۱۰۰ میلیون هکتار از ایران بیابان می‌شود

به گزارش همشهری آنلاین به نقل از ایسنا، وحید جعفریان ضمن اشاره به اینکه کشور ما در کمربند بیابانی جهان قرار گرفته است و بخش از وسیعی از ایران مناطقی خشک، نیمه خشک و خشک نیمه مرطوب هستند، اظهار کرد: در این گونه مناطق نسبت بارندگی به پتانسیل تبخیر و تعرق کمتر از پنج صدم درصد است.

وی با بیان اینکه علاوه بر عوامل اقلیمی دخالت‌های انسانی در طبیعت نیز سبب تخریب سرزمین و بیابانی شدن آن می‌شود، تصریح کرد: عواملی مانند فرسایش آبی، فرسایش بادی، شور و قلیایی شدن عرصه‌های حاصل‌خیز، افت سطح آب‌های زیرزمینی و پساب‌های صنعتی و شهری سبب کاهش قابلیت‌های بیولوژیک خاک می‌شود و شرایط را برای بیابانی شدن فراهم می‌کند.

مدیرکل دفتر امور بیابان سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری با تاکید بر اینکه موضوع بیابانی شدن و تخریب سرزمین از بحث بیابان‌های طبیعی موجود در یک اکوسیستم جدا است، گفت: بیابان‌های طبیعی اکوسیستم‌هایی ویژه‌ با تنوع زیستی منحصر به فرد خود هستند که با شرایط خشک و نیمه خشک تطبیق پیدا کرده‌اند اما پدیده بیابانی شدن به دلیل برخی عوامل اقلیمی، دخالت‌های انسانی و عدم رعایت برخی ملاحظات در اکوسیستم رخ می‌دهد.

جعفریان با اشاره به اینکه از بین رفتن جنگل‌ها، چرای مفرط دام، استفاده بیش از حد از آب‌های زیرزمینی، از بین رفتن جنگل‌های دست کاشت در مناطق خشک سبب بیابان‌زایی می‌شود، تصریح کرد: حداقل ۳۰۰ هزار چاه غیرمجاز در دشت‌های کشور وجود دارد و بسیاری از عرصه‌های کشاورزی ما تحت تاثیر شیوه‌های کشاورزی ناپایدار قرار گرفته‌اند که تمامی این‌ها در بیابانی شدن یک عرصه موثرند.

به گفته وی، چنانچه سوء مدیریت سبب تخریب سرزمین و تبدیل شدن یک اکوسیستم به بیابان شود، بازگشت به شرایط اولیه بسیار دشوار خواهد بود بویژه اگر در عرصه‌های بیابانی کشور جنگل‌های دست کاشت را از دست دهیم بعید است که بتوانیم مجدد آن را احیا کنیم.

مدیرکل دفتر امور بیابان سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری ادامه داد: از ۱۶۴ میلیون هکتار عرصه‌های کشور، ۱۰۰ میلیون هکتار تحت تاثیر فرآیندهای بیابانی شدن قرار دارند البته از این میزان ۳۲ میلیون هکتار وسعت بیابان‌های طبیعی کشور است. به همین دلیل وسعت عرصه‌هایی که به دلیل عوامل اقلیمی و انسانی در معرض بیابانی شدن هستند، بسیار وسیع است.

جعفریان در ادامه درباره اقداماتی که می‌توان برای جلوگیری از بیابان‌زایی در کشور انجام داد، اظهار کرد: یکی از اقدامات ضروری ایجاد ساختاری مناسب برای هماهنگی و همکاری دستگاه‌های مختلف اجرایی است. اکنون فرصت خوبی است که کارگروه مقابله با بیابان‌زایی در کشور فعال شود و در آن دستگاه‌های مختلف مسئولانه حضور یابند و اقدامات خود را در جهت مدیریت پایدار سرزمین اعلام کنند. مسئله مدیریت سرزمین موضوعی پیچیده است که از یک سو با مباحث اقتصادی مرتبط است و از سوی دیگر به ملاحظات هزینه و فایده برای سرزمین ارتباط دارد.

وی افزود: خیلی اوقات تلقی ما از آباد کردن سرزمین نگاهی همراه با برداشت و بهره‌برداری کوتاه مدت است، درحالی که این گونه نگاه چیزی جز تخریب و از دست دادن ثروت کشور نیست. برخی اقداماتی که ممکن است در کوتاه مدت برای ما ایجاد سرمایه کند در بلندمدت می‌تواند سبب از دست رفتن ثروت عظیم و مبنا یعنی تنوع زیستی و محیط زیست یک کشور شود.

مدیرکل دفتر امور بیابان سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری در پایان ضمن اشاره به اینکه این موضوعات می‌تواند در کارگروه ملی مقابله با بیابان‌زایی مطرح شود، گفت: احیای این کارگروه سبب خواهد شد که تصمیمات بهتری برای مدیریت سرزمین گرفته شود، به‌ویژه در شرایط کنونی که نیاز داریم به مفاهیمی مانند اقتصاد مقاومتی عمق و غنای بیشتری بدهیم بنابر این لازم است که از داشته‌های خود بیشتر و بهتر صیانت کنیم تا توسعه پایدار رقم بخورد.