وقتی از خواب محروم می‌شوید، به دیگران کمک نمی‌کنید!

به گزارش همشهری آنلاین به نقل از فاکس‌نیوز پژوهشگران در دانشگاه کالیفرنیا در برکلی از طریق سه تجربه متفاوت دریافتند که کمبود خواب ممکن است بر شیوه رفتار انسان‌ها با یکدیگر تاثیر بگذارد. این بررسی که روز سه‌شنبه در ژورنال PLOS Biology منتشرشد، نشان داد چگونه محرومیت از خواب بر رفتار افراد اثر می‌گذارد و باعث می‌شود آنها خودخواه‌تر شوند و به دیگران کمک نکنند.

معمولا توصیه می‌شود که افراد بزرگسال دست کم هفت ساعت در شب بخوابند تا بتوانند سبک زندگی سالم را حفظ کنند. اما بیش از ۳۰ درصد آمریکاییان می‌گویند که بسیار کمتر از این زمان توصیه‌شده می‌خوابند.

پژوهش‌های قبلی نشان داده‌اند که کیفیت بد خواب با اختلال در پردازش عاطفی ارتباط دارد که بالقوه می‌تواند به کاهش رفتارهای کمک به دیگران و در جهت خیر اجتماعی می‌انجامد.

بررسی‌های دیگر نشان داده‌اند که خواب ناکافی به کاهش فعالیت در بخش‌هایی از مغز می‌انجامد که با همدلی با دیگران و رفتارهای خیر اجتماعی مانند رای دادن ارتبا طدارند. این بخش‌های مغز در شناخت اجتماعی دخالت دارند که به معنای توانایی پردازش اطلاعات اجتماعی و پاسخ دادن مناسب به موقعیت‌های اجتماعی است.

پژوهشگران در بررسی فعلی سه تجربه را برای بررسی اقرات خواب بر رفتارهای مثبت اجتماعی در سطوح فردی، گروهی و اجتماعی انجام دادند.

در تجربه اول، پژوهشگران اثر محرومیت از خواب بر رفتار کمک به دیگران در یک فرد را بررسی کردند. پژوهشگران از افراد مورد بررسی خواستند پرسشنامه‌ای را پر کنند که تمایلشان به کمک به دیگران را در موقعیت‌های روزانه ارزیابی می‌کرد، مثلا کمک به یک فرد غریبه برای پیدا کردن نشانی یا حمل خوار و بار. این ارزیابی در افراد مشابه در دو روز جداگانه انجام شد. در یکی از این روزها پر کردن پرسشنامه پس از ۲۴ ساعت بیداری انجام شد و در دیگری افراد پیش از پر کردن پرسشنامه خواب کامل شبانه داشتند. نتایج نشان دهنده کاهش میل به کمک به دیگران پس از محرومیت از خواب نسبت هنگام خواب کافی بود.

این کاهش تمایل به کمک به دیگران حتی پس از کنترل کردن عوامل غیر اجتماعی که محرومیت از خواب آنها را تحت تاثیر قرار می‌دهد، مانند توجه، انگیزه برای مشارکت در رفتار پرزحمت و خلق‌وخو وجود داشت.

در مرحله بعد از ارزیابی با پرسشنامه،‌آزمایش ام‌آری‌آی کارکردی برای شناسایی تاثیر کم‌خوابی بر نواحی از مغز که در رفتارهای نیکوکارانه اجتماعی دخیل هستند، بر روی این افراد انجام شد و یافته‌ها نشاندهنده تاثیر محرومیت از خواب در کاهش فعالیت بخش‌هایی از مغز بود که در شناخت اجتماعی در حین انجام یک وظیفه اجتماعی دخیل هستند.

در تجربه بعدی، کیفیت خواب ۱۷۱ شرکت‌کننده را برای سه تا چهار شب زیر نظر گرفتن تا معلوم شود آیا تغییرات شب به شب در خواب اثری بر تمایل آنها به کمک به دیگران می‌گذارد یا نه.  در این مورد هم پژوهشگران در این بررسی دریافتند که کیفت خواب که بر اساس نسبت زمان خوابیدن فرد به زمان کلی صرف‌شده در تختخواب اندازه‌گیری می‌شد در نهایت اهمیت بیشتری از کمیت خواب در تعیین رفتارهای کمک به دیگران دارد. نکته جالب این بود که اشتیاق برای کمک به دیگران با کل زمان صرف شده در حالت خواب ارتباطی نداشت.

در تجربه سوم معلوم شد که تغییرساعت تابستانی حتی از دست رفتن یک ساعت خواب اثر قابل‌توجهی بر رفتار شخص دارد. این پژوهشگران کشف کردند که اهداها به خیریه‌ها در ایالت‌های آمریکا یک هفته پس از تغییر ساعت تا ۱۰ درصد افت می‌کند. اما در ایالت‌هایی که تغییر ساعت انجام نداده بودند، چنین کاهشی مشاهده نشد.

این دانشمندان می‌گوید کمک به دیگران یک ویژگی بنیادی و مهم گونه انسان است و این پژوهش نشان می‌دهد که کمبود خواب می‌تواند  تاروپود جامعه انسانی را تخریب کند. به نظر می‌رشد شیوه رفتار ما به عنوان گونه‌ای اجتماعی به شدت مدت خوابمان بستگی دارد.