برای ورود بوش به دبی عملاً تعطیل عمومی و حالت نظامی اعلام شد. کلیه مدارس، ادارات و امور تجاری تعطیل شدند.
برنامه بسته بودن خیابانها، مکرر از تلویزیون پخش شد. بوش دردبی دیدارخاصی نداشت تنها به این خاطر وارد این شهر شد تا بهعنوان نماد مدرنیزم درخاورمیانه آن را ستایش کند.
سخنرانی تند بوش در ابوظبی بلافاصله از طرف شبکههای خبری جهان پوشش وسیعی یافت. جرج بوش ایران را متهم کرد که برای صلح لبنان مانع تراشی میکند، از تروریستها حمایت مالی میکند، همسایگانش را تحت فشار قرار میدهد و از صریح بودن درباره برنامه و امیال هستهای خود طفره میرود.
بوش در این سخنرانی که از سوی کاخ سفید بهعنوان مهمترین قسمت از سفر هشت روزه او به خاورمیانه نام برده شده، از سایر کشورها خواست برای مقابله با خطر ایران قبل از اینکه خیلی دیر شود به ایالات متحده کمک کنند.
بوش پس از آن راهی ریاض پایتخت عربستان سعودی شد که از سوی بسیاری از کارشناسان سیاسی، بهعنوان نقطه محوری تلاشهای آمریکا در راستای ائتلاف ضد ایرانی ارزیابی میشود.
یکی از مقامات ارشد دولتی آمریکا گفت کاخ سفید برای نشان دادن تعهد ایالات متحده به عربستان، تصمیم دارد کنگره را در جریان فروش یک محموله نظامی جایگزین به عربستان سعودی بگذارد. انتظار میرود این بسته پیشنهادی، 20 میلیارد دلار ارزش داشته باشد.
روزنامه فایننشیال تایمز درشماره روز 12ژانویه خود درمورد تلاش آمریکا برای وحدت اعراب علیه ایران نوشت: خیال ایران از این جهت آسوده است که بسیاری ازکشورهای عرب آماده کنار آمدن با آنها شدهاند و ظاهراً در مورد موضع ایستادگی ایران علیه ایالات متحده بیطرف ماندهاند.
در هفته جاری عربستان سعودی از تهران و واشنگتن خواست درباره آنچه ایالات متحده در حد نزدیک به رویارویی با قایقهای ایرانی عنوان کرد، از خود خویشتنداری نشان بدهند.
اگرچه کشورهای حوزه خلیج فارس همچنان در مورد تهران محتاط هستند و همچنان امنیت خود را به ایالات متحده گره خورده میبینند اما بهدنبال انتشار گزارش امنیتی ایالات متحده، با این فرض روبهرو شدهاند که فشارهای بینالمللی علیه ایران رو به کاهش خواهد بود.
پیام جنگ یا تحریم
در شرایطی جرج بوش درسخنان خود در ابوظبی برخلاف گذشته، بر پرونده هستهای ایران تأکید زیادی نکرد و موضوع حمایت ایران از گروههای فلسطینی ولبنانی را بزرگ کرد که مقامات ایرانی مذاکراتشان را به تازگی با البرادعی به پایان برده و متعهد شدند به تمامی پرسشها و ابهامات باقیمانده از فعالیتهای هستهای گذشته خود ظرف چهار هفته پاسخ بگویند.
این چهارچوب زمانی از سوی سخنگوی محمد البرادعی، رئیس آژانس بینالمللی هستهای، اعلام شد.
اما گوردون جاندرو، سخنگوی کاخ سفید، درباره این توافق، گفت این اقدام ایرانیها کافی نیست.
او گفت: پاسخگویی به سؤالات موجود راجع به برنامههای هستهای گذشته، برداشتن یک قدم است، اما همچنان لازم است آنها غنیسازی اورانیوم و فعالیتهای مربوطه را متوقف کنند. به عبارت دیگر، این جایگزینی برای عمل به قطعنامههای سازمان ملل نمیباشد.
درباره علت سخنرانی تند بوش علیه ایران آن هم درابوظبی نزدیک مرزهای ایران، تحلیلهای متفاوتی در رسانههای گروهی جهان منتشر شد.
برای اغلب تحلیل گران شدت تندی سخنان بوش علیه ایران قابل توجه بوده است و این که او این سخنان را درجایی بیان کرد که مرکز تجارت خاورمیانه، محل حضور بسیاری از تاجران ایرانی و دارای بالاترین تراز مالی با ایران است.
این تحلیگران گفتهاند مقامات ایرانی به شدت از انفعال ابوظبی دربرابر سخنان تند بوش علیه ایران عصبانی هستند. آنان انتظار داشتند که دولت امارات موضع مناسبی درحمایت از رابطه اش با ایران اتخاذ میکرد.
این تحلیلگران گفتهاند بوش با یک سخنرانی شدید اللحن، درجایی که بیشترین رابطه تجاری با ایران را دارد درصدد برآمد تا به متحدان خود در خاورمیانه اعلام کند که انتشار گزارش سازمانهای امنیتی آمریکا، از نگرانی کاخ سفید نسبت به سیاستهای دولت ایران نکاسته و این گزارش به زعم وی تنها سبب شفافسازی تهدید ایران شده است.
به عبارت دیگر، سخنرانی بوش در ابوظبی اعلام علنی این سیاست آمریکاست که اگر کشورهای منطقه خواهان کنترل ایران از راهی غیراز جنگ هستند، لازم است با تحریم اقتصادی این کشور همراه شوند.
پیام مذاکره
برخی تحلیلگران نیز نظر دیگری را ابراز کرده و گفتهاند بهرغم این سخنرانی شدیداللحن، دولتهای حاشیه خلیج فارس به حرفهای جورج بوش اعتنا نخواهند کرد.
بهعنوان مثال سعودالفیصل وزیرامورخارجه عربستان سعودی پیش ازسفر بوش به ریاض اعلام کرد که عربستان سعودی علاقه مند به داشتن روابط مسالمت آمیز با تهران است واگر ازناحیه ایران احساس خطر کند مستقیما این موضوع را با رهبران ایران درمیان میگذارد.
سعود الفیصل خواست به صورت غیرمستقیم به جورج بوش بگوید که دلیلی وجود ندارد که کشورهای حاشیه خلیج فارس به محض مشاهده خطری ازسوی ایران به ایالات متحده آمریکا پناه ببرند، خودشان میتوانند در مذاکره مستقیم با ایران مسائلشان را حل کنند.
این تحلیلگران معتقدند آمادگی ایران برای انجام مذاکره با ایالات متحده آمریکا خیلی از تحولات را رقم خواهد زد. یکی از این تحولات در پیش گرفتن ادبیات ملایم در سیاست خارجی ایران است. البته زمان بروز این تحولات، پس از انتخابات ریاستجمهوری آینده آمریکا خواهد بود.
سفری ناکام
به عقیده برخی تحلیلگران مخاطب مجموعه سخنرانی جورج بوش در ابوظبی یهودیان بودند.
چراکه بوش دراین سفرش موفق به زنده کردن روند صلح فلسطین واسرائیل بهدلیل سرسختی ایهودالمرت، نخست وزیر اسرائیل نشده و از این نظر ناکامیهایی نصیب جورج بوش شده است.
به این ترتیب با توجه به واکنش مطبوعات منطقه واسرائیل، سفر جورج بوش به اسرائیل و کویت وامارات از منظر صلح خاورمیانه یک سفر ناکام بوده ونتایج خوبی نداشته است.
لذا بهنظر میرسد تندی سخنان بوش بیشتر تبلیغاتی است و در تاریخ روابط ایران وآمریکا معنا ی خاص خود را دارد. به کرات دیده شده که بعد از هر تندی شاهد کاهش بحران بودهایم.
برخی تحلیلگران سیاسی میگویند انتظار میرود ادبیات تهاجمی بوش مقدمهای برای تشویق رهبران ایران به انجام مذاکره با آمریکا برسر عراق از یک سو وحل وفصل مسائل خاورمیانه از سوی دیگرباشد و بهنظر میرسد رهبران ایران هم این پیام را دریافت کرده اند.