما علاقه فراوانی به نوشیدن چای در طول روز دارند، زیاده‌روی در مصرف قند و شکر می‌تواند افزایش کالری دریافتی و ابتلا به چاقی و اضافه‌وزن را در پی داشته باشد. مصرف 10 حبه قند در طول روز، می‌تواند باعث افزایش حدود 10 کیلوگرم وزن در طول سال شود. افزایش وزن هم که عوارض فراوانی از ابتلا به بیماری‌های قلبی گرفته تا دیابت خواهد داشت.
برای بالا بردن ارزش تغذیه‌ای یک وعده چای روزانه‌ای که قرار است بنوشید، آن را با حجم متعادلی از خوراکی‌های شیرین و البته مغذی‌تری مانند خرما، عسل، کشمش، توت یا انجیر، همراه کنید. البته نباید در مصرف این خوراکی‌های مغذی هم افراط کرد چون تمام خوراکی‌های مغذی و غیر مغذی، حاوی کالری هستند و زیاده‌روی در مصرف آن‌ها، می‌تواند باعث ابتلا به چاقی و عوارض ناشی از آن شود.
قند و شکر معمولی، فقط انرژی دارند و هیچ ریزمغذی خاصی به بدن نمی‌رسانند اما خوراکی‌های شیرینی مانند خرما، نوعی میوه محسوب می‌شوند و مصرف روزانه آن‌ها همراه چای اشکالی ندارد. تقریباً هر 3 خرما، برابر با یک واحد میوه است. خرما، حاوی ویتامین‌ها، املاح معدنی و برخی نمک‌های مورد نیاز بدن هم است.
این میوه گرمسیری، حاوی رنگدانه‌هایی است که به عنوان مواد ضد سرطان و پیشگیری‌کننده از بیماری‌های قلبی و عروقی در بدن عمل می‌کنند. پس عادت به نوشیدن چای همراه با خرما یا کشمش در کنار یک نوشیدنی گرم و مطبوع، ریزمغذی‌های فراوانی به بدنمان می‌رساند.
منابع: جام جم - سلامتیران
