همشهری آنلاین_مهدی اسماعیل‌پور: هدف از این کار ترغیب مردم جهان به استفاده از این وسیله نقلیه پاک و غیرآلاینده است که آثار مثبتی بر روی سلامت انسان و سالم ماندن محیط‌زیست دارد. به همین بهانه، سراغ یکی از موفق‌ترین قهرمانان دوچرخه‌سوارهای ایران و آسیا یعنی «علیرضا حقی» رفتیم و در این زمینه با او هم کلام شدیم. قهرمانی که به همراه چند نفر دیگر از بچه‌محل‌هایش دوچرخه‌سواری را از پیست دوچرخه‌سواری بوستان جنگلی «چیتگر» آغاز کرد و در ادامه و امتداد این مسیر به ده‌ها عنوان و مدال و قهرمانی آسیایی و جهانی دست یافت.
- پیست دوچرخه‌سواری چیتگر در ایران نظیر ندارد
«علیرضا حقی» با اشاره به این موضوع که شهر تهران امروز هیچ نماینده‌ای در تیم‌ملی ندارد، یکی از دلایل اصلی چنین اتفاقی را ضعیف بودن دوچرخه‌سواری همگانی و شهروندی یا همان آماتور می‌داند و به همشهری محله می‌گوید: «برای دوچرخه‌سواری امکانات و فضای خوبی در شهر تهران وجود دارد و به سبب سخت‌افزاری نیز شرایط مطلوب است.
اگر ورزشگاه «آزادی» را که بیشتر به ورزشکاران حرفه‌ای و اعضای تیم‌ملی اختصاص دارد در نظر نگیریم، پیست دوچرخه‌سواری بسیار خوبی به نام پیست دوچرخه‌سواری بوستان «چیتگر» در غرب و پیست دوچرخه‌سواری «سرخه حصار» را در شرق تهران داریم که نظیر آنها را در هیچ کجای کشور نمی‌توان پیدا کرد. غیر از این پیست‌ها در برخی دیگر از بوستان‌های شهر از جمله بوستان «قوری چای» در منطقه ۲۱ یا بوستان «جوانمردان» در منطقه ۲۲، پیست دوچرخه‌سواری فعال است.
علاوه براین در محدوده غربی تهران فضا و امکانات خوبی برای رکاب‌زنی وجود دارد. در نقطه مقابل، دوچرخه‌سواری تهران به سبب قهرمان‌پروری و نرم‌افزاری شرایط خوبی ندارد. یکی از دلایل این موضوع بی‌توجهی یا کم توجهی به دوچرخه‌سواری همگانی و شهروندی است. قهرمان‌ها و ملی‌پوشان دوچرخه‌سواری در شهرهای دیگر از دل همین مسابقات و همایش‌های مردمی بیرون آمده‌اند. البته نه همایش‌های نمادین و فرمالیته‌ای که یکی دوبار در سال برگزار می‌شوند. برای فرهنگسازی و ترغیب مردم به دوچرخه‌سواری باید برنامه‌ریزی بلندمدت داشته باشیم. هیئت دوچرخه‌سواری تهران و فدراسیون ورزش‌های همگانی باید در این زمینه عملکرد بهتری داشته باشند.»
- ورزش قهرمانی از دل ورزش همگانی بر می‌خیزد
بسیار جالب است که این قهرمان ملی از منطقه ۲۲ و بوستان چیتگر دوچرخه‌سواری را آغاز کرده است: «من همیشه به همراه بچه‌محل‌هایم در کوچه و خیابان دوچرخه‌سواری می‌کردیم، اما برای ما فقط جنبه تفریح و سرگرمی داشت. وقتی به پیست دوچرخه‌سواری بوستان چیتگر رفتم و آنجا رکاب زدم و ورزشکاران حرفه‌ای و ملی‌پوش را دیدم که با لباس‌های مخصوص و دوچرخه‌های خاص درحال رکاب‌زنی هستند، تازه فهمیدم که دوچرخه‌سواری یعنی چه و از همانجا بود که به این رشته علاقه‌مند شدم و به همراه بچه‌محل‌ها که ۶ـ ۷ نفر بودیم و همگی هم به تیم «ملی» راه یافتیم، تصمیم گرفتیم که دوچرخه‌سواری حرفه‌ای را دنبال کنیم.
وجود چنین فضایی موجب شد تا من علیرضا حقی در دوچرخه‌سواری به این نقطه برسم. برای همین است که می‌گویم ورزش قهرمانی از دل ورزش همگانی بر می‌خیزد. برای تشویق و ترغیب مردم باید از ورزشکاران حرفه‌ای و چهره‌های معروف کمک بگیریم چون آنها می‌توانند الگو و مشوق باشند. کار شهردار تهران را که در طرح «سه‌شنبه‌های بدون‌خودرو»، دوچرخه‌سواری می‌کند می‌پسندم و این قبیل برنامه‌ها اگر بیشتر شود و تداوم داشته باشد، در فرهنگسازی جامعه بسیار مؤثر است.
اگر دیگر مسئولان و چهره‌ها نیز با دوچرخه به این سو و آن سو بروند، بر روی مردم بسیار تأثیرگذار خواهد بود. به یاد دارم در المپیک «لندن» که حضور داشتیم، «بوریس جانسون»، شهردار وقت این شهر و نخست وزیر کنونی «انگلیس»، برای سرکشی و بازدید از «دهکده بازی‌ها» با دوچرخه می‌آمد که برای همه ما جالب بود»
- با دوچرخه در محله رفت‌وآمد می‌کنم
قهرمان و ملی‌پوش دوچرخه‌سواری ایران از شهروندان می‌خواهد تا برای تردد در شهر تا آنجا که می‌شود به جای خودرو از دوچرخه استفاده کنند. او می‌گوید: «هدف از نامگذاری روز جهانی دوچرخه‌سواری، کمک به سلامت انسان و حفاظت از محیط‌زیست است. دوچرخه‌سواری ورزش بسیار خوبی است و جلو مشکلاتی مانند چاقی و اضافه وزن و مواردی از این دست را می‌گیرد.
از سوی دیگر، استفاده از دوچرخه به جای خودرو، از سوزاندن بنزین این تعداد خودرو در خیابان‌ها نیز جلوگیری می‌کند. حسن دیگر آن این است که گرفتار ترافیک نیز نمی‌شویم. من یک دوچرخه ویژه رکاب‌زنی در شهر دارم که برای انجام کارهایم با آن این سو و آن سو می‌روم و کارهای اداری‌ام را انجام می‌دهم. تنها زمانی که بخواهم از محله و شهر خارج شوم یا مسافت بسیار طولانی را طی کنم، از خودرو شخصی استفاده می‌کنم. به‌عنوان یک ورزشکار ملی‌پوش و قهرمان ملی از مردم دعوت می‌کنم که به دوچرخه‌سواری رو بیاورند. به‌ویژه در منطقه‌ای مانند ۲۱ که دورتا دور آن مراکز صنعتی است، افرادی که در همان اطراف زندگی می‌کنند می‌توانند با دوچرخه به محل کارشان رفت‌وآمد داشته باشند.»
- دوچرخه، یک وسیله نقلیه پاک
حقی بر این باور است که دوچرخه باید به‌عنوان یک وسیله نقلیه در فکر و ذهن مردم جا بیفتد و تنها به‌عنوان تفریح و سرگرمی یا ورزش به آن نگاه نشود: «امروز در بسیاری از کشورها دوچرخه یک وسیله نقلیه عادی و پر مخاطب است. از کشورهای اروپایی تا کشورهای آسیایی در همه جوامع خیابان‌ها پر از دوچرخه‌سوار است، اما در اینجا اگر یک دوچرخه در خیابان حرکت کند، رانندگان خودرو و موتورسیکلت‌ها به چشم یک مزاحم یا وسیله‌ای که جایش اینجا نیست، به آن نگاه می‌کنند! گمان می‌کنم یکی از دلایلی که استقبال مردم از دوچرخه‌سواری اندک است، به «ایمنی» بر می‌گردد. با این نوع رانندگی و دیدگاهی که نسبت به دوچرخه‌سواری در داخل خیابان وجود دارد، رکاب زدن در شهر دل و جرئت می‌خواهد.
مسیرهای ویژه دوچرخه که از سال‌ها پیش آغاز شده است و ادامه دارد، از این جهت که مسیر را برای دوچرخه‌سواری ایمن می‌کند، خوب است، البته اگر موتورسیکلت‌سوارها بگذارند! اما ایرادی هم دارد و این است که از یک سو سبب می‌شود تا این تفکر که خیابان جای دوچرخه‌سواری نیست، بین مردم و رانندگان تقویت شود و از سوی دیگر دوچرخه‌سوار احساس کند که به یک مسیر مشخص محدود شده است و نمی‌تواند مانند دیگر وسایل نقلیه، آزادی عمل داشته باشد. پلیس باید با قوانین حمایتی و فرهنگسازی مردم را عادت بدهد که دوچرخه‌سواران مانند خودروها و موتورسیکلت‌سواران حق دارند تا در خیابان‌ها تردد کنند.»
- آقای ورزشکار در یک نگاهرکاب‌زنی با ۵۰ عنوان و مدال
علیرضا حقی، متولد ۱۹ بهمن‌ماه سال ۱۳۵۷ است. او دوچرخه‌سواری حرفه‌ای را از سال ۱۳۷۲ آغاز کرد و از سال ۱۳۷۵ به شکل متوالی قهرمان ایران شد و به عضویت تیم‌ملی درآمد. حقی نخستین مدال بین‌المللی خود را سال ۱۳۷۶ در ماده «تایم‌تریل انفرادی جوانان» و در مسابقات قهرمانی آسیا کسب کرد و تا سال ۲۰۲۰ موفق شد حدود ۵۰ قهرمانی، مدال و عنوان در مسابقات داخلی، آسیایی و جهانی کسب کند و در تاریخ دوچرخه‌سواران ایران یکی از موفق‌ترین ورزشکاران به شمار می‌رود.
نظر شما