درخشنده اثری را به سیویکمین جشنواره فیلم فجر ارائه کرده که نامش هم سؤالبرانگیز است؛ «هیس! دخترها فریاد نمیزنند» هنوز کسی آخرین فیلم درخشنده را ندیده و باید صبر کرد تا ببینیم در جشنواره و سپس در اکران عمومی با چه استقبالی روبهرو میشود. به بهانه برپایی جشنواره فیلم فجر و آخرین ساخته سینمایی این کارگردان، دقایقی پای صحبتهایش نشستهایم که در ادامه میخوانید.
- از آخرین ساختهتان بگویید که امسال در جشنواره فیلم فجر شاهدش خواهیم بود؟
فیلم هیس!... سه سالی وقت من را گرفت تا ساخته شد؛ یعنی سه سال طول کشید تا مراحل تحقیق، تصویب، اجرا، فیلمبرداری، تولید و... انجام شد و فیلم به سرانجام رسید. ساخت این اثر زمان زیادی از من گرفت ولی خوشحالم که به هر حال به موضوعی پرداختهام که جای کار داشته. برایم خیلی مهم بود که جایگاه زن و دختران جوان در جامعه یکبار دیگر بازنگری شود و برایم اهمیت داشت که نشان دهم به این قشر چگونه نگاه میشود. قصدم این بود که در این فیلم نشان دهم بحث خانواده، تربیت، آموزش و پرورش و جامعه تا چهاندازه اهمیت دارد. وقتی تمام این بخشها درهم تنیده شدند فیلم هیس!... شکل گرفت؛ فیلمی که تبدیل به هشداری اجتماعی و زنگ خطر شده است.
در واقع هیس!... به بررسی آسیبهای اجتماعی موجود بر سر راه دختران جوان میپردازد و در مرحله بعدی روایتگر شرایطی است که دختران را مجبور میکند مسائل و مشکلاتشان را کمتر با دیگران درمیان بگذارند چراکه اگر حرفی به زبان بیاورند بیشتر متهم ردیف اول محسوب میشوند تا اینکه کسی به فکر حل مشکل آنها باشد و به همین دلیل آنها بهخاطر ترس از آبرو غالبا سکوت میکنند. سعی من در هیس!... این بود که به آسیبشناسی این موضوع بپردازم.
- انتخاب بازیگران فیلم بر چه اساسی انجام شد؟
انتخاب بازیگران این فیلم خصوصا فردی که باید نقش اصلی قصه را بازی میکرد، خیلی مهم و حیاتی بود زیرا باید کسی را برای ایفای نقش شخصیت اصلی انتخاب میکردم که ستاره نباشد اما از عهده ایفای این نقش هم به خوبی برآید. قصدم این بود بازیگری را انتخاب کنم که مخاطب پیشزمینه ذهنی از او نداشته باشد تا بتواند باورپذیر جلوه کند، به همین منظور تقریبا از 700نفر تست گرفتم تا بالاخره توانستم به آنچه مدنظر داشتم برسم و خانم طباطبایی را برای این نقش انتخاب کردم؛ فردی که توانستیم همکاری خیلی خوبی با هم داشته باشیم. در مورد انتخاب دیگر بازیگران هم باید بگویم که تقریبا از پیش تمام آنها را در ذهن داشتم و میدانستم که چه افرادی را باید برای همکاری دعوت کنم.
- باتوجه به موضوعی که فیلم هیس!... دارد، اینطور بهنظر میرسد که در بخش ممیزی باید با مشکلات متعددی روبهرو شده باشید.
بله، همینطور است. به هر حال ممیزیهای خیلی شدیدی به فیلم وارد شده بود اما پس از آنکه من با شورای پروانه نمایش و نمایندهای که از طرف این شورا بود بهطور مفصل صحبت کردم و قصد و نیت و دیدگاهم را نسبت به ساخت این فیلم برای او توضیح دادم، با همدیگر به تعاملی رسیدیم و براساس آن تغییراتی در فیلم بهوجود آمد اما خوشبختانه به کلیت فیلم لطمه وارد نشد.
- در جایگاه یک کارگردان نظرتان در مورد وضعیت فیلمها، فیلمنامهها و دیگر مسائلی که مربوط به این حوزه میشود، چیست؟ فکر میکنید جایگاهی که امروز سینمای ایران در آن ایستاده، همانجایی است که باید میبوده؟
جایگاه سینمای ایران و جایی که برای او ترسیم شده بود در یکی، دو دهه همانجایی بود که باید قرار میگرفت ولی متأسفانه بعد از این یکی، دودهه اهدافی که برای سینما تعریف شده بود گویی به نوعی فراموش شد و فیلمهایی ساخته شدند که باری به هر جهت و دور از شئوناتی بودند که سینما بهخاطر آنها شکل گرفته بود. ما امروز از اهدافمان خیلی دور شدهایم ولی امیدوارم که آرامآرام بتوانیم به آن جایگاهی که قبلا بودیم بازگردیم و دوباره شروع کنیم. سینمای ما سینمای شریفی است که فیلمسازان خوب و بزرگی دارد.
- راهکارهای برونرفت از این مشکلات را در انجام چه کارهایی میبینید؟
ما تنها نیاز به همدلی، وفاق و وحدت داریم؛ وحدتی که در جهت تعالی سینمای ایران باشد بهدلیل اینکه همه ما برای مردم کار میکنیم و مهم این است که در درجه اول آگاهیهای لازم را به مخاطبمان بدهیم. درست است که سینما سرگرمی است اما باید درون خودش پیام و حرفی برای گفتن به مخاطب داشته باشد و مشغلهای برای ذهن ما بهوجود آورد. به عقیده من این توانایی، سوژهها و مضامین در سینمای ما وجود دارد و فقط کافی است زمان و امکانات بیشتری در اختیار فیلمسازان گذاشته شود تا به آنچه مدنظر داریم، برسیم. در واقع باید در فیلمسازان مجددا ایجاد رغبت و انگیزه کنیم تا آن دسته از افرادی که امروز کنار هستند، دوباره جذب کار شوند. فکر میکنم چه فیلمسازان قدیمی و چه جوانترها که تازه آغاز بهکار کردهاند همه باید به یک اشتراک و به یک نگاه درست و شریف از سینمای ایران برسند تا سینمای ایران بتواند به تعالی برسد و در جایگاهی که باید دوباره قرار گیرد.
- ارزیابیتان از جشنواره فیلم فجر امسال چیست؟
من به جشنواره امسال خیلی خوشبین هستم و امیدوارم این مراسم بتواند بین اهالی سینما وحدت سابق را ایجاد کند و تمام آن کدورتهایی را که سینمای ما را از اصل خودش دور کرده، از بین ببرد تا همگی بتوانیم به یک همدلی درست برسیم و بهدنبال این اتفاق سینما بتواند با وجود تمام هنرمندانی که در این عرصه کار میکنند، روی پای خودش بایستد.
- در حال حاضر سوژه دیگری نیز درنظر دارید که بخواهید به آن بپردازید؟
بله. یکی، دو سوژه در ذهن دارم که یکی در ارتباط با حضور زنان در جنگ و یک سوژه هم مربوط به سالمندی و آلزایمر است. این دوسوژه را به اضافه چندکار بینالمللی دارم که یکی از آنها میتواند با مشارکت کشور هند ساخته شود. در کنار اینها براساس پژوهشها و تحقیقاتی که انجام دادهام چندین فیلمنامه دیگر هم دارم که تنها نیازمندند شرایط مناسب برای تولیدشان فراهم شود، بهدلیل اینکه تورم، بالا رفتن هزینهها و شرایط معیشتی و فضایی که به لحاظ اقتصادی وجود دارد، شرایط تولید را بسیار سخت کرده است و اگر بخواهیم مشکل اکران و نداشتن سینماها را هم به این فهرست اضافه کنیم، متوجه میشویم که رغبت برای تولید آثار سینمایی خیلی کم است؛ خصوصا در بخش خصوصی.
- با این وضعیت چشمانداز تولید را در سال92 چطور ارزیابی میکنید؟
واقعیت این است که هنوز مشخص نیست در سال92 چه وضعیتی در حوزه تولید فیلم داشته باشیم. بهدلیل اینکه تورم، امکاناتی که باید به سینما تعلق گیرد و وضعیت اقتصادی موجود باعث شدهاند که تولید فیلم، کار بسیار مشکلی شود.