همشهری آنلاین_ سارا جعفرزاده: مسجدی که زمین آن به وسیله جمعی از اهالی خریداری شد و مکانی برای اقامه نماز و اجتماعات دینی و محلی است. افتخار اهالی محله کرمان این است که زمین این مسجد را خودشان خریداری کرده‌اند و تاکنون هم این مسجد به وسیله خودشان اداره شده و فارغ از هرگونه دلبستگی دنیوی خودشان را وقف امور این مسجد کرده‌اند. در یک روز نسبتاً گرم بهاری عازم محله کرمان شدیم. مقصد اصلی ما خیابان شهید رویان بود؛ جایی که مسجد حضرت ابوالفضل(ع) همچون نگینی در میان آن می‌درخشد. از ظاهر ساختمان مسجد پیدا بود که بیش از ۴۰ سال قدمت دارد. شنیدن تاریخچه ساخت این مسجد از زبان نمازگزاران و اهالی محله خالی از لطف نیست.
- تعویق سفر حج به پیشنهاد حاج آقا کریمی
در سال‌های دور هر شخصی به راحتی نمی‌توانست به سفر حج برود، چون سفر حج، یک سفر عادی محسوب نمی‌شد. از طرفی هر کسی استطاعت مالی نداشت و شرایط مانند امروز نبود که به راحتی بتوان برای این سفر تصمیم گرفت. نقل است عده‌ای از اهالی محله کرمان در سال ۱۳۴۳ تصمیم به ثبت‌نام برای سفر حج گرفتند و در نهایت با مرحوم حجت‌الاسلام کریمی که در آن زمان مسئولیت اعزام کاروان حج را برعهده داشت در این زمینه مشورت کردند. قرار بر این شد که در یک مکانی برای صحبت‌های اولیه جمع شوند و در نهایت نشست آنها در منزل حاج آقا «علی گل حکیمی» که یکی از اهالی محله کرمان بود برگزار شد. در آن زمان بیشتر قسمت‌های محله کرمان شبیه بیابان و خاکی بود و به‌صورت فعلی‌آباد نبود. در این محله مکانی به‌عنوان مسجد برای اقامه نماز وجود نداشت. حاج آقا کریمی با دیدن این شرایط به اهالی توصیه می‌کند که به جای سفر حج در محله خودشان مسجد بسازند که ثواب دنیوی و اخروی نصیبشان شود و فعلاً سفر حج را به تعویق بیندازند.
- عزاداری در خانه حاج مراد
تا سال ۱۳۴۳ در خیابان شهید رویان فعلی که در آن زمان سعادت نام داشت، هیچ مکانی به‌عنوان مسجد یا محلی برای برنامه‌های دینی وجود نداشت. حاج «منوچهر رویان»، یکی از اهالی قدیمی محله کرمان در این‌باره می‌گوید: «مسجدی برای اقامه نماز و برنامه‌های دینی در محله وجود نداشت و اهالی برای ایام محرم و صفر برای عزاداری به خانه مرحوم حاج مراد شمس مهرآبادی که یکی از اهالی قدیمی بود، می‌رفتند. شرایط این‌گونه بود که در آن زمان حاج مراد با تخریب دیوار خانه‌اش در حیاط تکیه عزاداری بر پا می‌کرد. هرچند امکانات این تکیه با هیئت‌های مذهبی فعلی قابل مقایسه نبود اما اهالی عقایدشان محکم و استوار بود و حضور در همان تکیه را برای عزاداری واجب می‌دانستند و برایشان اهمیت داشت. همه اهالی با هم متحد بودند و قرارشان در ایام محرم و صفر خانه حاج مراد بود. نیت خیر حاج مراد باعث شد که سفر حج خود را لغو و برای ساخت مسجد هزینه کند و بعدها هم معماری و طراحی مسجد را برعهده گرفت. »
- سند مسجد به نام حاج مسیح‌الله‌است
اهالی با یگدیگر قرار گذاشتند با پرداخت پول زمین ملکی را درخیابان سعادت که متعلق به یک مالک ارمنی بود و در آنجا کارگاه چوب بری داشت، برای ساخت مسجد خریداری کنند. حاج عینعلی علیخانی، یکی از ریش‌سفیدان محله کرمان در این‌باره می‌گوید: «در آن زمان بیشتر اهالی برای خرید زمین مسجد مشارکت کردند خاطرم هست ۲ سال طول کشید تا پول خرید زمین جمع شود. مبلغ کل زمین ۱۹ هزار تومان بود که با توجه به شرایط آن زمان مبلغ قابل توجهی بود. با این حال اهالی ذوق و شوق زیادی برای پرداخت این پول داشتند. از طرفی حاج آقا کریمی که پیشنهاد ساخت مسجد را با اهالی مطرح کرده بود مبلغی را از بازاریان جمع‌آوری کرد و اهالی هرکدام نفری ۱۰۰ تومان برای خرید زمین این مسجد کمک کردند. در این میان، حاج مسیح‌الله‌حسینی که مبلغ بیشتری پرداخت کرده بود، به‌عنوان خریدار اصلی این مسجد معرفی و سند مسجد به نام این شخص زده شد. اکنون هم سند مالکیت این مسجد به‌صورت حقیقی است. »
- بانیانی که نامشان باقی مانده است
بیشتر بانیان خرید زمین مسجد در این سال‌ها فوت کرده‌اند و از آنها فقط نامشان به یادگار مانده است. حاج حسن میری، یکی از اهالی محله کرمان در این‌باره می‌گوید: «بیشتر اهالی که در خرید زمین مسجد مشارکت کرده بودند دیگر در میان ما نیستند. آن عده اندکی هم که در قید حیات هستند، اغلب سالمند هستند. بسیاری از اهالی در خرید مسجد مشارکت داشتند. از جمله مرحوم حاج مراد شمس مهرآبادی که طراحی و معماری مسجد را برعهده داشت. مرحوم حاج کریمی که پیشنهاد ساخت مسجد را داد، مرحوم حاج اوسط عیوضی، مرحوم حاج ابراهیم عیوضی، مرحوم دینعلی الیاسی و برادران مرحوم حاج اکبر امیری و حاج محمد امیری همه این افراد که بیشترشان در قید حیات نیستند با خرید مسجد ثواب دنیوی و اخروی برای خود ذخیره کردند و امروزه فرزندان برخی از آنها در محله حضور دارند و از والدین آنها فقط نام نیک باقی مانده است. »
- نخستین پیشنماز مسجد حاج موید بود
ساختمان مسجد در ابتدا چندان اصولی ساخته نشده بود اما بعد از پیروزی انقلاب اسلامی اهالی عزمشان را جزم کردند و ساختمان مسجد را به‌صورت اصولی بازسازی کردند. در سال ۱۳۵۸ ساختمان قدیمی مسجد تخریب و ساختمان فعلی ساخته شد. حاج منوچهر رویان در این‌باره ادامه می‌دهد: «برخـــی از امامان و ائمه جماعت در تشکیل صف‌های نمازجماعت در مسجد حضرت ابوالفضل(ع) نقش بسزایی داشتند از جمله مرحوم حجت‌الاسلام حاج موید که به‌عنوان نخستین امام جماعت مسجد و مرحوم حجت‌الاسلام حاج کریمی که نخستین خطبه مسجد توسط ایشان خوانده شده بود. » در این مسجد فعالیت‌های فرهنگی بسیاری صورت می‌گیرد. از جمله حضور مستمر در تمامی انتخابات‌ها، فعالیت پایگاه بسیج شهید «محمدعلی الیاسی»، برگزاری مسابقات سراسری قرآن و کمک به هموطنان در بحران‌هایی از جمله سیل و زلزله، برپایی ستاد مبازره با کرونا. در حال حاضر هم مسجد حضرت ابوالفضل(ع) در تمامی اعیاد و ایام شهادت و عزاداری فعال است و مراسم سینه‌زنی و عزاداری این مسجد در میان اهالی زبانزد است. این مسجد همچنان به‌صورت مردمی و هیئت امنایی اداره می‌شود و تحت حمایت دائمی هیچ سازمانی نیست.
نظر شما