همشهری آنلاین-روناک حسینی: سنکا، فیلسوف رواقی می‌گوید: «ما آدم‌های بدی هستیم که در میان آدم‌های بد زندگی می‌کنیم؛ و تنها یک چیز می‌تواند آراممان کند - باید بپذیریم که با یکدیگر با ملایمت رفتار کنیم.» به این جمله سنکا می‌توان یک فرض دیگر هم اضافه کرد: اینکه در دنیای بدی هم زندگی می‌کنیم.
البته منظور سنکا این است که ما، همان‌قدر که از مشکلات پیش‌آمده از سوی دیگران ناراحت و دلخور می‌شویم، خودمان هم برای دیگران مشکل‌سازیم و این البته چیزی است که به سادگی حالت اول، متوجهش نیستیم. از سوی دنیا هم مشکلات مختلفی سراغمان می‌آید. حتی آب و هوا هم به راحتی می‌تواند آزرده‌مان کند، یا پریدن یک گربه جلوی ماشین ما را به دردسر بیندزاد.
در واقع، هر روز که از خواب بیدار می‌شویم، جهان سالخورده و ورزیده، آماده است تا انواع و اقسام مشکلات را سر راهمان بگذارد و ممکن است این کار را با قطع کردن آب، یا تمام شدن چای برای صبحانه شروع کند.
در برابر اصل وقوع مشکل، ما مقهوریم؛ نمی‌توانیم آنها را به کلی حذف کنیم. بر سر راه دوراندیش‌ترین آدم‌ها و مرفه‌ترین شهروندان هم همیشه مسائل دشوار غیرقابل پیش‌بینی سبز می‌شوند؛ اتفاقاتی که چاره‌ای جز مواجه شدن با آنها نداریم.
ویلیام اروین، نویسنده و فیلسوف امریکایی، در کتاب «چالش رواقی؛ راهنمای فلسفی برای دستیابی به اسقامت، آرامش و انعطاف‌پذیری بیشتر» راهی پیش پای انسان مدرن می‌گذارد که بتواند با کمک اندیشه رواقیون در ترکیبی با روانشناسی امروز، با مشکلات از زاویه بهتری مواجه شود.
اروین توضیح می‌دهد که ما، در مقابل مشکلات با دو نوع هزینه مواجهیم: یکی هزینه مادی و دیگری هزینه هیجانی و احساسی. او معتقد است که کمک گرفتن از فلسفه رواقی که بیش از دو هزار سال قدمت دارد، می‌تواند زرهی قرص و محکم در برابر هزینه هیجانی و احساسی مشکلات بر تن نحیف ما بپوشاند.
وقتی اوضاع درست پیش نمی‌رود، خشمگین می‌شویم یا حسابی اندوهگین. میزان خشم و غم و یا ترسی که احساس می‌کنیم، بسته به اندازه مشکل متفاوت است و اندازه مشکلات هم با تغییر میزان توقع و خواسته ما، کوچک و بزرگ می‌شود. افتادن دندان جلو برای یک بچه کلاس اولی مسئله بزرگی نیست، اما اگر برای کسی صبح روز عروسیش اتفاق بیفتد، خیلی مهم خواهد بود.
اما فلسفه رواقی چطور به کارمان می‌آید؟ او معتقد است که هر مشکل را می‌توان به عنوان آزمونی در نظر گرفت که خدایان خیالی رواقی سر راهمان گذاشته‌اند تا میزان کارآمدی، تسلط بر خود و هنر حل مشکلات ما را بیازمایند. او با تکیه بر روانشناسی مدرن و اثر قالب‌بندی، می‌گوید که نحوه توصیف چیزی در ذهنمان تاثیری عمیق بر چگونگی پاسخ احساسی ما به آن خواهد داشت.
اروین درباره کتابش این‌طور توضیح می‌دهد: «چالش رواقی دنباله‌ای بر راهنمای من برای زندگی خوب: هنر باستانی شادی رواقی است. در آن کتاب فلسفه رواقی را به طور کلی توصیف کردم. در این کتاب، من توجه خود را بر این متمرکز می‌کنم که چگونه می‌توان از فلسفه رواقی برای مقابله با مشکلات و شکست‌هایی استفاده کرد که در زندگی روزمره تجربه می‌کنیم. مشکلاتی که برخی کوچک و برخی دیگر فاجعه‌بار هستند. اگر برای مقابله با آنها آماده نباشیم، زندگی ما احتمالا پر از استرس و اضطراب غیرضروری خواهد بود. این کتاب فلسفه باستانی رواقی و روانشناسی مدرن را در هم می‌آمیزد تا یک استراتژی عملی برای مقابله با مشکلات زندگی ارائه دهد.»
کتاب چالش رواقی را محمد یوسفی ترجمه و نشر ققنوس منتشر کرده است.
نظر شما