جزئیات پهنه فرهنگی تهران؛ مساجد برایمان اهمیت دارد

همشهری آنلاین: توانمند سازی زنان سرپرست خانوار با ارائه تسهیلات بانکی و راه‌اندازی مراکز اشتغال زایی برای آن‌ها، پوشش بیمه تکمیلی بانوان بی‌خانمان و فرزندان آن‌ها، جمع آوری متکدیان و ارائه مشاوره به آن‌ها،ساخت سالن‌های ورزشی در همه مناطق تهران، توسعه فضاهای فرهنگی تهران و توجه به مساجد بخشی از فعالیت‌های مدیریت شهری از سال 84 تا 90 است.

به گزارش همشهری آنلاین در بخش اول گفتگو با معاونت اجتماعی شهرداری تهران [جزئیات پهنه فرهنگی تهران؛ شهرداری تهران برای حجاب چه کرد] درباره جزئیات پهنه فرهنگی تهران، ایجاد شوراهای فرهنگی اجتماعی از شهرداری تا محله، برگزاری سالانه 2500 برنامه کلان با محور فعالیت‌های قرآنی، نماز و گسترش عفاف و حجاب، 15 هزار برنامه تفصیلی دینی قرانی با بیش از 7.2 میلیون مخاطب و...صحبت کردیم.

اما در بخش دوم و البته پایانی این گفتگو موضوع فعالیت های شهرداری تهران را در حوزه آسیب‌های اجتماعی و ورزشی از سال 1384 تا پایان سال 90 بررسی کرده‌ایم.

پرونده‌ها:

شهرداری تهران، شامل ۲۲ منطقه است [سایت رسمی شهرداری تهران]

سازمان‌های شهرداری تهران / استان تهران / کلانشهر تهران / تاریخ تهران / جاذبه‌های گردشگری تهران

آسیب های اجتماعی همچون اعتیاد، تکدی گری،بیکاری و...همواره با شدت و ضعف های گوناگون گریبانگیر شهرهای بزرگ از جمله تهران بوده است؛معاونت اجتماعی شهرداری تهران نیز در کنار سایر نهادهای دولتی همچون سازمان بهزیستی و استانداری نقش های اجرایی و عملیاتی در این حوزه دارد؛ برنامه هایتان در این حوزه چه بود و چه میزان عملی شد؟

- دکتر محمد هادی ایازی، معاونت اجتماعی شهرداری تهران: جدا از همه برنامه‌های فرهنگی و هنری که در قالبهای مختلف اجرا شده است؛ در بحث آسیب‌های اجتماعی، شهرداری تهران با تاکید بر رویکرد توان افزایی و بالندگی بانوان، ضمن راهبری اقداماتی اساسی طی سال‌های گذشته از جمله برپایی ستاد توانمندسازی زنان سرپرست خانوار، فعالیت‌های زیربنایی در جهت هویت بخشی و ارتقای سلامت اجتماعی زنان را با طراحی و اجرای مدل توسعه‌ای ویژه‌ای برای توانمندسازی زنان سرپرست خانوار از سال ۱۳۸۹ در دست اقدام قرار داده که بتواند جایگزین مدل‌های حمایتی رایج در کشور شود. در این مدل جدید، هدف شهرداری تهران حذف نگاه آسیبی و حمایتی فعلی به زنان سرپرست خانوار و ارائه خدمات آموزشی، بنیادی و اشتغال زایی است.

طرح جایگزین حمایتی چه بود؟

-اصولا طرح توانمند سازی زنان سرپرست خانوار با هدف ارتقای توانمندی و قابلیت زنان سرپرست خانوار در ابعاد گوناگون روان‌شناختی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و حقوقی و تقویت حس خودارزشمندی، خودباروری و عزت نفس، بهبود استعداد‌ها و قابلیت‌های آنان، کاهش فقر و ایجاد زمینه‌های تامین معیشت پایدار، تحکیم بنیان خانواده‌های در معرض آسیب و در ‌‌نهایت کاهش آسیب‌های اجتماعی، به استناد تصمیمات بیست‌ و‌ چهارمین جلسه شورای معاونین شهرداری تهران در سال ۱۳۸۶شکل گرفت و اجرای آن آغاز شد.

در سال ۱۳۸۸ و در اجرای مفاد برنامه پنج ساله شهرداری تهران به شماره ۱۶۰مستند به راهبرد چهارم سند طرح جامع شهر تهران، نهادی تحت عنوان ستاد توانمندسازی زنان سرپرست خانوار تشکیل شد تا برنامه گذشته را به گونه‌ای نظام مند و سامان یافته تداوم بخشد. این ستاد در نخستین گام نسبت به تشکیل پایگاه داده‌های زنان سرپرست خانوار اقدام کرد و ضمن گردآوری داده‌های مربوط به ۱۶ هزار و ۱۰۰ نفر از زنان و بررسی سوابق آنان، تعداد ۶ هزار زن سرپرست خانوار واجد شرایط را تحت پوشش قرار داد. گروه‌های هدف در این طرح شامل زنان بی‌سرپرست مطلقه، بیوه، و دارای همسر مفقودالاثر، زنان دارای همسر معتاد، بیکار، از کارافتاده، زندانی و تبعیدی، زنان مجرد بالا‌تر از ۳۵ سال می‌شود. در این راستا، خدمات و تسهیلات قابل ارائه به این گروه‌ها طی سال‌های اخیر در زمینه‌های اشتغال آفرینی، آموزش و توانمندسازی، مشاوره و حمایتی تعریف شده و شامل ۱۱۷هزار و ۲۴۸ فقره تسهیلات به آنان، ۲۰ هزار و ۲۶۹ فقره تسهیلات به فرزندان آن‌ها بوده و در مجموع ۱۵ هزار و ۷۸۵ زن سرپرست خانوار را پوشش داده است.

یعنی شما صرف ارائه تسهیلات مالی به زنان سرپرست خانوار را کافی می‌دانید؟

- خیر جدا از آن ما بحث اشتغال آفرینی را برای زنان سرپرست خانوار داشتیم؛ راه اندازی ۸۷ مرکز کوثر و ایجاد اشتغال برای ۳ هزار ۸۵ نفر از زنان سرپرست خانوار و فرزندان آن‌ها، راه اندازی ۳۵ بازارچه فعال در مناطق ۲۲ گانه و اشتغال ۲هزار و ۹۸۸ زن سرپرست را دنبال کردیم؛ همچنین در بحث آموزش و توانمند سازی ما ارائه آموزش به میزان ۶۹هزار نفرساعت دوره برای ۴هزار و ۷۳۹ نفر در قالب ۱۰هزار و۶۷۱ دوره برگزار شده ۹هزار و۳۸۲ دوره برای زنان سرپرست و ۱۲۸۹ دوره برای فرزندان آن‌ها را داشتیم. همچنین در موضوع تسهیلات حمایتی و رفاهی نیز پوشش بیمه تکمیلی برای ۸ هزار و۸۵۰ نفر، پوشش بیمه عمر و سرمایه برای ۳۱ نفر فعال در مراکز کوثر، اعطای جهیزیه به ۳۷۵ نفر، اعطای ۷هزار و ۴۹۰ قلم هبه، اعطای ۳۳۲ نفر کارت منزلت برای بانوان بالای ۶۵ سال، پرداخت ۲ هزار و ۷۶۸ فقره تسهیلات رفاهی آموزشی به ۱۷۷۷ نفر از زنان و فرزندان آن‌ها انجام دادیم.

جدا از بحث بانوان سرپرست خانوار، شهرداری تهران همواره بحث جمع آوری متکدیان از سطح شهر را داشته است. اما‌‌ همان طور که می‌دانید جمع آوری متکدیان از سطح شهر تنها پاسخگو نیست و آن‌ها پس از چندی به جامعه برمی گردند. دلیل این نحوه از اقدامات چیست؟

- پاک سازی سیمای شهر و کاهش نمود آسیب‌های اجتماعی توسط واحدهای گشت زنی خودروهای ویژه با همکاری مستمر عوامل نواحی و کلانتری‌های سطح منطقه و شناسایی نقاط آسیب خیز، ساماندهی حدود ۲۸ هزار نفر از آسیب دیدگان اجتماعی، گردآوری بیش از ۱۱۸ هزار متکدی از سطح شهر طی طرح‌های ضربتی و تحویل به بهزیستی و گرمخانه‌ها و ارجاع یا سرپرستی بیش از ۷ هزار و ۵۰۰ کودک کار و خیابان و فرار بخشی از عملکردهای اجرایی شهرداری را تشکیل می‌دهد. در عین حال، ارائه خدمات به دختران و زنان فراری به میزان ۳۵۰هزار نفرشب، اسکان موقت و بازتوانی معتادان (ارائه ۵۰هزار نفر خدمت به معتادان پرخطر و معرفی و اعزام ۱۰هزار و ۹۶۸ نفر به مراکز بازپروری یا کمپ‌های طرف قرارداد برای بازتوانی)، خدمت رسانی به بی‌خانمان‌ها و کارتن خواب‌ها نیز به طور مستمر انجام شده است که البته بخشی از فعالیت های ماست. motekadi

ساماندهی افراد بی خانمان در اقامتگاههای شبانه(مجموع نفرشب گرمخانه‌ها) سال 1384 تا 1390

جدا از آن، ارائه خدمات مشاوره‌ای، اطلاع رسانی و پیشگیرانه به تعداد 65 هزار و ۶۱۰ مورد، کمک به بازپروری معتادان خیابانی تا سال ۱۳۸۸ از طریق مناطق و کمپ‌های طرف قرار داد و از سال ۱۳۸۸ با همکاری نیروی انتظامی و کمپ شفق با توجه به افزایش این پدیده، فعالیت منظم و توسعه کمی و کیفی مراکز نگهداری و گرمخانه‌ها با بهبود فرایند رسیدگی به آسیب دیدگان اجتماعی نمونه‌هایی از رویکردهای کیفی شهرداری تهران در مقابله با این آسیب‌ها را نشان می‌دهد.

کار‌شناسان علوم اجتماعی عنوان می‌کنند که ورزش و تندرستی ریشه بسیاری از آسیبهای اجتماعی را از بین می‌برد این در حالی است که در شهرهای بزرگ مردم بدلیل مشغله کاری از یک سو و نبود امکانات ورزشی و رفاهی از سوی دیگر ورزش نمی‌کنند؛ شهرداری تهران برای شهروندان تهرانی چه کرده است؟

- یکی از راهبردهای اصلی شهرداری تهران در ارتقای سلامت شهروندی پوشش فراگیر ورزش همگانی با مشارکت شهروندان از طریق گسترش برنامه‌های ورزشی، توسعه ظرفیت‌ها، تجهیز فضاهای عمومی به وسایل ورزشی، افزایش سرانه فضاهای ورزشی و تفریحی و برپایی ایستگاه‌های تندرستی بوده است. برگزاری فعالیت‌های ورزشی رقابتی در جهت توسعه فرهنگ ورزش شهروندی و ارائه خدمات ورزشی با تامین تسهیلات ویژه نیز از جمله برنامه‌هایی بوده است که با رشد فزاینده‌ای طی شش سال گذشته دنبال شده است.

آمار دقیق تری در این باره ارائه می دهید؟

- در این ارتباط، عملکردهای منتج به توسعه ظرفیت‌های فیزیکی تا پایان سال۱۳۹۰ و چگونگی راهبری و مدیریت برنامه‌های ورزشی به شرح زیر قابل طرح است؛ به طور نمونه توسعه و ساخت ۹۰ سالن ورزشی ویژه بانوان؛ توسعه ۱۰۱ واحد مجموعه‌های ورزشی چندمنظوره؛ استقرار ۶۳۵ ست بدن سازی ویژه مدارس دخترانه، توسعه ۵ مجموعه ورزشی ویژه جانبازان و معلولان، نصب یک هزار ست وسایل و تجهیزات بدن سازی در پارک‌ها و بوستانهای سطح؛ نصب ۱۹۲ میز فوتبال دستی و ۲۸۰۰ میز شطرنج در بوستان‌ها؛ نصب ۱۲۸ تور والیبال و بدمینتون، احداث ۵۰۰ زمین چمن طبیعی و مصنوعی در مساحتی معادل ۶۰۰ هزار متر مربع؛ توسعه ۱۵۰ زمین ورزشی روباز آسفالت، راهبری و مدیریت ۱۰۰ مجموعه ورزشی در سطح مناطق ۲۲گانه شامل سالنهای چند منظوره، استخر و سونا، سالنهای رزمی و غیره و گسترش ایستگاه‌های تندرستی از ۱۲۲ مورد به حدود ۱۳۲۵ ایستگاه تندرستی بانوان و آقایان با حدود ۸ میلیون شرکت کننده همراه با آموزش و برگزاری مسابقات در ده‌ها رشته ورزشی بوده است.

فعالیت‌های شهرداری در موضوع ورزش بانوان چگونه بوده است؟

برنامه‌های گسترده‌ای با هدف توسعه و تقویت ورزش محلات و مسابقه‌های ورزشی شامل مسابقات ورزشی محلات در دو بخش آقایان و بانوان و در چهار رده سنی نونهالان، نوجوانان، جوانان و بزرگسالان اجرا شده است. از سوی دیگر، گسترش و تقویت ظرفیت‌های ورزش بانوان با استقبال فزاینده این گروه مواجه شده و افزایش تعداد بانوان شرکت کننده در برنامه ایستگاه‌های تندرستی از ۵۷۲ هزارنفر به بیش از ۸/۲ میلیون نفر حاکی از موفقیت این برنامه‌ها است. آموزش تیراندازی در جشنواره شعبانیه و فراهم ساختن زمینه‌های حضور ۳۵۰ تن از بانوان محلات در مسابقه‌های جام ولایت از دیگر عملکردهای شهرداری تهران در توسعه ورزش بانوان محسوب می‌شود.

یکی از وظایف معاونت اجتماعی شهرداری تهران گسترش کالبدی شهر با کارکردهای فرهنگی عنوان شده است، در این باره بیشتر توضیح می دهید؟

- توسعه فضاهای فرهنگی کلان شهر تهران طی ۶ سال گذشته در عرصه‌های گوناگون دنبال شده و با تاکید بیشتر بر زیرساخت‌های مذهبی، سطح زیربنای فضاهای فرهنگی ورزشی و هنری شهر را به میزان قابل توجهی افزوده است. در این راستا، گسترش کالبدی با کارکردهای فرهنگی در اجرای پروژه‌هایی چون توسعه فضاسازی‌های قرآنی، حسینیه‌ها و حوزه‌های علمیه، احداث و گشایش مسجد حضرت علی (ع)، مسجد حضرت زینب (س) و مسجد صاحب الزمان (عج) در سعادت آباد و مسجد بقیه ا... الاعظم (عج) در پونک قابل توصیف است. در عین حال، پیگیری اجرای پروژه‌های شاخص ملی و فرهنگی از جمله باغ موزه دفاع مقدس و گذر فرهنگی تفریحی سرو، توسعه مجتمع ورزشی فرهنگی معلولان و جانبازان، تبدیل زندان قصر به مرکز فرهنگی، راه اندازی مرکز تئا‌تر حرفه‌ای شهر و احداث مجموعه‌های سینمایی از دیگر عملکردهای بارز در توسعه فضاهای فرهنگی بوده است.

در رابطه با عملکرد شهرداری تهران در حوزه توسعه مراکز مذهبی نیز می‌توان در قالب فعالیت‌ها و عملیات متعدد بیان کرد: تعیین نیازهای واقعی مساجد با تهیه شناسنامه مساجد سطح تهران؛ احداث یا کمک به احداث و نگهداری حدود ۲۰۰۰ مسجد؛ تجهیز و تعمیر حدود ۱۰۰۰ مسجد، احداث ۳۱۶ نمازخانه در بوستان‌ها همراه با تجهیز ۳۹۳ بوستان‌ بزرگ شهر تهران به دستگاه اذان‌گو؛ احداث ۱۱۰ مسجد در مدارس، کمک به حوزه‌های علمیه، موسسات، کانون‌های قرآنی و دارالقرآن‌ها (حدود ۴۵۰ مورد)؛ راه اندازی کتابخانه تخصصی قرآن و معارف اسلامی (با اعتباری بالغ بر ۲۲ میلیارد ریال) ، تخصیص اعتبار تا سقف یکصد میلیون ریال برای هر یک از مساجد شهر (۲۷۰ میلیارد ریال سالانه)، بازسازی نما‌ها، کف پوش و پیاده رو سازی در مسیرهای دسترسی به مساجد و...از دیگر فعالیت های ما در حوزه کالبدی است.