حضرت آیتالله خامنهای بر توجه همزمان به کالبد و روح شهر تهران از جمله مسائل فرهنگی و ارزشهای دینی و اهتمام برای خدمت به مردم تاکید و خاطرنشان کردند: «مجموعه شورای شهر و شهرداری تهران باید با تعامل مناسب و دوستانه، انسجام و هماهنگی با یکدیگر و با مجموعه دولت و دستگاههای دولتی، در جهت حل مشکلات اصلی کلانشهر تهران گامبردارند.»
ایشان مسائل بافتهای فرسوده، محدوده شهر، حملونقل عمومی، محیطزیست، مسکن و نظارت بر ساختوسازها و استحکام آنها را از مهمترین مشکلات کلانشهر تهران برشمردند و افزودند: «توقع این است که با همت و تلاش و با عزم جدی برای برطرف کردن ناهماهنگیهای احتمالی میان دستگاهها و سازمانهای مربوط، گره این مشکلات از جمله حملونقل عمومی و ترافیک گشوده و زمینه آسایش مردم فراهم شود.»
رهبر انقلاب اسلامی، مشخص شدن حریم و محدوده شهر تهران و جلوگیری از ساختوسازهای بیرویه افراد فرصتطلب و نابودی منابع طبیعی را از دیگر مسائل مهم دانستند و تأکید کردند:«باید پیشرفت کارها را از نزدیک لمس کرد و تنها به گزارشهای رسمی اکتفا نکرد.»
حضرت آیتالله خامنهای با تاکید بر اینکه باید بر برجسازی نظارت جدی شود و این امر در مسیر صحیح خود قرار گیرد، اهمیت توجه به روح شهر تهران در کنار توجه به کالبد آن را یادآور شدند و افزودند:«مسائل فرهنگی در همه شهرها بهویژه تهران بهعنوان پایتخت جمهوری اسلامی ایران بسیار مهم است و باید به این مسئله توجه شود که فرهنگ ما فرهنگ انقلاب اسلامی و ارزشهای دینی است.»
ایشان با اشاره به تلاش برخی افراد برای زدودن ارزشهای انقلاب اسلامی از جامعه و تغییر مسیر مردم از خط انقلاب تصریح کردند:«باید ارزشهای انقلاب و اسلام در همه بخشهای فرهنگی رعایت شود و این کار نیازمند تلاش، انگیزه و عزم لازم است.»
رهبر انقلاب اسلامی همچنین بر لزوم باز بودن درهای شهرداری به روی مردم تأکید کردند و افزودند:«شهرداریها همواره در معرض افراد فرصتطلب و سودجو قرار دارند، اما ارتباط با مردم و دسترسی آسان آنان به مدیران شهرداریها، موجب میشود زمینه بسیاری از فرصتطلبیها از بین برود.»
حضرت آیتالله خامنهای با تاکید بر لزوم برخورد جدی و قاطعانه مدیران شهرداریها با افراد فرصت طلب و در عین حال سختگیری نکردن به مردم خاطرنشان کردند:«باید در اداره شهر از روشهای علمی و محققان برجسته دانشگاهها نیز استفاده شود.» ایشان همچنین بر لزوم شفافسازی هزینهها و بودجههای شهرداری، رعایت بیتالمال، پرهیز از تجملات و تاثیر نگذاشتن گرایشها و اختلاف نظرهای سیاسی بر کارها و خدمت به مردم تأکید کردند.
رهبر انقلاب اسلامی خاطرنشان کردند:«همه باید لباس خدمت بر تن کنید و در کنار یکدیگر به مردم خدمت کنید.»
رهنمودهای رهبری به شورای شهر دوم
شهردار توجّه داشته باشد که شوراى شهر ریشه اوست؛ شوراى شهر هم مدیرى را که انتخاب کرده، با همه وجود تقویت کند. با هم باشید. شوراى شهر، شهردار را تقویت کند؛ چون سربازى است که او را به وسط میدان فرستاده است؛ بنابراین باید پشت جبهه او را بهطور کامل داشته باشد. آن سرباز هم خود را از ریشه و اصل و پایه خود منقطع نداند؛ متّصل به آنجا و منبعث از آنجا بداند. این، مجموعه واحد مدیریت شهرى است.
تهران فقط یک کلانشهر نیست که ما آن را مقایسه کنیم با سایر مجموعههای کشور. اینجا مرکز است، در واقع نسخه معیار و میزان است برای اداره شهری سراسر کشور. فقط هم به اداره شهری محدود نمیشود. خیلی از چیزهای تهران مربوط به فرهنگ عمومی همه کشور است. مربوط به سیاست داخلی کشور است. حتی مربوط به سیاست خارجی و اثرگذار روی نگاه دنیا، به کشور. تهران اهمیتش این است.
مشکلات شهر تهران، مشکلات متعددی است. اینها بایستی با نگاه دقیق، علمی و متکی به روحیه خدمترسانی و خدمتگزاری حل شود. اساس این مشکلات عبارت است از بیتوجهی در مدیریتها.تهران مسائل و مشکلات زیادى دارد که در بلندمدت حل خواهد شد؛ حاشیهنشینیهاى تهران، توسعه بىحد و حصر تهران، مسائل داخل تهران، معمارى نامتجانس و ناهماهنگ تهران و اختلاف فاحش بین محلات تهران مسائل بسیار مهمى است. اینها را باید بشناسید. مشکلاتى که ممکن است از آنها نقطه ضعف پدید آید، شناسایى کنید. خطرها را پیشبینى و براى مقابله با آنها برنامهریزى کنید. خود را آماده و مجهز نگه دارید.
شهرسازی خیلی مهم است. واقعا شهر تهران یک شهر بیهویتی است. این در حالی است که هویت فرهنگی ما و ریشه فرهنگی ما از اغلب این کشورهایی که شهرهایشان بهخصوص پایتختهایشان مظهر فرهنگ ملی آنهاست، ریشه فرهنگی و ملی ما عمیقتر و بیشتر است. اما در عین حال شما به شهر تهران که نگاه میکنید، از این فرهنگ عمیق تقریبا خبری نیست. این خیلی حادثه بدی است، حادثه تلخی است. پایه این کار در دوره پهلوی دوم گذاشته شد. این شهر را از هویت اسلامی خارج کردند.
ما باید توسعه شهر را از آن زمان جوری میکردیم که فرهنگ اسلامی و ایرانی همراه با زیباسازی در آن رعایت بشود، که مطلقا نشده است. لذا الان شهر تهران از این جهت شهر عجیبی است. باید شما درستش کنید. باید این را درست کنید و میشود. مجموعه شهرداری یک همت هفت، هشت، 10 ساله و پیگیر میتواند قطعا یک هویت اسلامی و ایرانی به این شهر بزرگ بدهد که هر کس وارد شد نشانههای فرهنگ اسلامی و ایرانی را در این شهر مشاهده کند.
این دور از دسترس نیست. منتهی کار میخواهد. یک دوره طولانی هم البته میخواهد. کار دو سال و سه سال و اینها نیست، اما حقیقتا در یک دوره هفت، هشت، 10 ساله میشود این کار را انجام داد. معیارها باید همین مطالبی باشد که عرض کردم. اولا نشانههای اسلامی در شهر محسوس باشد. ثانیا فرهنگ ایرانی در آن متجلی باشد و بنای ایرانی و معماری ایرانی. پس فرهنگ ایرانی، نشانههای اسلامی که آن هم آمیخته با آن فرهنگ ایرانی است؛ بهخصوص در بخش معماری.