آب و روغن و موتورش باید تعمیر شود و نگاهی هم به بدنه‌اش شود.
گزارش این شماره همشهری زندگی به بیان همه ویژگی‌های یک آسانسور اختصاص دارد.
«مواظب باش طناب پاره نشه و وسط زمین و آسمون نمونی». شاید اولین اقدام ایمنی در راه حفظ سلامت انسان از مشکلات آسانسورهای قدیمی‌بوده است.هرچند تاریخچه بالابردن یک‌وسیله و یک‌فرد را به ارشمیدوسی نسبت داده‌اند که احتمالاً چند‌دانه گندم را با چند موش و مورچه بالا و پایین برده است، اما آسانسورهای مدرن با چیزی شبیه به طناب محکم و قرقره، نخستین ساخته مدرن بشر بوده است. این آسانسور را جناب اتوود ساخت.
از جزییات ساخت آن هم اطلاع دقیقی در دست نیست، اما می‌گویند آسانسور ساخته دست آقای اتوود یک قرقره بزرگ بوده است و یک‌طناب. این دانشمند و ریاضیدان با ساختن ماشین اتوود که عبارت بود از دو‌وزنه که با یک‌نخ به یکدیگر مربوط می‌شدند و روی قرقره‌ها بالا و پایین می‌رفتند، توانست طرح ابتدایی یک آسانسور را ارایه دهد.
اما از آن‌جا که در این گزارش قصد بررسی وضعیت ایمنی آسانسور و به‌طور‌کل افزایش ضریب ایمنی در زندگی را داریم، باید به اطلاع برسانیم که آقای اتوود یک‌کار هم برای ایمن سازی این آسانسور اولیه انجام داده بود. اگر در هنگام بالا و پایین رفتن، طناب پاره می‌شد، قسمت انتهایی طناب روی قرقره قفل می‌ماند و این کار باعث می‌شد تا آسانسور به‌رغم سقوط آزادی که از ارتفاع به سمت پایین دارد، به زمین برخورد نکند و سوارشونده (در این‌جا به معنای فردی که سوار آسانسور میشود)، جان سالم به در ببرد.
اگر ارشمیدوس را خالق بالابری ساده فرض کنیم و اتوود را خالق آسانسوری اولیه، باید از آقایی به نام اوتیس هم به‌عنوان مبتکر ساخت آسانسورهای نوین نام ببریم. فردی که هم‌اکنون بزرگ‌ترین کارخانه ساخت آسانسور در دنیا به‌نام وی مشغول به فعالیت است. اولین آسانسور به شکل امروزی که دارای ترمز ایمنی بود، توسط اوتیس در آمریکا ساخته و آزمایش شده و بعد از آن نیز دیگران به ساخت انواع آسانسور مبادرت کردند و صنعت آسانسور شکل گرفت.
این گزارش قرار است لحظه‌به‌لحظه یک‌زندگی ایمن را به شما نشان دهد. زندگی که احتمالاً چند قسمت از آن با استفاده از آسانسور به‌پیش می‌رود. پس بد نیست قبل از بررسی اصلی موضوع، چند نکته ایمنی در این خصوص را هم بدانید.آسانسور راننده یا خلبان ندارد و به صورت شبانه روز آماده کار است.
مسافران بیرون آسانسور فرمان احضار می‌دهند و مبدا و مقصد را مشخص می‌کنند و آسانسور در زمان مناسب پاسخ می‌دهد.( بنابراین فشارهای مجدد بر روی دکمه‌ها‌ی احضار کابین کاری بیهوده است). شما هم حتماً شبیه دیگر استفاده‌کنندگان آسانسور، وقتی راهنمای دیجیتال طبقات را ایستاده بر روی یکی از طبقات می‌بینید، دگمه آسانسور را چندباری با شدت فشار می‌دهید، بلکه آسانسور زودتر بیاید. خلاصه این‌که این‌کار فایده‌ای ندارد.
در زمانی که سوار آسانسور می‌شوید، مسافران درون کابین فرمان حرکت می‌دهند و مقصد را مشخص می‌کنند. این وسیله قادر به شناسایی مسافران از نظر سن، قد، مونث و یا مذکر و بیمار یا سالم بودن و میزان وزن دقیق مسافران نیست؛ لذا در پاره‌ای از موارد به‌وسیله بسیار خطرناکی تبدیل میشود که باید برای بروز این مشکلات، ظرفیت لازم را داشته‌باشید!
دکمه‌ها‌ی فرمان در محلی نصب شده است که کودکان کمتر از هفت‌سال قادر به احضار و صدور فرمان نباشند، ولی همواره باید به‌خاطر بسپاریم که هرگز کودکان به‌تنهایی نباید از این وسیله استفاده کنند. با ایجاد شرایط مناسب فضای بازی و گاهی مذاکره دسته‌جمعی با کودکان و نوجوانان باید به‌صورت جدی و کامل از بازی با آسانسور جلوگیری کنیم.
در هنگام استفاده از آسانسور حتماً باید به ظرفیت نهایی آن توجه شود. ظرفیت‌ها معمولا 4، 6، 8، 10، 12 و... است که باید بر روی پلاک مشخصات در کابین نصب شود. معمولا کابین آسانسور به صورتی طراحی و ساخته میشود که حداکثر ظرفیت به‌سختی در آن جا شوند، زیرا استفاده خارج از ظرفیت خطرات بسیار جدی در‌بر دارد که قابل‌قیاس با انواع خودروها و وسایل دیگر نیست.
اصولاً آسانسور باید مجهز به سیستم آلارم ظرفیت مجاز و غیر‌مجاز باشد، ولی رعایت ظرفیت آسانسور توسط مصرف‌کنندگان در اولویت قرار دارد.و نکته آخر این‌که هرگز در هنگام وارد شدن به کابین آسانسور در حال گفت‌وگو به صورت عقب یا از پهلو اقدام نکنید. همواره در هنگام ورود به کابین آسانسور از وجود کابین در مقابل خود مطمئن شوید و رو به کابین وارد شوید. روش‌ها‌ی ساده اطمینان از وجود روشنایی کابین، دیدن تصویر خود در آینه کابین و مشاهده افراد درون آن است.
آسانسور به‌صورت امروزی در حدود 50سال پیش وارد کشور شده است و اولین فروش آسانسور در کشور مربوط به یک شرکت سوئیسی است که توسط یک شرکت ایرانی وارد شد . بعد از آن نیز شرکتهای خارجی دیگر در این زمینه فعالیت داشتند. اولین کارخانه آسانسورسازی در ایران توسط وزارت مسکن و شهر‌سازی در سال1350 در شهر صنعتی البرز قزوین تحت‌لیسانس یک شرکت سوئیسی راه‌اندازی شد
و بعد از آن نیز کارخانجات دیگری توسط شرکتهای خارجی در ایران فعالیت کردند، اما با توجه به تحریم وسایل بعد از انقلاب‌اسلامی و بر اساس ضرورت و نیاز شروع به فعالیت‌های تولیدی در زمینه ساخت قطعات یدکی آسانسور کردند و در واقع آسانسور به صورت تلفیقی در کشور تولید و نصب شد تا این‌که در دهه70 مجوز واردات آزاد شده و به‌تبع آن واحدهای فروش آسانسور به صورت رسمی و غیر رسمی به‌وجود آمدند.
آیا می‌دانید قسمت اعظمی از آسانسورهایی که از سال‌های دور در ایران مشغول به حمل‌ونقل مسافر هستند، دارای گواهی استاندارد نبوده و اساساً فعالیت آنان در خط همکف به طبقات غیرقانونی است؟ این خودروی درون‌ساختمانی هم برای خود قوانین و مشخصاتی دارد که در صورت رعایت نکردن آن اجازه مسافرکشی در محدوده طبقات را ندارد.
می‌دانید کدام سازمان‌ها و افراد و ارگان‌ها مسئولیت رسیدگی به سلامت آسانسورها را برعهده دارند؟بر اساس قانون کار آسانسور، اولین مرجع پاسخگویی در مقابل مشکلات آسانسور، مالکین ساختمان هستند. اصلی‌ترین و مهم‌ترین مسئولیت برعهده مالک یا مدیر ساختمان است که برای خلاصه‌نویسی فقط از لفظ مالک استفاده میشود
چرا‌که صاحب اصلی آسانسور به‌طور‌کامل یا حتی به‌صورت یک‌سهامدار مالک ساختمان و مدیر ساختمان، وکیل وی است. به‌عنوان استفاده‌کننده اصلی آسانسور و مالک آن شاید قدری عجیب به‌نظر برسد که یک‌مالک رغبتی برای استاندارد کردن آسانسور خود نداشته باشد، زیرا خطر متوجه او و خانواده‌اش است.
دومین عامل بررسی مشکلات آسانسوری، همان شرکت‌ها‌یی هستند که زحمت ساخت آن را کشیده‌اند و احتمالاً گواهی استاندارد برایش تهیه نکرده‌اند. البته شرکتهای معتبر آسانسور که دارای صلاحیت فنی مناسب جهت ارایه خدمات بازسازی، سرویس و نگهداری هستند، نقش مهمی در ایمن کردن و به استاندارد رساندن آسانسور دارند.
سومین عامل این موضوع هم سازمان‌ها، سندیکاها و اصناف آسانسورسازی است که به‌دلیل مرتبط بودن کارشان با بحث آسانسور به یکی از اصلی‌ترین منابع بهبود وضعیت آسانسور در کشور تبدیل شده‌اند. از آن‌ها هم انتظار می‌رود، در زمینه بهبود وضعیت آسانسور در کشور تلاش وافر انجام دهد.
هم‌اکنون سندیکای آسانسورسازها به‌عنوان متولی اصلی این موضوع مسئولیت رسیدگی به وضعیت آسانسورهای شهر تهران را برعهده دارد و اگر کمی‌و‌کاستی در این زمینه هست باید بررسی موضوعی در این زمینه از سوی این گروه انجام شود. البته طی چند‌ماه گذشته آتش‌نشانی وابسته به شهرداری تهران با برگزاری جلساتی با اعضای این سندیکا، بررسی ویژه‌ای را در زمینه افزایش استانداردهای آسانسور در تهران و کاهش مشکلات متعدد در این مورد آغاز کرده‌است.
همشهری زندگی
