با ادامه این روند ورود سرمایه‌گذاری خارجی به اقتصادهای توسعه یافته که در سال 2008 نسبت به سال قبل 29درصد کاهش داشت، ارقام بزرگ‌تری را تجربه خواهد کرد. این کاهش سرمایه‌گذاری خارجی خود عامل مهمی در تشدید بحران اقتصادی این کشورها شده و دامنه بحران را گسترش داده است.
گزارشی که اخیرا توسط آنکتاد منتشر شده نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاری خارجی در کشورهای عضو اتحادیه اروپا به‌ویژه هلند، انگلیس و بلژیک در سال2008 با کاهشی 42درصدی مواجه بوده و پیش‌بینی می‌شود کشورهای سرمایه‌پذیر آمریکا، فرانسه، انگلیس، اسپانیا و بلژیک تحت‌تأثیر بحران مالی و اقتصادی جهان، امسال نیز کاهش شدید سرمایه‌گذاری را تجربه کنند. آنکتاد پیش‌بینی کرد سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در جهان در سال2009 نیز 44درصد کاهش می‌یابد و رقم کل آن به 2/1تریلیون دلار می‌رسد.
در مقابل این کاهش سرمایه‌گذاری خارجی در کشورهای توسعه یافته، در آفریقا ورود سرمایه‌گذاری خارجی در سال2008 به بالاترین رقم خود رسیده و در غرب آفریقا از رشد 63درصدی نسبت به سال2007 برخوردار شده است. در منطقه جنوب و شرق آسیا نیز میزان سرمایه‌گذاری خارجی 17درصد رشد کرده و غرب آسیا هم برای ششمین سال متوالی با رشد سرمایه‌گذاری خارجی مواجه شده‌است. مناطق آمریکای لاتین و کارائیب هم 13درصد جذب سرمایه‌گذاری خود را افزایش داده‌اند. افزایش سرمایه‌گذاری کشورهای در حال توسعه 620میلیارد دلار بوده که 17درصد کل سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی را شامل می‌شود که می‌توان به کشورهای چین، هنگ‌کنگ، برزیل، هندوستان و عربستان سعودی اشاره کرد.
کاهش چشمگیر سرمایه‌گذاری در کشورهای عربی
شرکت ضمانت سرمایه‌گذاری عربی موسوم به آی.ای.آی.جی.سی در گزارشی اعلام کرد: بحران اقتصادی و مالی جهان موجب کاهش چشمگیر ورود سرمایه‌های خارجی به کشورهای عربی شده است. این برای نخستین‌بار طی سال‌های متمادی است که کشورهای عربی با کاهش سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در سال2009 روبه‌رو می‌شوند.
سرمایه‌گذاری خارجی در کشورهای عربی طی سال گذشته 26درصد رشد داشته است. میزان سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در 17 کشور عربی با 9/26درصد رشد طی سال 2008 به بیش از 2/89میلیارد دلار رسید. این رقم طی سال 2007 نیز به 3/70میلیارد دلار رسیده بود. افزایش قیمت نفت در سال 2008 بر رشد پروژه‌های اقتصادی و بهبود قوانین سرمایه‌گذاری تاثیر زیادی در رشد سرمایه‌گذاری‌های مستقیم خارجی در کشورهای عربی در سال 2008 داشته است.
بحران مالی جهان و افت شدید فعالیت‌های اقتصادی و صنعتی تاثیر زیادی در کاهش سرمایه‌گذاری‌های مستقیم خارجی در کشورهای عربی خواهد داشت. ادامه نگرانی نسبت به وضعیت بازارهای مالی و بورس در کشورهای عربی نیز بر کاهش سرمایه‌گذاری خارجی در این کشورها تاثیر مستقیم خواهد داشت. این مسئله موجب کاهش سرمایه‌گذاری در پروژه‌های زیرساختی و مسکن کشورهای عربی خواهد شد. بر این اساس کاهش شدید درآمدهای نفتی در سال 2009 نیز تاثیر مهمی بر افت سرمایه‌گذاری‌های مستقیم خارجی در جهان عرب خواهد داشت. بحران اقتصادی و مالی همچنین موجب کاهش سرمایه‌گذاری در پروژه‌های نفت و گاز خواهد شد. این مسئله بر پروژه‌ای مربوط به توسعه ظرفیت تولید نفت کشورهای عربی تاثیر منفی خواهد داشت.
براساس این گزارش میزان سرمایه‌گذاری خارجی در بین کشورهای عربی طی سال 2008 بیش از 64درصد رشد داشته است. سهم کشورهای عربی از سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی از 4/0درصد در سال 2000 به 9/3درصد در سال 2007 و 3/5درصد در سال2008 افزایش داشته است. رشد سرمایه‌گذاری خارجی بین کشورهای عربی تاثیر زیادی در افزایش سهم این کشورها در سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی داشته است. سرمایه‌گذاری خارجی بین کشورهای عربی از 21میلیارد دلار در سال2007 به بیش از 34میلیارد دلار در سال2008 رسیده است.
کشورهای خلیج‌فارس بیشترین سهم را در سرمایه‌گذاری‌های خارجی بین کشورهای عربی داشته‌اند. مصر و لبنان نیز از پیشرفت قابل توجهی در این بخش برخوردار بودند. طی سال‌های 1995 تا 2008 عربستان، سودان و لبنان بیشترین منفعت را از سرمایه‌گذاری میان کشورهای عربی بردند. این سه کشور بیش از 95میلیارد دلار معادل 70درصد کل سرمایه‌گذاری بین کشورهای عربی را جذب کردند. عربستان با 6/29میلیارد دلار بیشترین میزان سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی را در بین کشورهای عربی در سال 2008 جذب کرده است. امارات هم با 7/13میلیارد دلار در جایگاه دوم است.
کاهش 32درصدی سرمایه‌گذاری خارجی در چین
میزان سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در چین هم کاهش یافت و به کمتر از 54/7میلیارد دلار رسید. بحران اقتصادی و مالی جهان مهم‌ترین علت کاهش شدید سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در چین به شمار می‌رود. بازار چین همچنان جذابیت زیادی برای شرکت‌های خارجی دارد ولی دست این شرکت‌ها برای سرمایه‌گذاری بیشتر در بازار چین بسته است و شرکت‌های بین‌المللی با محدودیت‌های مالی و اعتباری فراوانی روبه‌رو هستند.
سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در چین تنها درصورتی افزایش خواهد یافت که اقتصاد جهانی با رشد و رونق روبه‌رو شود. براساس تازه‌ترین تحقیق بانک ژاپنی جی.بی.آی.سی از 982 شرکت ژاپنی چین همچنان جذابترین بازار برای سرمایه‌گذاری و انجام فعالیت‌های تجاری است. کاهش چشمگیر رشد اقتصادی چین نیز موجب شده تا شرکت‌های بزرگ بین‌المللی طرح‌های توسعه تولید خود را در این کشور متوقف کنند.
سرمایه‌گذاری خارجی در ایران
کنفرانس توسعه و تجارت سازمان ملل متحد(آنکتاد) هرساله ضمن بررسی روند سرمایه‌گذاری خارجی در کشورهای مختلف جهان نتایج این بررسی‌ها را در گزارشی منتشر می‌کند که گزارش امسال با عنوان «محصولات کشاورزی و توسعه» انتشار یافت. براساس این گزارش 1697میلیارد دلار سرمایه‌گذاری خارجی در سطح جهان صورت گرفته که سهم ایران از آن 08/0درصد بوده است. 1697میلیارد دلار نشان‌دهنده کاهش 14درصدی نسبت به سال قبل است اما ایران توانسته کاهش کمتری را از متوسط جهانی تجربه کند.
میزان سرمایه‌گذاری خارجی ایران در سال 2008 یکمیلیارد و 492 میلیون دلار اعلام شده که نسبت به رقم یکمیلیارد و 658 میلیون دلاری سال 2007 حدود 10درصد کاهش نشان می‌دهد. این کاهش در جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در حالی است که میزان سرمایه‌گذاری مستقیم خارج شده از کشور با رشد 25درصدی نسبت به سال قبل به 380میلیون دلار رسیده است.
