همشهری آنلاین- حمیدرضا رسولی: اقوام مختلفی تاکنون به پایتخت مهاجرت کرده‌اند اما به نظر می‌رسد «بنیسی» ها با برنامه‌ریزی و حساب و کتاب بیشتری آمدند و پایه‌گذار بسیاری از کسب و کارهای موفق و کارخانه‌های بزرگ در پایتخت شدند.
قصه‌های خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید
اردشیر آل عوض، محقق فرهنگ عامه، درباره نقطه شروع مهاجرت بنیسی‌ها می‌گوید: «جوان محجوبی در اواخر قرن نوزدهم میلادی، بنیس را برای فعالیت‌های اقتصادی کوچک می‌دانست و تصمیم گرفت مهاجرت کند. این پسر جوان کسی نبود جز مصیب درخشانی که در عنفوان جوانی بنیس را ترک کرد و به قفقاز و تفلیس رفت. او مدت‌ها در تفلیس به انجام کارهای مختلفی مشغول بود و در همان سال‌ها با یک دختر گرجستانی ازدواج کرد. یک روایت این است که همسر گرجستانی مصیب درخشانی در توسعه فعالیت‌های اقتصادی او نقش داشته و پای حاج مصیب را به حرفه شیرینی‌پزی باز کرده است.»
مصیب درخشانی فعالیتش در گرجستان را با کارگری در یکی از مغازه‌های شیرینی‌پزی تفلیس شروع کرد و بعد از مدتی در همان شهر صاحب مغازه شد. آل عوض، وقوع انقلاب ۱۹۱۷ روسیه را دلیل اصلی بازگشت مصیب درخشانی به ایران و سکونت او در تهران می‌داند: «بعد از وقوع انقلاب روسیه یکسری محدودیت‌هایی برای بخش خصوصی ایجاد شد و مصیب درخشانی با علم به این واقعیت که شرایط برای ادامه کار در تفلیس برایش مهیا نیست به ایران برگشت و برای نخستین بار همسرش را به زادگاهش در یکی از روستاهای شبستر برد. این دو نفر مدتی در بنیس زندگی کردند و در سال ۱۳۲۴ راهی تهران شدند تا در مغازه کوچک حوالی میدان توپخانه کسب و کار تازه‌ای را شروع کنند.»
زندگی در قلب تهران قدیم، روی دیگر سکه زندگی پرتلاطم مصیب درخشانی بود که با تلاش و سختکوشی می‌خواست یکی از موفق‌ترین مهاجران تاریخ پایتخت باشد. آل‌عوض معتقد است که حاج مصیب درخشانی کسب و کار تازه‌اش در حوالی میدان توپخانه را با کمک همسرش و تهیه نوعی شیرینی سنتی گرجستان شروع کرد و خیلی زود از مشتریان تهرانی جواب گرفت: «در بنیس نوعی حلوای سنتی شیرین پخته می‌شود و مصیب درخشانی با تجربه‌ای که در گرجستان کسب کرده بود در همان ابتدای کسب و کارش، حلوای خوشمزه‌ای در تهران می‌پزد که همان کلوچه‌های امروزی است و در مدت زمان نسبتاً کوتاهی با ذائقه تهرانی سازگار می‌شود. او در مسیر تولید این حلوای بنیسی‌ـ تفلیسی رقیبی به نام آقای ناصری داشته که اهل جاسب بوده و جالب اینکه الان هم تولید حلواشکری در انحصار قوم جاسبی‌هاست. درخشانی مدتی حلواشکری شاهین را در تهران تولید کرد اما معلوم نیست چرا بعد از مدتی بساط تولید حلواشکری را جمع می‌کند و پخت همان حلوا و به عبارتی، کلوچه بنیسی – تفلیسی را از سر می‌گیرد.»
مصیب درخشانی برای توسعه فعالیت اقتصادی به خارج از مرزها رفته بود اما رویای او در تهران به واقعیت تبدیل شد و او در میانسالی به واسطه صداقت در کار و خوش‌رفتاری با مشتریان تهرانی به ثروت هنگفتی رسید. آل عوض ساخت مراکز خیریه در بنیس را فصل دیگری از زندگی مصیب درخشانی می‌داند و می‌گوید: «آقای درخشانی نخستین کسی بود که در تهران کیک و کلوچه مدرن پخت و به واسطه خلاقیت و نوآوری که در کارش به خرج داد به فرد متمولی تبدیل شد. او بخشی از ثروت انبوهش را صرف ساخت مدارس و مراکز آموزشی در بنیس کرد که نسل دوم بنیسی‌ها که عموماً افراد تحصیلکرده‌ای هستند در همین مدارس تربیت شدند.»
از مصیب درخشانی به‌عنوان نخستین فردی که در تهران کیک و کلوچه پخت نام می‌برند. او با تولید کیک و کلوچه جوانان بنیسی را به این حرفه علاقه‌مند کرد و به این‌ترتیب، انحصار پخت کیک و کلوچه در تهران به بنیسی‌ها رسید. هادی بیاضیان یکی دیگر از بنیسی‌هایی بود که بعد از مصیب درخشانی به حرفه کیک و کلوچه‌پزی رونق تازه‌ای داد و چند کارخانه کیک و کلوچه‌پزی در تهران تأسیس کرد اما نام مصیب درخشانی به‌عنوان پدر کیک و کلوچه‌پزی در تاریخ پایتخت ثبت شده است.
نظر شما