نیسکام و اینسداک هر دو به نمایهسازی و اشاعه اطلاعات علمی و فنی میپرداختند.
فرآوردههای نیسکام طی 60 سال حیات آن بهصورت مجلات پژوهشی و عامهخوان، دایرهالمعارفها، تکنگاشتها، کتابها و خدمات اطلاعرسانی در دسترس گروههای مختلف قرار داشت.
اینسداک در 1952 و با کمک یونسکو، در دهلینو ایجاد شد. خدمات آن چکیدهنویسی و نمایهسازی، طراحی و تولید پایگاههای اطلاعاتی، پرورش نیروی انسانی، مشاوره در تأسیس کتابخانهها و مراکز اطلاعرسانی جدید و نمایهسازی اطلاعات علمی و فنی بوده است.
اینسداک همچنین میزبان کتابخانه ملی علوم (ان.اس.ال) و انجمن همکاریهای منطقهای جنوب آسیا (سارک) بوده است.
وظایف نیسکر:
- با انتشار مجلات پژوهشی در رشتههای علمی و فنی بین اعضای جامعه علمی پیوندهای رسمی برقرار کند
- اطلاعات علمی و فنی را در میان عموم مردم، بهویژه دانشآموزان، اشاعه دهد
- دانش و فنون مدیریت اطلاعات را ترویج دهد
- به توسعه منابع انسانی در بخش ارتباط علمی، کتابخانه، مراکز اسناد و اطلاعات و نظامها و خدمات مدیریت اطلاعات علمی و فنی کمک کند
- با مؤسسات و سازمانهای بینالمللی مشابه همکاری کند
نیسکر عضو ملی فدراسیون بینالمللی مراکز اطلاعات و اسناد فید در کشور هند و از 1996 به بعد اداره مرکزی کمیسیون فید در منطقه آسیا و اقیانوسیه بود و با فدراسیون بینالمللی انجمنها و مؤسسات کتابداری ایفلا نیز همکاری دارد.
مرکز اسناد و مدارک سارک (اس.دی.سی.) بهمنظور مبادله اطلاعات علمی و فنی بین کشورها در نیسکر بهوجود آمده و از 1994، پیش از تأسیس نیسکر، فعال بوده است.
نیسکر با 150 مؤسسه از 44 کشور برنامه مبادله انتشارات دارد. همه ساله متخصصان دیگر کشورها از آن بازدید و متخصصان نیسکر نیز در کنفرانسها، سمینارها، کارگاهها و برنامههای بینالمللی آموزشی شرکت میکنند. همچنین مرکز ملی واگذاری شماره استاندارد بینالمللی نشریات ادواری (آی.اس.بی.ان.) در هند است.
یکی از فعالیتهای اصلی نیسکر جمعآوری، سازماندهی، و اشاعه اطلاعات علمی و فنی تولید شده در هند و جهان است. این کار را کتابخانه ملی علوم، مرکز منابع الکترونیک، پایگاههای اطلاعاتی بومی و موزه گیاهشناسی و مواد خام انجام میدهند.
کتابخانه ملی علوم هند که در 1964 تأسیس شد جنب نیسکر قرار دارد، در سطح ملی به عرضه خدمات میپردازد، و مرکز ارجاعی و مبادله در کشور است.
خط مشی مجموعهسازی آن فراهمآوری کلیه انتشارات علمی و فنی مهم هند، و تهیه منابع پایه در زمینه نشریات ادواری خارجی است. این کتابخانه 190000 جلد کتاب مرجع، گزارش و استاندارد دارد و یکی از بهترین مجموعهها در زمینه موضوعی علوم و فناوری اطلاعات، مواد مرجع، واژهنامه به زبانهای خارجی، و گیاهان دارویی و معطر است و تقریبآ کلیه نشریات ادواری ارزشمند در زمینه علوم و فنون هند و بیش از 5100 نشریه ادواری داخلی و خارجی را دریافت میکند.
از این مجموعه حدود 3500 نشریه الکترونیکی است که بیش از 1000 عنوان آنها تمام متن هستند. بهعلاوه، پایگاههای اطلاعاتی تمام متن، مانند پایگاه اطلاعاتی ثبت اختراعات ایالات متحده امریکا و راهنماهای مهم، به شکل لوح فشرده، در این کتابخانه موجود است.
بهمنظور تهیه اطلاعات روزآمد برای بخش خصوصی و بازرگانی، نیسکر بیش از 800 نشریه ادواری بازرگانی و مدیریت را بر روی لوح فشرده فراهم میآورد و اطلاعات مربوط به وضع بازار و مناقصههای جهانی را از این پایگاهها استخراج میکند و در اختیار مشتریان خود (شرکتهای ذینفع) قرار میدهد.
علاوه بر این، کتابخانه ملی علوم دارای بخش کتابخانه الکترونیکی است. این بخش مجموعهای غنی، متجاوز از 5000 مجله خارجی، خلاصه مقالات کنفرانسها، و جز آن دارد که بیشتر آنها بر روی لوح فشرده است.
نیسکر مرکز توسعه کنسرسیوم آزمایشی مجلات الکترونیکی برای سی.اس.آی.آر. است. بهاین منظور توافقنامهای با ناشران 1200 مجله الکترونیکی برای چهار سال منعقد شده است که دسترسی و ذخیره این مجلات را برای متخصصان سی.اس.آی.آر. میسر میکند.
علاوه بر پایگاههای اطلاعاتی درون سازمان، مؤسسه برای سازمانهای دیگر نیز انواع پایگاههای اطلاعاتی ــ از کتابشناختی تا چند رسانهای ــ طراحی و تهیه میکند. تعدادی از پایگاههای اطلاعاتی درون سازمانی، مانند فهرست مشترک نشریات ادواری علمی هند (ان.یو.سی.اس.اس.آی.)، پایگاه اطلاعاتی ثبت اختراعات هند (اینپت)، چکیدهنامه گیاهان دارویی و معطر (ماپا) و چکیدهنامه علوم هند (ایسا) هم بر روی لوح فشرده و هم بهصورت پیوسته قابل دسترسی است.
نیسکر خدمات بسیار متنوعی عرضه میکند. از آن جمله: جستوجوی منابع، نشر الکترونیک، ویرایش، حروفچینی، طراحی امور چاپی، ورود دادهها، خدمات ترجمه، فتوکپی، چکیدهنویسی و فهرست مندرجات، خدمات تأمین مدرک، خدمات مشاوره، نمایشگاه کتاب، ثبت شماره استاندارد بینالمللی نشریات ادواری، خدمات کتابسنجی، امانت بین کتابخانهای، ارتباط علمی و آموزش نیروی انسانی برای کتابخانهها، مراکز اطلاعرسانی و مراکز اسناد است.
نیسکر پروژههایی را نیز برای سایر سازمانها اجرا میکند. طراحی و توسعه پایگاههای اطلاعاتی؛ خودکاری و نوسازی کتابخانهها؛ و ویرایش و تولید انتشارات مختلف نظیر مجلهها، کتابها، مجموعه مقالات کنفرانسها، گزارشهای سالانه از آن جمله است.
برنامههای پرورش نیروی انسانی نیسکر شامل برگزاری دوره کارشناسی ارشد در علوم اطلاعرسانی (اِی.آی.اس)؛ تشکیل دورههای آموزش کوتاهمدت؛ دورههای تربیتی پیوسته، در دورههای آموزشی بهصورت آنلاین است. دوره معادل کارشناسی ارشد اطلاعرسانی دو ساله است.
دولت هند و بسیاری از دانشگاهها دورههای نیسکر را معتبر میدانند. دورههای آموزش آنلاین (یک هفته تا 6 ماهه)، متناسب با نیاز و علایق و تجربه کاری شرکتکنندگان برگزار میشود.
منبع مورد استفاده برای این مدخل