علیرضا سلطانی: ۱. مهم‌ترین بخش گزارش اقتصادی رئیس‌جمهوری، تحول در نظام یارانه‌ها و به عبارت دقیق‌تر پرداخت نقدی یارانه‌ها بود.

موضوعی که سالیان سال است با برجسته‌شدن نقش درآمدهای نفت گریبانگیر اقتصاد کشور است و شیوه و نگاه کنونی آن نه تنها اقشار هدف را توانمند نساخته و عملا در راستای رشد اقتصادی کشور قرار نگرفته بلکه  آثار و صدمات اقتصادی فراوانی را به لحاظ هدر دادن منابع به کشور تحمیل کرده‌است.

واقعیت این است که گذار از کنار مسئله از سوی دولت‌ها و واگذار کردن ساماندهی آن به آینده، روزبه روز هزینه این ساماندهی را در شکل ایجاد فشار مضاعف به مردم تشدید کرده‌است.

با وجود تاکیدات مکرر در دولت‌های گذشته و همچنین برنامه‌های توسعه برای اصلاح این نظام، متاسفانه گام مهمی در این راستا برداشته‌نشده است.

عزم دولت نهم برای اصلاح این نظام، قابل تقدیر است و باید گفت حرکت در این مسیر حتی با فرض ملاحظات سیاسی و غیرسیاسی باید آغاز شود اما این حرکت باید به گونه‌ای برنامه‌ریزی شود که از اهداف نهایی و اولیه منحرف نشده و هزینه‌های بیشتری را تحمیل نکند، هرچند این حرکت خود هزینه‌های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی دارد.

۲. نقدی کردن  یارانه‌ها نباید هدف باشد. آنچه در بحث یارانه باید مد نظر باشد حذف نظام یارانه‌ای به عنوان یک متغیر و عامل تاثیرگذار در اقتصاد کشور و تغییر مسیر منابع آن به رونق تولید و کسب‌وکار و مهم‌تر از آن قطع وابستگی مردم به نظام یارانه‌ای از طریق افزایش توانمندی اقتصادی و درآمدی آنان است.

در واقع ابزار یارانه امروزه در نظام‌های اقتصادی توسعه‌یافته برای بخش‌های تولیدی و در جهت ارتقای توان رقابتی و حفظ آنان در بازار کار و تولید تعریف می‌شود و آسیب‌پذیری شهروندان در کوران تحولات اقتصادی با ایجاد و تکامل نظام‌های تامین اجتماعی جبران می‌شود.

در واقع نگاه دولت به ابزار یارانه در اقتصاد باید از حوزه اجتماعی به حوزه اقتصادی و تولید تغییر کند و در صورت ضرورت تداوم نگاه سنتی به یارانه اجتماعی، این مهم موقت دیده شود.

هرچند تحقق  این هدف زمانبر است و باید به صورت تدریجی و مرحله‌ای اجرا شود اما این مراحل باید در تکمیل هم و در راستای هدف نهایی که ذکر شد، باشد.

سؤال این است آیا طرح جدید دولت ضرورت گذار از نظام سنتی یارانه‌ها را رعایت کرده است و آیا اصولا دولت اهداف بلندمدت را در بطن اقدامات کوتاه‌مدت دیده‌است؟

۳. هدفمند شدن یارانه مستلزم مقدمات و شرایطی است و تازمانی‌که این شرایط فراهم نشود ابعاد مختلف هدفمند شدن از جمله نقدی شدن یارانه‌ها موثر واقع نمی‌شود.

از جمله این شرایط اصلاح قیمت‌ها و به تعبیری آزادسازی و واقعی شدن قیمت‌هاست که خود مسئله‌ای بسیار مهم است.

از سوی دیگر، یارانه در ایران ماهیت آشکار و پنهان دارد و تنها بخشی از یارانه‌های پرداختی کشور در قالب قانون بودجه دارای حساب و کتاب است و بخش اعظم آن به ویژه در مورد سوخت از حساب دقیق در قوانین بودجه برخوردار نیست که برای این مهم نیز باید سازوکار قانونی دقیقی تدوین شود.

کد خبر 56045

برچسب‌ها

پر بیننده‌ترین اخبار سیاست داخلی

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز