به گزارش برنا، نتایج یک بررسی تحقیقاتی درخصوص نظام بانکی ایران نشان می‌دهد که بانک مرکزی ایران که رتبه هفتم در بین 32 کشور را از لحاظ غیرمستقل بودن کسب کرده، از سیستم مالی و بانکی بسیار بسته‌ای برخوردار است؛ به نحوی که از نظر این شاخص درجه 5 را در بین یک تا 5 به‌خود اختصاص داده است.
نتایج این بررسی تحقیقاتی که در بانک مرکزی تهیه شده است درخصوص تابع هزینه و اندازه گیری کارایی بانکهای مرکزی نشان می‌دهد که بانک مرکزی اسپانیا و هند کاراترین بانک مرکزی مالت و روسیه ناکارآمدترین بانکهای مرکزی بین 32 بانک نمونه هستند. مطالعه تحقیق مورد نظر بیانگر رابطه معکوس و معنی دار نظارت با هزینه بانک مرکزی است. براین اساس، نظارت بیشتر بر بانکهای عامل نه تنها هزینه بانک مرکزی را افزایش نمی‌دهد؛ بلکه باعث کاهش آن می‌شود.
این اثر می‌تواند به‌دلیل کنترل بیشتر و ایجاد تطابق بین رفتار بانکهای عامل با هدف اصلی بانکهای مرکزی یعنی ثبات قیمت‌ها باشد. بعضی از اقتصاددانان و کارشناسان بانک مرکزی بر این عقیده هستند که عملکرد نظارت بر بانکها نباید بر عهده بانک مرکزی باشد، با اینکه در بیشتر کشورها این وظیفه بر عهده بانک مرکزی است؛ اما در برخی از کشورها نحوه عمل متفاوت است. این تحقیق با تاکید بر ارتباط مستقیم نظارت بانک با ثبات قیمت‌ها تصریح می‌کند: این امر منجر به کاهش هزینه‌های بانک مرکزی و افزایش کارایی آن می‌شود.
همسویی فراوانی بین هدف ثبات اقتصاد کلان که وظیفه اصلی بانک مرکزی است با هدف ترغیب یک نظام بانکی سالم و باثبات که وظیفه اصلی نظارت بر بانکها است، وجود دارد.
براین اساس سیاست پولی برای مؤثر بودن در کاهش هزینه‌ها و افزایش کارایی باید براساس به روز بودن داده‌ها و اطلاعات مربوط به بخش بانکی اجرا شود. گفتنی است، تنها راهی که بانک مرکزی می‌تواند از دسترسی به موقع به این اطلاعات اطمینان حاصل کند شمول وظیفه نظارت بر بانکها در حیطه اختیاراتش است.
از نتایج مهم این تحقیق اثر مستقیم و زیاد شفافیت وباز بودن سیستم مالی و بانکی کشور روی هزینه بانک مرکزی است. به این ترتیب هر چه میزان دخالت دولت در تصمیمات بانک مرکزی کمتر، اجازه تاسیس بانکهای داخلی و خارجی، مؤسسات مالی و غیردولتی و خصوصی بیشتر باشد، هزینه این بانک کمتر و کارایی آن در رسیدن به اهدافش بیشتر خواهد بود. این تحقیق با تاکید بر ارتباط معنادار متغیر ثبات قیمت‌ها با هزینه بانک مرکزی خاطرنشان می‌سازد:هر چه تورم بیشتر باشد، هزینه بانک مرکزی افزایش یافته و کارایی آن کاهش می‌یابد. از طرفی هرچه حجم بانک مرکزی بیشتر بوده هزینه بانک بیشتر و به تبع آن کارایی بانک در رسیدن به اهدافش کمتر خواهد بود.
نظارت یک سیستم بیرونی بر عملکرد بانک مرکزی و وجود تطابق بین وظایف و اهداف بانک، برون سپاری وظایف فرعی بانک مرکزی به واحدهای دیگر و توسعه فناوری اطلاعات از دیگر راهکارهای افزایش کارایی بانکها ذکر شده است.
