سه چهار بچه قد و نیم قد مشغول خاک بازی هستند. دستشویی های مسجد هم از حیاط وضع بهتری ندارند. نه از صابون خبری هست و نه از سطل زباله و ... صدای اذان به گوش می رسد، با عجله خود را به طبقه بالا می رسانی تا از نماز عقب نمانی.
پله‌ها باریکند و ارتفاعی بلند دارند و همین مساله بالا رفتن را برای چند خانم مسنی که جلوتر از تو هستند بسیار مشکل کرده است. به صف نمازگزاران می رسی، هوا به شدت دم کرده است و بوی خوشی هم به مشام نمی رسد...
نماز تمام می شود و یک سئوال در ذهن چرخ می خورد: آیا چنین وضعیتی زیبنده مقدس ترین مکان ها آن هم در یک کشور اسلامی است؟
مسلماً پاسخ این سئوال منفی است و به همین دلیل مسئولان اداره کل سلامت شهرداری تهران قصد دارند تا پایان سال جاری با کمک مردم، وضعیت بهداشتی مساجد شهر تهران را به کلی متحول کنند.
دکتر تقی زاده مدیر کل سلامت شهرداری تهران در این زمینه به همشهری می گوید: در تهران بیش از 1700 مسجد وجود دارد که متاسفانه وضع بسیاری از این مساجد از نظر بهداشت و سلامت مطلوب نیست و شهرداری تهران به عنوان مدیر شهر که تامین سلامت اماکن عمومی را بر‌عهده دارد، برآن است تا این وضعیت را بهبود بخشد.
وی با بیان اینکه بر اساس اصول علمی برای هر یک از قسمت های مسجد از قبیل صحن، شبستان، آبدارخانه، آشپزخانه و حیاط استانداردهای بهداشتی خاصی تعریف شده و باید بیش از 70 تا 80 مورد برای بهداشت مسجد رعایت شود، می‌گوید: هیات امنا و خادمین مساجد تا جایی که امکان دارد در این زمینه فعالیت می کنند، اما این کافی نیست و عقیده ما بر این است که هر فعالیت باید متولی خاصی داشته باشد و بنابراین اگر قرار است در حوزه سلامت مساجد اتفاقی بیفتد، باید متولی و خادم سلامت مسجد داشته باشیم.
خادمین سلامت
بهداشت و پاکیزگی مساجد در قرآن و احادیث و روایات اسلامی بارها مورد تاکید قرار گرفته است. در آیه 31 سوره اعراف توصیه شده هنگام عزیمت به مسجد، زینت های خود را با خود بردارید.
در روایات اسلامی هم به پاکیزگی مساجد توصیه بسیاری شده و حتی به نکات ریزی چون اطمینان از عدم آلودگی کفش هنگام ورود به مسجد اشاره شده است.
علاوه بر این موارد، نقش مسجد در ارتقاء سطح سلامت در پژوهش های مختلف ثابت شده است. فعالیت هایی که در این مکان مقدس انجام می شود در کاهش استرس و فشارهای روانی جامعه نقش بسزایی دارد و در ایجاد سلامت اجتماعی و سلامت معنوی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. طرح خادمین سلامت مساجد بر این پایه استوار است.
این طرح که امسال همزمان با روز تولد حضرت زینب (روز پرستار) در تهران آغاز شده است، تا کنون 411 مسجد را تحت پوشش قرار داده و فردا این 411 خادم سلامت در تالار ایران زمین گردهم می آیند تا فعالیت خود را به صورت رسمی آغاز کنند.
دکتر تقی زاده با بیان این مطلب، می‌گوید: هفته آخر شعبان هفته بهداشت مساجد نام گذاری شده است و به همین مناسبت برنامه ای ترتیب داده ایم تا با حضور دکتر قالیباف شهردار تهران، این دوستان به صورت کامل نسبت به وظیفه ای که بر عهده دارند توجیه شوند و کار خود را آغاز کنند.
وی که نسبت به این طرح به شدت امیدوار است، ادامه می دهد: ما در طول چند ماه توانستیم 411 مسجد را تحت پوشش قرار دهیم و بنابراین امیدواریم تا پایان سال تمام مساجد تهران از حضور خادمین سلامت بهره‌مند شوند.
مدیر کل سلامت شهرداری تهران با بیان اینکه راهکار تربیت و به کارگیری این افراد از اهمیت ویژه ای برخوردار است، اضافه می کند: خادم سلامت فردی است که موضوع سلامت مسجد را به صورت آگاهانه و داوطلبانه پیگیری می کند و در نظارت و سیاست‌گذاری این مبحث نقش دارد.
شرایط داوطلبان خادم سلامت
به گفته تقی زاده، خادمین سلامت از طرف هیات امنا و یا امام جماعت مسجد به اداره سلامت شهرداری معرفی می‌شوند، اما از آنجائی‌که این کار تخصصی است، این افراد باید شرایط ویژه ای داشته باشند، از جمله اینکه سن آنها بین 23 تا 40 سال باشد، داوطلب و علاقمند به امور سلامت باشند و همچنین تحصیلات مرتبط با حوزه سلامت داشته باشند.
خادمین سلامت، پس از مرحله انتخاب در یک کارگاه آموزشی 6 روزه شرکت می کنند تا با تمام موارد لازم از اصول ایمنی مسجد تا سلامت تغذیه و مبارزه با حشرات موذی آشنا شوند.
پس از اتمام این دوره و آغاز فعالیت، خادمین سلامت با خانه سلامت محله و شهرداری منطقه در ارتباط هستند و تمام کمبودها و مشکلات مسجد را به آن ها گزارش می دهند و ارائه خدمات سلامت را در سه سطح دنبال می کنند؛ ارائه خدمات سلامتی و بهداشتی به محیط فیزیکی مسجد، ارائه خدمات و آموزش های لازم به نمازگزاران و جلب مشارکت آنها و از همه مهمتر ارائه خدمات سلامت از پایگاه مسجد به تمام محله.
دکتر تقی زاده در این زمینه می‌گوید: ما به دنبال این هستیم که شعار مسجدمحوری نظام را اجرایی کنیم که همه فعالیت‌ها از مسجد شروع شود، بنابراین با اجرای درست طرح خادمین سلامت، مساجد می توانند به کانون هایی فعال و تاثیرگذار تبدیل شوند که حتی ارائه خدمات مورد نیاز برای بهداشت و سلامت یک محله هم از مسجد آن محله نشأت گیرد.
