همشهری آنلاین ـ سارا جعفرزاده: در اواخر دوره سلطنت ناصرالدین‌شاه قاجار به دستور شاه «مختارالسلطنه» مسئول رسیدگی به گرانی در پایتخت شد و چون هنوز بلدیه تشکیل نشده بود، مدتی حکومت پایتخت را برعهده گرفت. در همین دوره به مختارالسلطنه خبر دادند که ماست‌گران شده است و مردم توان خرید این ماده غذایی را ندارند.
قصه‌های خواندنی تهران را اینجا ببینید
ماست معمولی یا ماست مختارالسلطنه؟
در کتاب «ریشه امثال و حکم» به قلم «مهدی پرتوی آملی» دراین‌باره نقل شده است: «مختارالسلطنه وقتی متوجه گرانی ماست شد دستور داد که ماست‌فروشان از گران‌فروشی پرهیز کنند. او بعد از مدتی برای اطمینان خاطر شخصاً با قیافه ناشناخته به یکی از دکان‌های ماست‌فروشی رفت و ماست خواست. ماست‌فروش که مختارالسلطنه را نمی‌شناخت و فقط نامش را شنیده بود گفت: چه ماستی می‌خواهی؟ مختارالسلطنه گفت: «مگرچند جور ماست داریم؟ »
ماست‌فروش در جواب گفت: «دو نوع ماست داریم یکی ماست معمولی و دیگری ماست مختارالسلطنه.»
مختارالسلطنه پرسید: «چه فرقی با هم دارند؟»
ماست‌فروش جواب داد: «ماست معمولی همان است که از شیر می‌گیرند و بدون آب است و با قیمت دلخواه. اما ماست مختارالسلطنه همان ظرف دوغ است که جلو در مغازه گذاشته‌ام. یک‌سوم آن ماست و باقی‌آب است و به نرخ مختارالسلطنه می‌فروشیم.»
مختارالسلطنه دستور دارد ماست‌فروش را جلوی مغازه‌اش وارونه آویزان کنند و بند شلوارش را محکم بستند سپس ظرف دوغ را از بالا دو دو لنگه شلوارش سرازیر کردند و شلوراش را از بالا به مچ پاهایش بستند.
مختارالسلطنه به آن ماست‌فروش گفت: این‌قدر باید به این شکل آویزان‌باشی تا تمام آب‌هایی که داخل این ماست کردی از شلوارت خارج شود که دیگر جرئت نکنی آب داخل ماست مردم بریزی.
وقتی بقیه لبنیات‌فروش‌ها از این ماجر باخبر شدند همه ماست‌ها را کیسه کردند یعنی بدون قاطی کردن آب ماست‌ها را درون کیسه ریختند و فروختند از همین‌جا بود که ضرب‌المثل «ماستشو کیسه کرده است» رواج پیدا کرد.
نظر شما