با توجه به مدت سفر یک برنامه غذایی برای خود تهیه کنید. اهمیت تهیه چنین برنامه‌ای در سلامت افراد تاثیرگذار است. این برنامه باید با توجه به فاکتورهای مختلفی مانند تعداد افراد همراه در سفر، وضعیت اقتصادی و میزان هزینه‌ای که قرار است برای غذا اختصاص داده شود، ترکیب سنی افراد خانواده و نیاز‌های تغذیه‌ای آن‌ها و امکانات مورد دسترسی در مقصد سفر، امکان یا عدم امکان تهیه غذا در محل اسکان و... به دقت برنامه‌ریزی شود.
یکی از فواید این برنامه‌ریزی این است که امکان تهیه مواد اولیه از شهر خودتان با قیمت مناسب‌تر و اطمینان بیشتر از سلامت آن وجود دارد. به علاوه با مشخص بودن وعده‌های غذایی و آمادگی برای تهیه آن‌ها شما می‌توانید از انتخاب از سر ناچاری و تصادفی غذا در سفر پیشگیری کنید.
برای انتخاب غذاها برای وعده‌های مختلف ترکیب سنی افراد را در نظر بگیرید. برای مثال ممکن است بین این افراد کودکان و سالمندانی باشند که امکان مصرف غذاهای خاصی را ندارند و ممکن است مصرف بعضی از غذاهای خاص حتی آن‌ها را بیمار کند.
در صورتی که چنین برنامه‌ای طرح شده باشد به شما امکان می‌دهد که با آماده‌سازی قسمتی از مراحل پخت پیش از سفر و فریز کردن آن در مدت آماده‌سازی غذا در هنگام سفر صرفه‌جویی کنید.
با داشتن چنین برنامه‌ای شما می‌توانید بعضی از غذاهای کم کالری و سبک را بین وعده‌هایی که غذا مفصل‌تر و پر کالری‌تر است قرار دهید. همچنین اگر فرصت تهیه غذای شما محدود است می‌توانید غذاهایی را در فهرست برنامه غذایی قرار دهید که سریع آماده می‌شوند.
همچنین برای حمل لوازم کمتر می‌توانید غذاهایی که ملزومات کمتری برای تهیه نیاز دارند انتخاب و در فهرست خود قرار دهید.
ممکن است علاقه‌مند باشید که در سفر به مناطق مختلف از غذاهای محلی آن‌ها استفاده کنید. با توجه به این‌که در رستوران‌های مناطق مختلف کشور معمولا چند مورد غذای ویژه تهیه می‌شود امکان خرید و مصرف این غذاها در محل وجود ندارد. فکر بدی نیست که به تجربه آشپزیتان بیفزایید و با استفاده از راهنمایی افراد محلی خود اقدام به پخت این غذاها کنید. در این موارد سعی کنید غذایی را برای پخت انتخاب کنید که مواد اولیه و روش پخت سالم‌تری چه از نظر بهداشتی و تغذیه‌ای داشته باشد. متنوع‌ترین غذاها در این بین غذاهایی هستند که در ترکیب آن‌ها سبزی به کار رفته است.
در این برنامه‌ریزی میان‌وعده‌ها را در نظر بگیرید زیرا بخش زیادی از انرژی دریافتی روزانه از همین میان‌وعده‌ها دریافت می‌شود. در نظر گرفتن میوه برای مصرف در میان‌وعده البته با توجه به شست‌وشوی کامل انتخاب بسیار خوبی است. برای حمل سالم موادغذایی از ظروف و یخچال‌های مطمئن که غذاها را تا درجه حرارت مطمئن سرد نگه می‌دارند استفاده کنید و به محض رسیدن به مقصد، غذاها را به یخچال منتقل کنید تا دمای آن‌ها کاهش پیدا نکند و همچنان سرد بماند.
آب سالم حیاتی‌ترین نیازها بعد از اکسیژن
آب از جمله اساسی‌ترین و اجتناب‌ناپذیرترین ملزومات زندگی تلقی می‌شود. ولی متاسفانه دسترسی به آب سالم و گوارا و دور از آلودگی، در مسیر حرکت و حتی در محل اقامت، همواره امکان‌پذیر نیست. آب ناسالم ممکن است بیماری‌های ویروسی مثل هپاتیت A و E، فلج‌اطفال، اسهال‌های ناشی از ویروس‌ها یا ویروس‌های روده‌ای (که به‌خصوص در نوزادان و کودکان امکان انتقال بیماری‌های مختلف از طریق آب آلوده بسیار بالا است)، یا بیماری‌های باکتریایی مثل تب تیفویید، اسهال خونی باسیلی، اسهال ناشی از ECOLI و حتی وبا، یا تک‌یاخته‌هایی مثل آمیب، ژیاردیا و انگل‌هایی مثل کرم قلابدار، کیست هیداتیک، کرم کدو و کرم نواری را به مصرفکنندگان بی‌‌احتیاط و ناآگاه منتقل سازد.
علاوه بر این آلودگی‌ها، اغلب آب‌های قابل دسترس در مسیر حرکت، ممکن است حاوی مواد سمی و شیمیایی ناشی از زباله‌های صنعتی و کشاورزی باشند. موادی مانند سیانیدها، انواع فلزات سنگین از جمله سرب، کادمیوم، جیوه، عوامل نیتروژنی، مواد بی‌‌رنگ‌کننده سولفیدها، آمونیاک، زیست‌کش‌های آلی و ده‌ها موارد دیگر نیز هستند که برای مصرفکنندگان بسیار زیانبار و بیماریزا هستند.
برای جلوگیری از هرگونه بیماری، همراه بردن آب سالم و گوارا برای نوشیدن یا برای شست و شو در مسیر سفر توصیه می‌شود. قرار دادن آب سالم در بطری‌های آب معدنی یا خرید آب‌های معدنی و فریز کردن آن، این امکان را فراهم میسازد که در طول سفر با ذوب تدریجی آن‌ها آب آشامیدنی خنک، سالم و دلچسب در اختیار افراد خانواده به‌ویژه برای بچه‌ها فراهم شود یا با استفاده از فلاکس می‌تواند آب جوشیده لازم را برای تهیه چای در طول سفر به همراه داشته باشید و از چای تمیز و پاکیزه برای رفع خستگی و تمدد اعصاب استفاده شود.
صرف غذا در غذاخوری‌های بین راه
اگر در رستوران‌های بین راه ناچار به تغذیه هستید، توجه کنید که آب مورد مصرف آن‌ها از چه منبعی است. اگر از آب چاه یا آب چشمه برای پخت و پز و شست‌وشو استفاده می‌شود، احتمال آلودگی چنین آب‌هایی بسیار بالاست، لذا از میل کردن سالادهای تهیه شده از کاهو و کلم و خیار و گوجه‌‌فرنگی با سس مایونز یا سس‌های خامه‌ای جدا خودداری کنید.
نوشیدن آب یخ قرار داده شده در پارچ‌های پلاستیکی یا فلزی ممکن است بیماریزا باشد، به‌ویژه برای کودکان خردسال به هیچ‌وجه توصیه نمی‌شود. حتی نوشابه‌های درب بسته‌ای که در حوضچه‌ها نگهداری می‌شوند، ممکن است به صورت ثانویه، آلودگی پیدا کرده باشند. - از میل کردن غذاهای حاوی سس و خورش‌های گوشت، مرغ و خوراک ماهی خودداری کنید؛ به‌خصوص اگر ادویه فراوان به این قبیل خوراکی‌ها افزوده شده باشد تا به این ترتیب تغییر رنگ، طعم و فساد آن‌ها معلوم نشود، زیرا در چنین محیط‌هایی امکان آلودگی و کهنگی مواد خام اولیه بسیار بالا بوده و علاوه بر عدم رعایت بهداشت فردی و محیطی، امکان نگهداری مواد پخته شده در محیط‌های نامناسب (با برودت یا حرارت ناکافی) وجود دارد که به طور تصاعدی با مجذور زمان، گستردگی آلودگی‌های اولیه را به شدت افزایش می‌دهد.
از میل کردن کباب کوبیده، همبرگر و به طور کلی فرآورده‌های حاوی گوشت چرخ کرده که ناخالصی فراوان دارند، پرهیز کنید، چراکه بسیار فسادپذیر بوده و امکان کهنگی و آلودگی آن‌ها بسیار بالا است. علاوه بر آن به دلیل نرسیدن حرارت لازم در زمان پخت به قسمت‌های داخلی و مرکز چنین غذاهایی، آلودگی‌های اولیه و ثانویه از بین نمی‌روند و به راحتی با مصرف چنین موادی انواع کیست‌ها، تخم انگل‌ها، میکروارگانیسم‌ها و سموم آن‌ها به بدن مصرفکنندگان منتقل می‌شود.
برای اطمینان از تمیزی و پاک بودن لیوان‌ها، علاوه بر مسائلی که در قبل گفته شد، اگر آن‌ها را در مقابل روشنایی قرار دهید، به احتمال زیاد جای انگشتان و لب‌هایی که قبل از شما به آن خورده، ملاحظه خواهید کرد یا لکه‌های فراوان دیگری که مشاهده می‌شود، دلیل دیگری بر عدم رعایت بهداشت در این محل است.
در مورد لیوانهای یک‌بار مصرف هم زیاد مطمئن نباشید که شما نخستین نفر استفاده‌کننده از آن‌ها هستید! لذا توصیه می‌شود که بعد از استفاده لیوان یک‌بار مصرف، حتما آن را مچاله کرده یا پاره کنید. در ضمن اغلب لیوانهای یک‌بار مصرف، به علت ترکیبات خاصی که دارند، برای موادغذایی و نوشیدنی‌های داغ مناسب نیستند.
استفاده از صابون‌های قرار داده شده در دست‌‌شویی‌های مراکز عمومی نه تنها عامل رفع آلودگی نیست، بلکه خود وسیله انتقال انواع قارچ‌ها، ویروس‌ها و میکروب‌ها هستند و بهتر است در چنین محیط‌هایی از صابون مایع تمیز و مطمئن استفاده شود، یا به همراه بردن صابون‌های کاغذی یا معمولی بسیار مفید خواهد بود.
چه باید کرد؟
قبول داشته باشید که هیچ ماده خوراکی سالم‌تر، گواراتر و مناسب‌تر از مواد تهیه شده در منزل به وسیله کدبانوی هر خانواده‌ای نیست، چراکه از سوی فرد مطمئن و از مواد اولیه تازه و تمیز تهیه و فراهم شده است. لذا همراه بردن غذاهای مناسب خانگی برای بین راه، از ابتلای شما و فرزندان‌تان به مسمومیت‌های غذایی خفیف و شدید جلوگیری خواهد کرد.
از جمله بهترین مواد خوراکی و وسایل برای طول سفر شامل مواد ذیل است:
ساندویچ‌های خانگی تهیه شده از نان، پنیر، گوجه فرنگی و خیار، یا نان، کره، تخم‌مرغ آب پز و سفت شده خیارشور و گوجه‌‌فرنگی، یا کوکوی سیب‌زمینی، کتلت‌های خانگی و شامی‌های تهیه شده در منزل یا به همراه داشتن مقداری عسل یا مربا، مقداری گردو و چند عدد لیوان و بشقاب یک‌بار مصرف، سبزیجات، میوه‌های شسته و ضدعفونی شده و تنقلاتی همچون نخودچی، کشمش، انجیر، بادام، گردو، پسته، خرما و فلاکس آب جوشیده برای تهیه چای شما را کاملا راضی خواهد کرد.
به‌ویژه اگر خردسالی دارید که به نوشیدن شیر عادت دارد و خود شما هم میل دارید از شیر گرم و گوارا استفاده کنید، یک جعبه شیر خشک همراه فلاکس آب جوشیده این مشکل را به راحتی برطرف میسازد.
توصیه‌های قابل توجه در شهر محل اقامت
از نوشیدن شیرهای محلی و غیرقابل اطمینان، پنیر محلی و پاستوریزه نشده، بستنی‌های سنتی، سرشیر و خامه‌های باز خودداری کنید. بسیاری از بیماری‌ها و مسمومیت‌های غذایی از همین طریق اتفاق می‌افتند، چون فلور میکروبی که به طور طبیعی در بدن افراد وجود دارد، در محیط‌های مختلف با یکدیگر متفاوت است. لذا عامل سردرگمی سیستم ایمنی بدن و عکس‌العمل کُند آن جهت دفاع و مبارزه با عوامل بیماری‌زای جدید می‌شود.
با رعایت بهداشت به تدریج بدن خودتان را آماده دفاع کرده و بی‌محابا و به مقدار زیاد موادغذایی نامطمئن را مصرف نکنید، به‌خصوص سالادهای خام و موادغذایی سس‌دار و پُرادویه که تغییر طعم غذاها را می‌پوشاند، کمتر مصرف کنید.
در ضمن سبزیجات و میوه‌های محلی را که به صورت خام مصرف می‌شوند، با قید احتیاط به برنامه غذایی روزانه خود اضافه کنید و بهتر است از سالادهای تهیه شده از انواع سبزیجات پخته با آب لیموی تازه و روغن زیتون استفاده کنید.
مجددا یاد‌آوری می‌شود از مصرف غذا در محل‌های پرازدحام و شلوغ خودداری کنید، چراکه در چنین شرایط پُر استرسی امکانات لازم حتی برای هتل‌ها و غذاخوری‌های درجه یک نیز جهت رعایت کلیه شرایط بهداشتی مهیا نیست.
اگر در منزل دوست و فامیل اقامت ندارید، بهتر است به جای استفاده از غذاهای مراکز عمومی، از غذاها و مواد مناسب که امکان تهیه آن‌ها به آسانی فراهم است، نیاز خود و خانواده را برطرف کنید.
منبع: salamatnews.com
