یکشنبه ۱۷ خرداد ۱۳۸۸ - ۰۵:۳۷
۰ نفر

زهرا ابراهیمی: اوباما در سخنرانی اخیرش اعلام کرد که بدون هیچ پیش‌شرطی حاضر به مذاکره با ایران است.

وی همچنین در گفت‌وگو با بی‌بی سی حق همه کشورها در استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای را به رسمیت شناخت و مسابقه تسلیحاتی را رد کرد. وی همچنین قرار است در سفری به روسیه با این کشور درباره توقف مسابقه تسلیحاتی اتمی نیز گفت‌وگو کند.  اما در ایران ‌اعلام پایان دوران گفت‌وگو پیرامون برنامه اتمی ایران که از سوی محمود احمدی‌نژاد،  رئیس‌جمهوری  در جریان تبلیغات انتخابات ریاست‌جمهوری و در مصاحبه‌ای با خبرنگاران خارجی مطرح شد تاکید دوباره‌ای بود بر مواضع قبلی دولت نهم.

 ‌عدم‌پاسخگویی به دعوت گروه 1+5 برای گفت‌وگو و اعلام خبر تدوین بسته پیشنهادی دوم، درحالی که بسته پیشنهادی اول هنوز ارائه نشده است به معنای بی‌نتیجه ماندن گفت‌وگوهای انجام نشده‌ای است که قرار بود بین ایران و گروه 1+5 انجام شود. پیش از روی کار آمدن دولت اوباما، دولت بوش همواره برای انجام مذاکره با ایران پیش‌شرط‌هایی مطرح می‌کرد که مهم‌ترین آن تعلیق غنی‌سازی‌ اورانیوم بود اما ایران همواره بر رد این پیش‌شرط‌ها اصرار ورزیده و خواهان مذاکره‌ای بدون پیش شرط و در شرایط برابر بود.

پس از روی کار آمدن اوباما طی ماه‌های اخیر، آمریکا سیاست جدیدی را در رابطه با ایران در پیش گرفته است: آمریکا و اروپا برای پایان دادن به بن‌بست موجود بر سر ‏برنامه هسته‌ای ایران، خود را آماده ارائه یک پیشنهاد بزرگ به ایران ‏می کنند. ‏دولت اوباما با دست زدن به آنچه تغییر اساسی در سیاست نامیده شد، آماده کنار گذاشتن پیش شرط موجود برای آغاز گفت‌وگو‌ها بر سر ‏مسئله هسته‌ای ایران شده است؛ پیش شرطی که ابتدا از ایران می‌‏خواست فرایند غنی‌سازی‌ اورانیوم را به حالت تعلیق درآورد. ‏

این پیش شرط، بزرگ‌ترین مانع بر سر راه تلاش برای گشایش راه ‏مذاکرات ظرف چند سال گذشته بوده است. دولت بوش بر سر این پیش ‏شرط اصرار داشت و ایران نیز مرتباً آن‌را رد می‌کرد. ‏

در فروردین ماه سال‌جاری اعلام شد که قرار است اطلاعیه‌ای در مورد زمان و مکان برگزاری گفت‌وگوهای مستقیم ‏ایالات متحده در کنار اروپا با ایران بر سر مسئله هسته‌ای صادر شود ‏اما تا‌کنون چنین قراری عملی نشده است. از نظر آمریکا انجام مذاکرات با ایران با توجه به روی کار آمدن یک دولت تندروی صهیونیستی در اسرائیل و تهدید‌های دولت جدید اسرائیل به رهبری بنیامین ‏نتانیاهو مبنی بر بمباران تأسیسات هسته‌ای ایران برای بازداشتن ایران از ‏دستیابی به توانمندی هسته‌ای، از فوریت بیشتری برخوردار شده است.

‏اسرائیل پیش‌بینی می‌کند ایران تا پاییز آینده به چنین توانمندی‌ای دست خواهد ‏یافت. ‏شیمون پرز، رئیس‌جمهوری رژیم صهیونیستی در یک مصاحبه رادیویی از ‏محمود احمدی‌نژاد، رئیس‌جمهوری ایران خواست به گفت‌وگوهای پیشنهادی ‏باراک اوباما بپیوندد. پرز گفت: اگر احمدی‌نژاد از موضع هسته‌ای عقب‌‏نشینی نکند، ما به او حمله خواهیم کرد.‏از آنجا که غربی‌ها معتقدند ایران در سراشیبی جاده دستیابی به توانمندی تولید سلاح هسته‌ای قرار ‏گرفته است، فشار آمریکا به تهران برای توقف فعالیت‌های ‏هسته‌ای امری مشکل و مشکل‌تر شده است.

بنابراین بهترین امتیاز متصور برای اوباما، توافق بر سر در اختیار گرفتن دانش فنی ‏از سوی ایران از جمله غنی‌سازی‌ اورانیوم با اطمینان از عدم‌ساخت و تولید تسلیحات هسته‌ای  و برقراری ‏نظارت شدید توسط بازرسان هسته‌ای سازمان ملل است. به این ترتیب پیشنهاد بزرگ این است: « امکان دارد ایالات متحده و اروپا از الزام ایران به توقف برنامه غنی‌سازی‌ پیش از آغاز مذاکرات درباره ‏پرونده هسته‌ای این کشور، صرف‌نظر کنند.» به‌نظر می‌رسد چاپ این خبر که اخیراً در روزنامه ‏نیویورک تایمز انجام شد و سخنگوی کاخ سفید قاطعیت چندانی در تکذیب آن نشان نداد، آزمایشی باشد از سوی ‏دولت اوباما برای چشیدن مزه دهان ایران.

از نظر نیویورک تایمز توافق آمریکا و ایران به نفع هر دو‌طرف تمام خواهد شد زیرا با نزدیک شدن 2کشور آسان‌تر می‌توان راه ‏حلی برای مشکل افغانستان و ایجاد ثبات در عراق پیدا کرد. به علاوه این نزدیکی به ایران امکان خواهد داد بر ‏رکود حاکم بر اقتصاد کشور که بخش اعظم آن ناشی از انزوای ایران در جهان است فائق آید. ‏سیاست جدید از آن جهت اتخاذ شده که شانس اینکه ایران بپذیرد از حق خود برای غنی‌سازی‌ اورانیوم بگذرد کم یا می‌توان گفت هیچ ‏است  زیرا به اعتقاد مقامات ایران دلیلی برای ممانعت از دستیابی ایران به این فناوری وجود ندارد ‏بنابراین برنده انتخابات ریاست‌جمهوری دهم ایران هر که باشد در این موضع که مورد حمایت مردم ایران قرار دارد ‏تغییری به‌وجود نخواهد آورد. ‏

نیویورک تایمز می‌نویسد: با این تفاصیل آیا غرب ناچار خواهد شد در خواسته‌هایش تجدیدنظر کند و تنها به درخواست برای کاهش ‏تولید[اورانیوم غنی شده] و نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بسنده کند؟ دیپلمات‌های غربی می‌گویند: درصورت رسیدن به چنین توافقی هیچ کس قادر نخواهد بود مانع از آن شود که ‏ایران، روزی که تصمیم گرفت بمب بسازد، مثل کره‌شمالی بازرسان آژانس را بیرون نکند. ‏در هر صورت، آمریکا و اتحادیه اروپا سرگرم مذاکره برای یافتن زبانی مشترک برای زمان حضور احتمالی نماینده ایران در اجلاس 1+5 هستند. البته بعید است که این زبان مشترک پیش از نتیجه انتخابات ایران و استقرار دولت جدید پیدا شود.

گروه 1+5 از سولانا خواسته‌اند تا ایران را برای گفت‌وگوهای مستقیم درباره برنامه این کشور به جلسه دعوت کند. اینک جامعه جهانی ظاهرا آماده پذیرفتن ‏وضع موجود یعنی برنامه غنی‌سازی‌ اورانیوم و سایر برنامه‌های حساس اتمی در ایران شده است، مشروط بر ‏آنکه تامین ضمانت‌های کافی برای پیشگیری از انحراف برنامه‌های یاد شده به‌سوی هدف‌های غیرنظامی ‏مورد پذیرش تهران قرار گیرد.‏

یکی از ضمانت‌های مورد نظر جامعه جهانی، پیوستن ایران به معاهده الحاقی پیمان منع گسترش سلاح‌های ‏هسته‌ای است. به‌موجب این پیمان، بازرسان آژانس انرژی اتمی اجازه خواهند یافت از تمامی تاسیساتی که به ‏فعالیت‌های اتمی مشغول و یا مشکوک به این‌گونه فعالیت‌ها هستند، بازدید سرزده به‌عمل آورند.‏ایران در جمع همه کشورهایی که معاهده منع گسترش (ان‌پی‌تی) را امضا کرده‌اند، تنها کشوری است که ‏هنوز معاهده الحاقی را نپذیرفته است. ‏

کد خبر 82984

برچسب‌ها

پر بیننده‌ترین اخبار سیاست‌خارجی

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز