امروز در سالن بتهون خانه هنرمندان جمعی از استادان دانشگاه، پیشکسوتان و دوستداران فوتبال دور هم جمع شدند تا به آسیب‌شناسی جام جهانی بپردازند.
سخنرانان نخستین «جستار ماه» مرکز تحقیقات و مطالعات رسانه‌ای مؤسسه همشهری دکتر محمد دادگران، دکتر قاسمی، دکتر رحمتی، دکتر احمد میرعابدینی، دکتر عبدالله گیویان دکتر نعمت‌الله فاضلی و نسرین سبزه‌کار بودند.
دکتر دادگران با موضوع « پیچیدگی‌های روانی- اجتماعی فوتبال رسانه‌ای» در جمع علاقه‌مندان بررسی کارشناسانه فوتبال حاضر شد و با ارائه تعریفی از فوتبال رسانه‌ای گفت: نقش همیشه در مقابل انتظار قرار دارد. وقتی انتظارات برآورده نمی‌شود ناکامی و پرخاشگری نمایان می‌شود. در فوتبال 2006 رسانه‌های ما بیش از اندازه مبالغه کردند. آنها از یک طرف وظایف سنگینی را بر دوش بازیگران گذاشتند و از طرف دیگر انتظارات زیادی در مردم ایجاد کردند. در نهایت رسانه‌های ما به جایی رسیدند که فراموش کنند زمانی از برانکو و اعضای تیم ملی یک اسطوره شکست‌ناپذیر ساخته‌اند. بازیکنان تیم ملی وحشت از ورود به سرزمین خود دارند و این نتیجه نادرست کار رسانه‌هاست.
دکتر رحمتی جامعه‌شناس ورزش نیز در آسیب‌شناسی اجتماعی و فرهنگی رسانه‌های ورزشی گفت: در رسانه‌های ورزشی هیچگاه به ورزش به عنوان یک پدیده اجتماعی نگریسته نشده‌است.
وی در این نشست برای آسیب شناسی ورزش ایران از دیدگاه‌های میلر و مرتون استفاده کرد و گفت: مشکل فوتبال ایران به مانند تمامی پدیده‌های اجتماعی وارداتی دچار تاخر فرهنگی است. فوتبال محوری در مطبوعات ایران علاوه بر غفلت از سایر ورزش‌ها باعث افزایش انتظارات در مردم می‌شود.
دکتر قاسمی عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد نیز که با موضوع « فوتبال و رسانه‌های همگانی » سخنرانی خود را ارائه کرد در ادامه گفت: به فوتبال ایران به عنوان یک سیستم باز نگاه نمی‌شود. فوتبال شامل درونداد ( بازیکنان، مربیان ،مدیران ، داور و افراد متخصص ) ، فرایند( تمرین ، اجرای بازی ) و برونداد ( نتیجه بازی) می‌شود. بدون توجه به هر کدام از این قسمت‌ها نمی‌توان تحلیل درست ارائه کرد رسانه‌های ما بدون توجه به درونداد و فرایند ، فقط به نتیجه بازی پرداختند.
دکتر گیویان نیز به خصلت آیینی فوتبال پرداخت. او با اشاره به اینکه فوتبال از نظر عده‌ای دین دنیای مدرن معرفی می‌شود گفت: در این دنیا فوتبال، یک آیین و جام‌جهانی آیینی جهانی‌است که در آن، فضای کره خاک به شیوه‌ای نمادین نشانه‌گذاری می‌شود. در این آیین جهانی، سهم هر ملتی، به شیوه‌ای متأثر از منافع برگزارکنندگان آن، کنار جام گذاشته می‌شود. از اهداف و نتایج این آیین جهانی، یکسان‌سازی شیوه‌های فهم و ابراز خود در میان شهروندان جهانی و پذیرش اسطوره سلطه و ثبات در سطح جهانی است که دریک دوره تناوبی 4ساله ، یک ماه را صرف زیارتی همه جانبه و گسترده می‌کند.
وی در پایان این پرسش را در مقابل مخاطبان خود قرار داد که نظام رسانه‌ای کشور تا چه اندازه مخاطبان خود را از ذات این آیین آگاه کرده‌است و تا چه حد آنان را نسبت به عواقب این آیین مطلع کرده‌است؟ اسطوره شکست در این سرزمین چه چیزی است؟
نسترن سبزه کار نیز با اشاره به کارکردهای پنهان و پیدای فوتبال در سطح قهرمانی به تأثیر رسانه‌ها در ورود زنان پرداخت. به اعتقاد وی فوتبال به مثابه نوعی ورزش رسانه‌ای شده کارکردهای متفاوتی در ایران دارد. کارکردهای فرهنگی مانند سرگرم‌سازی و تفنن، کارکردهای نشانه‌شناختی مانند مدرن بودن، کارکردهای روان‌شناختی ابراز هیجانات، کارکردهای اقتصادی مانند کالایی و تجاری شدن فوتبال، کارکردهای اجتماعی مانند تحرک طبقاتی، کارکردهای سیاسی مانند تلقی‌های ایدئولوژیک و هویتی از تیم‌ها و مسابقات و کارکردهای سلامتی و بهداشت از آن دست است.
دکتر فاضلی هم با گله از رسانه‌های ورزشی در استفاده نکردن از نظرات جامعه‌شناسان در تحلیل مسائل اجتماعی مسابقات فوتیال گفت: در کشور ما دانش اجتماعی در مورد ورزش وجود ندارد. جامعه‌ای که مشکلات عدیده‌ای در اقتصاد، اجتماع ، فرهنگ و ... دارد، چرا باید ورزشی متفاوت ارائه کند. ورزش ما برشی از اجتماع ما با همان مناسبات است.
در ادامه این نشست شرکت‌کنندگان سؤالاتی را مطرح کردند که سخنرانان به آنها پاسخ دادند.
به زودی مشروح این نشست تخصصی را در همشهری آنلاین خواهید خواند.
