جعل امضا چیست؟ | مجازات جعل امضا چه خواهد بود؟

این کار به منظور فریب دیگران و بهره بردن از اهداف شخصی انجام می‌شود. اما مجازات قانون برای جعل امضا چیست؟

جعل امضا می‌تواند منجر به اتهامات کیفری و عواقب قانونی از جمله جزای نقدی و حبس در زندان شود. این کار به منزله نقض اعتماد است و می‌تواند صدمات قابل‌توجهی را هم از نظر مالی و هم از نظر قانونی به قربانی تحمیل کند.

در این مقاله قصد داریم تا با شما اطلاعاتی از مجازات قانون برای جعل امضا به اشتراک بگذاریم.

تعریف جرم جعل امضا

براساس تعریف حقوقی، جرم جعل عبارت است از تغییراتی که با هدف تحریف واقعیت در نوشته‌ای ایجاد می‌شود که قابلیت اضرار به غیر (آسیب رساندن به دیگران) دارد. با افراد جاعل در اکثر کشورهای دنیا به شدت برخورد می‌شود و جعل اسناد و امضا یک جرم شناخته در سراسر دنیا است.

جعل یا معادل انگلیسی آن Forgery به عملی گفته می‌شود که فرد، اطلاعات، اسناد یا امضای فرد دیگری را به طور ساختگی جلوه دهد تا به هدف مادی خود رسد. این اهداف می‌توانند پول و مقام یا آسیب زدن به دیگری باشند. فرد جاعل با مجازات قانون برای جعل امضا روبرو خواهد شد و ممکن است با توجه به قانون ایران حبس بخورد یا متوجه پرداخت جریمه نقدی باشد. عمل جعل عمدتاً توسط افرادی انجام می‌گیرد که با عواقب و گاهی آسیب‌های آن آشنا نیستند.

جعل امضا چگونه اثبات می‌شود؟

اثبات و پیگیری مجازات قانون برای جعل امضا ممکن است به‌تنهایی مراحل پیچیده‌ای پیش رویتان قرار دهد. اگر با یک وکیل کارکشته ارتباط نداشته باشید این کار بسیار حساس امکان‌پذیر نمی‌شود. مراحل اثبات جعل به شرح زیر است:

• بررسی ظاهری اسناد: در این مرحله وکیل مجرب ویژگی‌های ظاهری مدارک و اسناد مانند فونت، دستخط، جنس کاغذ و جوهر، قدیمی و جدید بودن صفحات مدارک و غیره را بررسی می‌کند. در مرحله بررسی ظاهر سند وکیل با کارشناسان خط‌شناسی و اسناد نیز مشورت می‌کند.
• استعلام از مرجع صادرکننده: برای اثبات بررسی صحت و سقم یک مدرک می‌توان از مراجعی مدرک صادر شده، تأییدیه مانند اسناد مربوط به فارغ‌التحصیلی از یک دانشگاه، سند املاک از دفترخانه مربوطه و حواله از بانک‌ها دریافت کرد.
• منافات ناسازگار موقعیت زمانی و مکانی: یکی از مهم‌ترین و شاید حساس‌ترین مراحل در اثبات جعل سند یا امضا، بررسی دقیق تضادهای زمانی و مکانی افراد یا اسناد است. به‌عنوان مثال، اگر تاریخی در یک سند، با تاریخ اسناد دیگر همخوانی نداشته باشد، احتمال جعل بسیار بالا می‌باشد.
• جمع‌آوری شواهد: حیاتی‌ترین و ضروری‌ترین بخش این فرآیند، جمع‌آوری و حفظ یک کپی ارزشمند از اسناد مشکوک است. بهتر است از تمامی مدارک و شواهد مانند مکاتبات، تصاویر و اسناد، یک کپی نزد خود حفظ کنید تا در زمان ارائه به دادگاه با مشکلی مواجه نشوید.
• طرح دعوی با کمک گرفتن از یک وکیل: پس از جمع‌آوری مدارک و شواهد با مشورت یک وکیل می‌توانید یک دعوی را تنظیم کنید و به مراجع قضایی ارجاع دهید. فراموش نکنید که حتی اگر مدارک شما کافی هم باشند، باز هم مشورت و کمک گرفتن از یک وکیل شما را قادر می‌سازد تا در اثبات ادعای خود موفق‌تر عمل کنید.

انواع جعل امضا

نگرانی بابت خطر جعل امضا، به ویژه در صنایع متکی به معاملات و اسناد مبتنی بر کاغذ، یکی از دغدغه‌های مهم افراد محسوب می‌شود. جعل امضاها در تجارت می‌تواند اشکال مختلفی به خود بگیرد و بر بخش‌های مختلف تأثیر بگذارد و متاسفانه حتی آگاهی از مجازات قانون برای جعل امضا هم جلودار آن‌ها نیست. برای مثال:

• جعل امضا: یک مثال معمولی زمانی است که شخصی برای سرقت پول از حساب بانکی، امضای چک یک شرکت یا فرد را جعل می‌کند. این تقلب ممکن است چک را به خود یا یک نهاد ساختگی پرداخت کند.
• جعل قرارداد: شخص ممکن است امضا قرارداد را برای توافق جعل کند. در صورتی که طرف مقابل هرگز با آن موافقت نکرده است. جعل قرارداد می‌تواند منجر به اختلافات و مسائل حقوقی شود.
• فرم‌های مجوز: یک فرد ممکن است امضای یک شرکت رسمی را در فرم مجوز ایجاد کند تا به منابع یا اطلاعات حساس شرکت مانند حساب‌های بانکی، داده‌های محرمانه یا دارایی شرکت دسترسی پیدا کند.
• سفارشات خرید (فاکتورهای خرید): در بعضی موارد، افراد ممکن است برای سفارش کالا یا خدمات به نمایندگی از شرکت بدون مجوز مناسب، امضاهای سفارشات خرید را جعل کنند. این می‌تواند منجر به پرداخت شرکت برای موارد یا خدماتی شود که واقعی نیستند.
• برگه‌های زمانی کارمندان: در موارد کلاهبرداری دستمزد، کارکنان ممکن است در برگه‌های زمانی خود ادعای اضافه کاری را که کسب نکرده‌اند ، ثبت کنند و در نتیجه ضررهای مالی برای شرکت ذی‌ربط داشته باشند.
• فاکتورهای فروشنده: فروشندگان کلاهبردار ممکن است امضاهای فاکتورها را جعل کنند تا به نظر برسد که این شرکت کالاها یا خدماتی را که هرگز ارائه نکرده‌اند، دریافت کرده است. این می‌تواند منجر به پرداخت شرکت مذکور برای محصولات یا خدمات به فروشندگانی شود که هرگز آن‌ها را به فروش نرسانده‌اند.
• سهام و اوراق بهادار: در موارد کلاهبرداری در اوراق بهادار، ممکن است کسی امضایی را برای انتقال یا فروش سهام شرکت یا اوراق بهادار بدون مجوز مناسب ایجاد کند، این عمل به طور بالقوه باعث آسیب مالی به تجارت و سهامداران ذی‌نفع می‌شود.

امروزه ظهور معاملات آنلاین و اسناد الکترونیکی آسیب‌پذیری‌های جدیدی را به وجود آورده است. این آسیب‌پذیری شرایط را برای افراد و سازمان‌ها به منظور اجرای اقدامات امنیتی قوی برای مبارزه با تلاش‌های جعل امضا ضروری می‌کند.

بیشتر بخوانید: اخبار توهین آمیز و نشر اکاذیب چه جرمی دارد؟

مجازات قانون برای جعل امضا در اسناد رسمی و غیررسمی

مجازات جعل امضا در قانون جمهوری اسلامی ایران می‌تواند به شرح زیر باشد:

• جعل امضای افراد عادی در اسناد: یکی از موارد ذکر شده بنا بر نظر قاضی (جریمه نقدی از سه تا دوازده میلیون ریال، جبران خسارات مادی یا معنوی، حبس از شش ماه تا دو سال)
• جعل امضای چک: چک معمولی: (جبران خسارات، حبس به مدت شش ماه تا دو سال، جریمه نقدی از سه تا دوازده میلیون ریال)، چک سفید امضا: (یک تا سه سال حبس)، چک بانکی: (شش ماه تا سه سال حبس)
• جعل امضای سران کشور: ۳ تا 15 سال حبس
• جعل امضای متوفی: هر سه مورد گفته‌شده (جبران خسارت شاکی، شش تا 24 ماه حبس، سه تا دوازده میلیون ریال جریمه نقدی)
• جعل امضا در قولنامه: هر سه مورد گفته شده (جبران خسارت، شش ماه تا دو سال حبس، جریمه نقدی از سه تا دوازده میلیون ریال)
• استفاده از سند جعل شده: هر سه مورد گفته‌شده (جسارت خسارت وارده، شش ماه تا سه سال حبس، سه میلیون تا هجده میلیون یا بیشتر، جریمه نقدی)

بیشتر بخوانید: کارچاق‌ کنی چه مجازاتی دارد؟

تاثیر مقام مجرم بر شدت مجازات جعل امضا

در پاسخ به این سوال، می‌توان اینطور پاسخ داد که برخی قوانین خاص در کتاب قانون مجازات اسلامی (کتاب پنجم: تعزیرات) بر خط درآمده است که بعضی افراد به دلیل مقامات دولتی‌ای که دارند، قادر هستند به اسناد و مدارک بیشتری برای جعل دسترسی داشته باشند، بنابراین این دلیلی است که می‌تواند تشدید مجازات را پیش‌بینی کند.

همان طور که تا به حال متوجه شده‌اید، هیچ راهی برای جلوگیری از جعل امضا وجود ندارد؛ اما نگران نباشید. همانطور که جعل مدارک و اسناد روز به روز پیشرفته‌تر می‌شود، خوشبختانه راه‌های شناسایی و اثبات جعل هم پیشرفت می‌کنند. به این ترتیب شما می‌توانید با پیگیری و طرح دعوی قانونی در مراجع معتبر، صداقت مدارک خود را اثبات کنید.