نام این زنان را به خاطر بسپارید | ماجراهای نخستین کودکستان و رمز و رازهای مدارس دخترانه طهران

همشهری آنلاین- حمیدرضا رسولی:  «سعید وزیری»، مدرس، محقق و نویسنده، در باره بانوانی که نام‌شان به همین دلیل در تاریخ پایتخت ماندگار شده می‌گوید: «یکی از زنان پیشرو در ایجاد مدارس پایتخت «ربابه مرعشی» بوده که مشتاق علم‌آموزی بود و یک مدرسه دخترانه در دوره قاجار ایجاد کرد. این مدرسه ۱۳سال دوام آورد. «دره‌المعالی»، دختر ربابه مرعشی هم راه مادرش را ادامه داد و مدرسه مخدرات را ایجاد کرد. «طوبی رشدیه»، همسر میرزا حسن رشدیه یکی دیگر از زنانی است که سال ۱۲۸۲شمسی مدرسه‌ای به نام پرورش ایجاد کرد که فقط ۴روز دوام آورد و مردم که آن موقع مخالف تحصیل دختران بودند آن را تخریب کردند. طوبی رشدیه ۷سال بعد کارش را با مدرسه عفاف ادامه داد که مدت زیادی دوام آورد. «ملکه بقایی» هم در سال ۱۳۰۰ نخستین کودکستان را در تهران دایر ‌کرد.»

قصه‌های خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید

البته برخی پژوهشگران، برسابه را پیشرو و آغازگر تاسیس کودکستان‌های پایتخت دانسته‌اند. به طور مثال زهرا حاتمی در کتاب «تاریخ کودکی در ایران»  از بانویی ارمنی به نام «برسابه هوسپیان» به عنوان موسس نخستین کودکستان تهران با عنوان «برسابه» نام برده اما عده‌ای دیگر از بانوی ارمنی دیگری به نام «مارگریت سروریان» که در سال ۱۲۸۹ خورشیدی کودکستانی را در محله‌ حسن آباد تهران گشود به عنوان صاحب نخستین کودکستان پایتخت نام می برند. 

قریب به اتفاق مدارس پایتخت بعد از دارالفنون و مدرسه دخترانه ‌ام‌المدارس در تهران شروع به فعالیت کرده‌اند. وزیری از ۳مدرسه به‌عنوان مهم‌ترین مدارس پایتخت در روزگار قدیم نام می‌برد: «مدرسه رشدیه در خیابان باغ‌وحش و بخش شرقی خیابان لاله‌زار، مدرسه شرف در محله سنگلج و مدرسه کمالیه در قنات‌آباد.»

برنامه درسی مقطع ابتدایی این مدارس، به گفته این نویسنده و پ‍ژوهشگر، شامل خواندن و نوشتن فارسی به‌طور صحیح، تلاوت قرآن مجید با رعایت تجوید، مسائل ضروری و شرعیه از اصول تا فروع، حساب و تناسبات اربع، یک دوره مختصر جغرافی، کلیات تاریخ ایران و سیره حضرت رسول(ص)، دستور زبان فارسی، اخلاق در ضمن قصه و حکایت، مشق خط و سیاق به قدر کفایت و دوره مختصر صرف و نحو عربی بوده است.

وزیری با بیان اینکه این دروس در دوره چهارساله ابتدایی به دانش‌آموزان آموزش داده می‌شد می‌گوید: «این مدارس در عید نوروز برای ۵روز و در مناسبت‌های مهم مذهبی مثل عاشورا، تاسوعا، اربعین و تولد امام‌حسین(ع) و امام‌زمان(عج) و عید مبعث هم تعطیل می‌شدند.»