حیاط‌هایی با حوض بزرگ یا کوچک پر آب و درخت‌های سایه‌گستر و یا درخت‌های میوه! حالا آنها آپارتمان‌نشین شده‌اند، ما هم. پدرانمان همچنان در مقایسه آپارتمان و خانه شخصی مانده‌اند و ما فقط گوش می‌دهیم و تصور می‌کنیم زندگی را بدون پرداخت حق شارژ، اعتراض همسایه طبقه پایین و تذکر آپارتمان روبه‌رویی به خاطر سروصدا! و شنیدن مداوم این صداها که : روی پشت‌بام چه کار داری؟ توی حیاط چه کار داری؟ توی پارکینگ و...
همسایه جدید
- من ساکن طبقه اول هستم.
* من طبقه چهارم.
- پس لطفاً شب‌هایی که دیر وقت به خانه برمی‌گردید این‌قدر پاهایتان را نکوبید و سروصدا نکنید.
* ما که با آسانسور بالا می‌رویم.
- در آسانسور روبه‌روی آپارتمان ماست. فراموش کرده‌اید؟
* شما تازه به این آپارتمان آمده اید؟
- منظورتان چیست؟
و ...
آدم‌های بدون حیاط
آپارتمان‌نشینی در ایران پدیده نسبتاً جدیدی است که سابقه آن در تهران تقریباً به 50 سال قبل برمی‌گردد. از اولین مجموعه آپارتمان‌های تهران، می‌توان به چهارصددستگاه نازی‌آباد، شهرزیبا و شهرک‌های اکباتان اشاره کرد.1
اما در محل ما آپارتمان سازی به شکل وسیع از همین 20 سال پیش شروع شد. اهالی محل یک به یک خانه‌های ویلایی را فروختند و دادند دست بساز و بفروش و یک یا دو واحد آپارتمان گرفتند و رفتند روی هوا.
مثل اپیدمی یک‌دفعه فراگیر شد. البته در محله ما آپارتمان‌های بالای 40 سال هم وجود دارد.حالا فکرش را بکن همه آن آدم‌ها که حیاط مستقل داشتند رفتند توی طبقه‌های یک آپارتمان و همگی با هم صاحب یک حیاط کوچک مشترک شدند، بدون اینکه چیزی از فرهنگ آپارتمان‌نشینی بدانند؛ و ماجرا شروع شد.
نادرست اما...
در گذشته مردم در خانه‌های مستقل که حیاط داشت زندگی می‌کردند و به راحتی می‌توانستند آن‌گونه که می‌خواهند زندگی کنند. آنها قادر بودند با صدای بلند حرف بزنند و در صورت تمایل هر زمانی، رفت و آمد کنند و بچه‌ها هم آزاد بودند بازی کنند و فریاد بکشند. اگرچه برخی از این کارها نادرست بود ولی به دیگران کمتر زیان وارد می‌کرد. در حالی که در زندگی آپارتمان‌نشینی به دلیل فشردگی مکانی، نباید تنها به خودت فکر کنی. خیلی از اختلاف‌ها و تنش‌ها در زندگی آپارتمانی به دلیل نبود سابقه زندگی جمعی است2. کنترل صدای لوازم صوتی مثل ضبط صوت، تلویزیون و... خودداری از ایجاد سروصدا در و راه‌پله و دقت در برگزاری مهمانی‌ها و رفت و آمد با دوستان از جمله رفتارهایی است که باید با تمرین تبدیل به عادت شود.
درکمان نمی‌کنند
فاطمه 15 ساله خانه مادربزرگ را ترجیح می‌دهد و سعی می‌کند تابستان‌ها را حتماً آنجا باشد. در کوچه مادر بزرگ، خانه‌های زیادی هست. آنجا او با دخترهای همسایه دوست شده. مادرهای آنها، سال‌هاست مادر بزرگ را می‌شناسند و به هم اعتماد دارند. او و دخترها به حیاط خانه‌های همدیگر می‌روند، کتاب می‌خوانند، حرف می‌زنند و حتی گاهی مثل بچگی بازی می‌کنند. او آرزو دارد همیشه در خانه‌ای زندگی کند که حیاط داشته باشد. او زندگی در خانه‌های عمودی را دوست ندارد.
فرید 16 ساله، ساکن یک آپارتمان است. طبقه دوم. آنها هم سال‌هاست در این آپارتمان زندگی می‌کنند و همسایه‌ها را می‌شناسند اما او در میان همسایه‌ها هیچ دوستی ندارد. دوست‌های او در مدرسه‌اند. او می‌گوید: «هر وقت صدای ضبط صوت و یا پخش سی‌دی‌ام را بلند می‌کنم باید جوابگو باشم. در آپارتمان‌ها هیچ‌کس نوجوان‌ها را درک نمی‌کند.»
البته گاهی که خودش درس دارد، از سروصدای بچه‌های همسایه کلافه می‌شود و اعتراض می‌کند. حتماً آن بچه‌ها هم اعتقاد دارند که چرا در آپارتمان هیچ‌کس بچه‌ها را درک نمی‌کند!
و هستی 13 ساله، عاشق حیوانات است. اول پرنده نگه می‌داشت. یک روز در قفس بازماند و پرنده‌ها رفتند. حالا یک گربه خانگی دارد. گربه سروصدا می‌کند و همسایه‌ها نگران کثیفی گربه هم هستند. آنها معتقدند که آپارتمان جای نگهداری از حیوانات نیست.
مهتاب مطلبی، کارشناس بهداشت مدارس می‌گوید: «توکسو پلاسموز یک بیماری
تک یاخته‌ای از نوع کوکسیدیابی است. ابتلا به این عفونت در اغلب موارد بدون نشانه است و یا به صورت حاد و با التهاب غدد لنفاوی ، بروز می‌کند.منشأ این انگل روده ای، گربه و سایر حیوانات گربه‌سان هستند، که بیشتر از راه خوردن پستانداران آلوده به توکسوپلاسما آلوده می‌شوند.بنابر این اگر قرار است از گربه‌ای نگهداری کنید برای حفظ سلامتی خود نکات زیر را به‌طور جدی رعایت کنید:
1- به گربه‌ها باید غذاهای خشک، کنسرو شده و یا پخته بدهید و چنانچه سابقه تغذیه گربه را نمی‌دانید اقدام به تمیز کردن محل استراحت بچه‌گربه‌ها نکنید.
2- بهتر است که از گربه به عنوان یک حیوان خانگی که فقط در محوطه خانه حرکت می‌کند نگهداری کنید.
3- مدفوع گربه و بچه‌گربه باید روزانه تخلیه و محل زندگی بچه گربه‌ها باید روزانه گندزدایی و به خوبی شسته شود. باید برای این کار حتماً از دستکش استفاده شود.
4- برای جلوگیری از پراکندگی «اووسیت‌ها»(عامل اولیه این بیماری) در هوا باید از ایجاد گردوغبار به هنگام تمیز کردن محل زندگی گربه‌ها خودداری کنید.
پی‌نوشت:
1و2. برگرفته از کتاب« فرهنگ آپارتمان‌نشینی»، مرکز آموزشی سازمان فرهنگی- هنری شهرداری تهران
