واقعیت این است که حذف کامل فست فودها یا همان غذاهای آماده از رژیم غذایی در دنیای امروز برای اغلب مردم، کاری غیرممکن است چراکه این نوع غذاها، ذائقه و رژیم غذایی جامعه امروزی را تا حد زیادی تغییر داده است.
بسیاری از مردم به مکان‌های عرضه فست فودها به عنوان محیطی دلپذیر برای خوردن غذاهای لذیذ و گذراندن ساعتی خوش با خانواده یا دوستان نگاه می کنند و در حقیقت فست فودها به نمادی برای ˈسبک زندگی مدرنˈ تبدیل شده است غافل از اینکه خوردن فست فودها در واقع مصرف غذاهای مصنوعی به جای غذاهای واقعی است.
هرچند از فست فودها به عنوان نیروی محرکه بروز انواع بیماری‌ها یاد می شود اما متاسفانه خوردن فست فودها برای برخی از مردم به یک ˈرژیم غذایی غالبˈ تبدیل شده است که این امر بیماری‌های جدی به ویژه برای کودکان ایجاد می‌کند.
تحقیقات نشان می‌دهد که مصرف فست فودها سه بار در هفته بسیار خطرناک است و موجب بروز بیماری‌های پرخطر مانند بروز آسم و اگزما (نوعی بیماری پوستی) می‌شود.
**تغییر عادات غذایی با مصرف فست فودها
کارشناس مسوول تغذیه دانشگاه علوم پزشکی تهران درباره فست فودها به خبرنگار اجتماعی ایرنا می‌گوید: فست فود یا غذای فوری عنوانی است برای غذاهایی که به سرعت طبخ و آماده می‌شود؛ این غذاها معمولا بدون چنگال، قاشق و بشقاب و عمدتا به شکل ساندویچی مصرف می شود.
ˈشکوفا باقری نیاˈ می افزاید: این نوع غذاها هرچند ظاهر و طعم جذاب دارد، اما عادات غذایی نادرستی همچون پرخوری و کم تحرکی را ایجاد می کند.
**سرطان و پوکی استخوان ارمغان مصرف انواع فست فودها
کارشناس مسوول تغذیه دانشگاه علوم پزشکی تهران، همبرگر، انواع ساندویچ های سوسیس و کالباس، هات داگ، سیب زمینی سرخ کرده، مرغ سوخاری، ناگت مرغ و انواع پیتزا را از جمله غذاهای آماده عنوان می کند.
باقری نیا در ادامه به ترکیب غذاهای آماده اشاره کرد و گفت: نمک و نیترات ها از جمله ترکیبات سوسیس و کالباس است.
وی افزود: جذب کلسیم و پروتئین در بدن با مصرف زیاد فست فودها به علت نمک بالای آنها کم شده و در نهایت منجر به پوکی استخوان می شود.
کارشناس مسوول تغذیه دانشگاه علوم پزشکی تهران ادامه داد: نیتریت‌ها، نیترات‌ها و فسفات‌ها برای حفظ رنگ و طعم و نیز نگهدارنده در سوسیس و کالباس مورد استفاده قرار می‌گیرد.
باقری نیا اظهار داشت: متاسفانه این دو ماده در بدن به یک ترکیب سرطان زا به نام ˈنیتروزآمینˈ تبدیل می شود. بسیاری از نیتروزآمین‌ها در ایجاد تومورهای بدخیم موثر هستند.
به گفته وی، سرطان‌های معده و روده در سال‌های اخیر عمدتا به علت استفاده بی رویه از غذاهای آماده و کنسرو شده به ویژه مواد غذایی که به روش غیر استاندارد تهیه می‌شوند در دنیا به شدت افزایش یافته است.
**دیگر عوارض ناشی از مصرف غذاهای آماده
کارشناس مسوول تغذیه دانشگاه علوم پزشکی تهران می‌گوید: چاقی و اضافه وزن، بیماری‌های قلبی و عروقی و اختلالات گوارشی و کبد از عوارض مصرف فست فودها است چراکه این نوع غذاها با کالری، نمک و چربی به ویژه اسید چرب اشباع بالا و ویتامین و مواد معدنی اندک، در دراز مدت خطر ابتلا به فشار خون بالا را افزایش می‌دهد.
باقری نیا می افزاید: نان‌های مورد استفاده در غذاهای آماده نیز غالبا بدون سبوس است که منجر به کاهش دریافت فیبر مورد نیاز بدن می شود.
به گفته وی، انواع چاشنی‌ها و سس‌هایی که همراه با غذاهای آماده مصرف می‌شود محرک اشتها، ترشح اسید معده و حرکات سیستم گوارشی هستند که این موضوع زمینه را برای پرخوری و بروز چاقی فراهم می‌آورد.
کارشناس مسوول تغذیه دانشگاه علوم پزشکی تهران خاطرنشان می‌کند از سوی دیگر در رستوران هایی که غذاهای آماده سرو می‌شود، غالبا غذاها از پیش آماده شده و در طول روز گرم نگه داشته می‌شود به همین دلیل احتمال آلودگی در آنها افزایش می یابد.
باقری نیا می‌گوید: به هنگام سرخ کردن برخی از غذاهای آماده، درجه موادمغذی موجود در غذا به مقدار زیادی کاهش می‌یابد. همچنین هضم این مواد در دستگاه گوارش به علت چربی بالای آنها مختل می‌شود.
**نوشابه های گازدار تهدید کننده سلامت افراد
نوشابه یکی از پر مصرف ترین نوشیدنی‌هاست که امروزه با طعم های مختلف به ویژه در کنار فست فودها مورد استفاده قرار می گیرد.
کارشناس مسوول تغذیه دانشگاه علوم پزشکی تهران می‌گوید: این نوشابه‌ها جزو نوشیدنی‌های کافئین دار و شیرینی هستند که با استفاده از دی اکسید کربن ، گازدار شده‌اند.
باقری نیا تصریح می‌کند مطالعات نشان داده کودکانی که از سن کم شروع به مصرف نوشابه می کنند چنان به کافئین آن وابسته می‌شوند که در بزرگسالی به شکلی ناخواسته یک نوشابه خور حرفه‌ای خواهند شد.
وی می افزاید: در هر لیوان نوشابه 35 تا 55 میلی گرم کافئین وجود دارد که تعادل طبیعی بدن را از بین برده و سبب بی خوابی، بی قراری و افزایش تپش قلب در افراد می‌شود.
وی ادامه می‌دهد: کودکان و نوجوانانی که بطور مداوم نوشابه مصرف می کنند دچار بی قراری و اختلالات در خواب می‌شوند.
**نوشابه ها زنگ خطری برای پوکی استخوان و اختلالات کلیوی
کارشناس مسوول تغذیه دانشگاه علوم پزشکی تهران با بیان اینکه مصرف نوشابه زنگ خطری برای پوکی استخوان است، می گوید: مصرف کم لبنیات و وجود اسید در نوشابه باعث جذب نشدن کلسیم در بدن و در نتیجه ابتلا به پوکی استخوان منجر می شود.
باقری نیا می‌افزاید: رنگ های کارامل که در تهیه نوشابه مورد استفاده قرار می‌گیرد برای سم زدایی در کبد تجمع پیدا می‌کند و کبد برای سم زدایی مواد رنگی مجبور به تحمل فشار زیادی می‌شود.
به گفته وی، با مصرف نوشابه میزان اسید فسفریک خون بالا می‌رود و از آنجایی که کلیه‌ها نمی‌توانند آن را سریعا دفع کند در نتیجه فشار مضاعف به این عضو بدن وارد می‌شود.
وی با اشاره به اینکه نوشابه ها باعث عدم جذب آهن در بدن می شود، ادامه می دهد: چاقی و افزایش وزن یکی از جدی ترین تهدیدهای نوشابه است. نوشابه فاقد ارزش غذایی است ولی به خاطر شیرین کننده‌هایی که در ساخت آن بکار می‌رود ، انرژی بالایی دارد و به شدت چاق کننده است.
کارشناس مسوول تغذیه دانشگاه علوم پزشکی تهران تصریح می کند قند موجود در یک بطری نوشابه برابر با دو بسته شکلات است، نوشابه علاوه بر قند حاوی موادی است که برای دادن طعم و رنگ به آن اضافه شده و می‌تواند موجب فرسایش و تخریب مینای دندان شود.
باقری نیا می گوید: مصرف مداوم نوشابه باعث می‌شود مینای دندان، کوچک و سختی لازم را نداشته باشد و بطور دایم در معرض پوسیدگی قرار گیرد.
وی به مردم توصیه می‌کند برای کاهش اثرات سوء مصرف نوشابه حتما با نی مصرف شود تا تماس بین نوشابه و دندان‌ها به حداقل برسد به علاوه باید حتما بعد از مصرف نوشابه دهان را با آب شست تا خطر پوسیدگی دندان کاهش یابد.
**دیگر مضرات نوشابه های گازدار
کارشناس مسوول تغذیه دانشگاه علوم پزشکی تهران تاکید می‌کند عادت به مصرف نوشابه‌ها، مشکلات متعددی را برای سلامت ایجاد می‌کند.
باقری نیا، چاقی به علت محتوای شکر فراوان موجود در آنها ، سوء تغذیه به دلیل ایجاد حس سیری کاذب وکاهش اشتها به ویژه در کودکان و عوارض گوارشی مثل سوء هاضمه و نفخ را از جمله مضرات مصرف نوشابه‌های گازدار عنوان می‌کند.
وی می‌گوید: مصرف نوشابه تاثیرات منفی بر استخوان‌ها دارد چراکه ترکیبات اسیدی موجود در نوشابه‌های گازدار هم در جذب روده‌ای کلسیم اختلال ایجاد می‌کند و هم با برداشت کلسیم از استخوان‌ها احتمال بروز پوکی استخوان را افزایش می‌دهد.
کارشناس مسوول تغذیه دانشگاه علوم پزشکی تهران، عوارض کلیوی در طولانی مدت، پوسیدگی دندان ها، ایجاد اختلال در خواب طبیعی به ویژه در کودکان و دفع آب بدن و ایجاد کم آبی را از دیگر عوارض مصرف نوشابه ها ذکر می‌کند.
باقری نیا در ادامه به ماءالشعیر اشاره می‌کند و می‌گوید: ماءالشعیر چون از جوانه جو تهیه می‌شود حاوی مقداری از مواد مغذی مالت است اما اضافه شدن شکر، گازدار بودن و سایر افزودنی ها سبب ایجاد شباهت هایی بین ماءالشعیر و نوشابه می شود.
وی یادآور می‌شود بهترین نوشیدنی‌ها از نظر متخصصان تغذیه، آب و بعد از آن دوغ کم نمک بدون گاز، شیر و آبمیوه‌های طبیعی است.
نظارت بر اماکن عرضه فست فودها، افزایش سطح آگاهی مردم، ارایه الگوی رفتاری تغذیه در جامعه و ارایه آموزش‌های لازم در رابطه با مضرات فست فودها می‌تواند نقش موثری در اصلاح سبک زندگی جامعه و نیز کاهش میزان بروز بیماری‌های غیرواگیر داشته باشد.
