بیشتر از 123 سال پیش، آنسوی سردر تاریخی در محدوده شمیران قدیم، باغ بزرگی بود که مورخان تاریخ شهر، لقب نخستین پارک تهران قدیم را به آن داده‌اند. سردر تاریخی پارک امین‌الدوله مانند همان باغ مجلل تاریخی بیش از یک قرن قدمت دارد. این سردر تنها ورودی به باغ مجلل امین‌الدوله و نخستین پارک زیبای پایتخت بوده است.
نوشته‌های قدیمی، وسعت باغ (پارک) امین‌الدوله را 3برابر بزرگ‌تر از باغ ضل‌السلطان ذکر کرده‌اند.
باغ امین‌الدوله در نقشه 1309 تهران به‌صورت یک مثلث ترسیم شده است.
علیخان امین‌الدوله، یکی از رجل سیاسی دوره قاجار بود که باغ وسیع خود در شمال شرقی تهران را دایر کرد. این باغ از آنجا که مطابق اسلوبی نو طرح‌ریزی شده بود بیشتر با نام پارک امین‌الدوله شهرت یافت.
سردر پارک امین‌الدوله که به همراه چند بنای تاریخی به‌جای مانده از آن دوران در ورودی گذر امین‌الدوله پابرجا مانده است، زمانی دور گاه‌وبیگاه سایه خود را بر سر ناصرالدین شاه قاجار پهن می‌کرد و عبور پنهان و آشکار مشروطه‌خواهان پناهنده به باغ امین‌الدوله را نظارت می‌کرد.
علیخان امین‌الدوله صاحب همین باغی که اکنون تبدیل به خیابانی آسفالته و صاحب ردیف مدرسه‌های نوساز و محله‌ای پرجمعیت شده است، در نوجوانی در دفتر رسائل شاه قاجار مشغول کار شد. میرزا علیخان امین‌الدوله در سمت‌های دولتی خود فراز و نشیب‌های زیادی را تجربه کرد و گاهی نیز مورد بی‌مهری ناصرالدین شاه قرار می‌گرفت.با روی کار آمدن مظفرالدین شاه پس از قتل ناصرالدین شاه قاجار، امین‌الدوله صدراعظم ایران شد. امین‌الدوله از محسن‌خان پسر خود خواست تا همسر خود را طلاق بدهد و پس از آن با دختر مظفرالدین‌شاه ازدواج کند تا پایه‌های قدرت پدر محکم شود.
امین‌الدوله نفوذ زیادی بر شاه قاجار داشت و در بسیاری از عزل و نصب‌ها و امور مختلف دخالت می کرد. البته این دوران چندان پایدار نماند و او به خاطر ناتوانی در تهیه مبلغ لازم برای سفر شاه به اروپا، از صدارت دربار ایران عزل شد. امین‌الدوله در تهران نیز املاک زیادی داشت؛ اراضی الهیه شمیران، زمین‌های شمال‌شرق تهران قدیم، حوالی دروازه شمیران که پارک و سردر معروف آن نیز در همین اراضی واقع شده بود، به همراه زمین‌های کهریزک و چند نقطه دیگر، از املاک او در تهران بود. لرد کرزن در خاطراتش حاج علیخان را مردی وطن‌دوست ولی ناامید از وضعیت آن زمان معرفی می‌کند.
محسن‌خان امین‌الدوله، فرزند او که با فخرالدوله، دختر مظفرالدین شاه ازدواج کرده بود با به توپ بستن مجلس و فرار گروهی از مشروطه‌خواهان از ترس دستگیری به محله امین‌الدوله و پنهان شدن در باغ وی که البته میرزا جهانگیرخان صوراسرافیل صاحب روزنامه صوراسرافیل و ملک المتکلمین نیز از آن گروه بودند، از ترس شاه آنها را تسلیم دربار کرد. «اشرف الملوک» ملقب به فخرالدوله، دختر نهم مظفرالدین شاه و مادر دکتر علی امینی بود. فخرالدوله با تیزهوشی و کاردانی خاص خود توانست ثروت علیخان امین‌الدوله را که به همسرش رسیده بود حفظ کند.
تیزهوشی و پشتکار فخرالدوله به اندازه‌ای بود که رضاخان میرپنج در مورد او گفت: «قاجار یک مرد و نیم داشته است. مردش فخرالدوله و نیم مردش آغامحمدخان بود.»مجموعه بناهای منسوب به فخرالدوله در محدوده دروازه شمیران و خیابان فخرآباد سابق و محله امین‌الدوله کنونی هنوز پا برجاست.یکی از آنها مسجد فخرالدوله در مقابل سردر تاریخی باغ امین‌الدوله، کوشک داخل مدرسه روشنگر، کوشک بوستان فخرآباد که آن نیز به‌‌تازگی توسط شهرداری تهران مرمت شده است،همگی در فهرست میراث ملی کشور ثبت شده‌اند.
سردر تاریخی امین الدوله ورودی باغی بود که دوستعلی‌خان معیرالممالک در توصیف آن نوشته است: «علیخان امین‌الدوله در محل فخرآباد کنونی، پارک بسیار وسیع و مصفایی احداث کرد. در یک قسمت آن دریاچه‌ای ساخته بود که چند فواره داشت و مرغابی‌ها در آن شنا می‌کردند. چند قایق بسیار خوب در آن همیشه برای تفرج آماده بود و گلخانه، آلاچیق، حوض و گلکاری‌های زیبا نیز شکوه باغ را تکمیل می‌کرد.» گفته می‌شود گیاه یاس امین‌الدوله نیز برای نخستین بار در ایران توسط همین شخص و در باغ امین‌الدوله کاشته و از آن پس به همین نام شناخته شد.
باغ امین‌الدوله ماجراهای زیادی در تاریخ ایران به‌ویژه در دوران مشروطه به‌خود دید. ولی اکنون با گذشت بیش از یک قرن از تاریخ احداث باغ و سردر، تنها نام کوچه امین‌الدوله درست زیر سردر تاریخی باغ امین الدوله و در بزرگ چوبی آن‌که به یک کارگاه مرمت در کنار مسجد و مدرسه شهید مطهری(مسجد سپهسالار) تهران برای احیا منتقل شده است، باقی مانده، آنطور که مدیر پروژه مرمت سردر تاریخی پارک امین‌الدوله به همشهری می‌گوید سر در این پارک می‌تواند نمادی برای زنده‌سازی و احیای هویت تاریخی آن نقطه از شهر و حتی تمامی تهران باشد.
ساسان کبیری‌نیا که مسئولیت مرمت سردر تاریخی پارک امین‌الدوله را به عهده داشته است با اشاره به اقدامات مرمتی که از سوی شهرداری منطقه12 تهران و مدیریت بافت تاریخی شهر به‌منظور احیای این سردر تاریخی انجام شده است به فرسودگی سردر امین‌الدوله اشاره می‌کند و می‌گوید: «این سردر بدنه‌های تاریخی بخشی از تاریخ شهر تهران را در خود دارد و ما نیز مرمت این بدنه تاریخی را به‌عهده گرفتیم». وی بیشترین میزان بخش تاریخی سردر پارک امین‌الدوله را در بخش شمالی آن می‌داند و می‌گوید: «کاهگل‌های بنا قدمتی بین 70 تا 80 سال دارد.»
به گفته کبیری مرمت سردرپارک امین‌الدوله بیش از 2ماه به طول انجامید و بخش‌هایی از ستون که سنگ‌های آن قدیمی است نوسازی شده است.سنگ‌های زیرین ستون‌ها و حتی بخشی از خود ستون‌ها دچار هوازدگی و پوسیدگی شده بود که سعی شده است سنگ‌های قدیمی را با سنگ‌های نو و حتی تعدادی آجر نو جایگزین شود.کبیری نیا می‌گوید: در 3قسمت از ستون، مرمت موضعی انجام شده و تعداد اندکی از سنگ‌های پایه ستون‌ها نیز تعویض شده است».
آنطور که کبیری‌نیا،مسئول مرمت سردر تاریخی توضیح می‌دهد، مرمت این اثر با هدف حفظ هویت تاریخی شهر و نوسازی آثار تاریخی صورت گرفته است. بنای تاریخی سردر پارک امین‌الدوله آنطور که شهرداری منطقه 12 تهران به آن اشاره کرده در وضعیت مناسبی قرار نداشت. بخش‌های زیادی از این بنا دچار فرسودگی بود و به دلیل نفوذ رطوبت به آن، سنگ‌ها و آجرها دچار پوسیدگی شده بود. همچنین لایه‌هایی از سیمان و کاهگل در سطح نما به یکدیگر درآمیخته بودند، زواید اضافی، هواکش‌ها و کولرها از نمای سردر حذف شد و از همه مهم‌تر در تاریخی این سردر که به گفته مدیر پروژه مرمت سردر تاریخی امین‌الدوله، از چوب چنار بوده در دست مرمتگران است.
در تاریخی سردر امین‌الدوله در کارگاه مرمت حاشیه مسجد سپهسالار تهران در دست مرمت است. طول هر یک از لنگه‌های این در 3 متر و عرض هر یک از آنها 2 متر است. 6قطعه الوار بزرگ نیز که به‌وسیله چند ردیف تسمه فلزی به یکدیگر قفل شده و گل‌میخ‌هایی که 8 قطعه آنها به‌گفته مرمتگران وجود ندارد به همراه پاشنه‌های فلزی، ساختار در را تشکیل داده اند. جدای از اینها کلون اصلی در که برای قفل کردن 2لنگه به یکدیگر تعبیه شده بود نیز مفقود شده است.
حسین بهرامی که مسئول مرمت در تاریخی ورود به پارک امین‌الدوله است می‌گوید: «به‌نظر می‌رسد نوع چوب‌های به‌کار رفته در این در از نوع چوب‌های جنگلی است.» به گفته او تسمه‌های آهنی قوی که به دور الوارها کشیده شده است استحکام در را بالا برده و جنس پاشنه‌ها نیز از فلز است که در داخل زمین می‌چرخد. بهرامی پروسه مرمت در را لایه‌برداری آلودگی‌ها بدون استفاده از آتش و به‌منظور حفظ استقامت و مشخص شدن آسیب‌ها در وهله نخست و پس از آن برش و قطعه‌گذاری‌های جدید بر چوب از همان نوع چوب اصلی می‌داند.
پس از آن روغن اصلی گیاه بزرک به چوب مالیده می‌شود تا با نفوذ در لایه‌های چوب جلوی نفوذ آلودگی و هوا به داخل چوب را بگیرد و از فساد آن جلوگیری کند. این در تاریخی که بخشی از میراث فرهنگی کشور است در اردیبهشت ماه سال 83 از سوی شهرداری تهران بازپیرایی شده بود و اکنون پس از 6 سال از آن تاریخ و گذشت نزدیک به یک قرن از ساخت آن به دست مرمتگران سپرده شده است.
سردر پارک امین‌الدوله در محله امین‌الدوله اکنون ورودی رهگذران به محله‌ای است که قرن‌ها تاریخ کشور را پشت سر خود دارد؛ تاریخی که با آمدن و رفتن شاهان رنگ به رنگ شده است و اکنون ردیف مدرسه‌ها جای آن باغ رویایی را پر کرده‌اند.
