بنابراین به تمامی دوستداران سیروسیاحت توصیه می‌کنیم که این روزها فرصت را غنیمت شمرده و حتما تجربه کویرگردی و خاطرات گرم آن را در دفتر سفرهای خود به یادگار بگذارند.
بی‌شک تکرار این جمله که کویرهای ایران بالاخص کویر لوت، زیباترین جاذبه گرم و خشک ایران است، چندان فایده‌ای ندارد اما اگر شما به عنوان یک گردشگر نه‌چندان حرفه‌ای، همه این دانستنی‌ها را در کنار تجربیات علمی خود قرار دهید، حتما سفری خاطره‌انگیز را در دل این کویر آرام و زیبا تجربه خواهید کرد.
در تصور عامه، کویر جایی میان مرگ و زندگی است و حتی نگاه‌کردن به پهنه گسترده آن که هیچ موجود زنده‌ای در آن دیده نمی‌شود، تخم ترس و دلهره را در دل برخی می‌کارد اما به گفته همه کویرروندگان، این پهنه بیگانه با واژه‌هایی چون گل، شنبم و آشنا با شن و سنگریزه و توفان‌های وهم‌انگیز، چیزی جز زندگی مطلق نیست.
بیابان یا به تعبیر درست‌تر کویر لوت، با 80 هزار کیلومترمربع مساحت، پهنای وسیعی از خاک کشور را دربرگرفته است که در بخش شمالی آن کوهستان و در بخش میانی آن دشتی زیبا قرار دارد و مشرف‌بودن دو رشته کوه بلند به این نواحی بیابانی، تپه‌های ماسه‌ای فراوانی را به وجود آورده که از شمال خاوری به جنوب امتداد یافته و بلندی آنها گاهی به 400متر نیز می‌رسد.
گنج نهفته در لوت
در میان زیبایی‌های کویر لوت که خود گنجی بسیار عیان برای همگان است، گنجی دیگر نهفته شده که شاید وارثان آن، خود ندانند که صاحب چنین ثروتی عظیم هستند.
کویر شهداد و کلوت‌های شگفت‌انگیز آن، همان گنجی است که مردمان استان خشک و بیابانی کرمان، صاحبان اصلی آن محسوب می‌شوند. کرمان با داشتن بخش عمده‌ای از کویر لوت، مهد شگفتی‌های کویری است که کلوت‌های شهداد که پدیده‌هایی کاملا طبیعی هستند، سهم عظیمی در این شگفت‌انگیزی دارند.
منطقه شهداد و کلوت‌هایش جزو گرم‌ترین نقاط کره زمین محسوب می‌شود. گرما در این منطقه، چنان است که لاشه حیوانات تجزیه نمی‌شود چرا که قدرت آفتاب به حدی است که لاشه پیش از تجزیه‌شدن توسط باکتری‌ها، خشک می‌شود.
شهداد را برخی، شعبه‌ای از کره ماه روی زمین می‌دانند چرا که در فاصله 25کیلومتری آن و با فاصله‌ای کمتر از نیم‌ساعت رانندگی، منطقه‌ای با آب‌وهوایی متضاد یعنی منطقه «لیرچ» نمایان می‌شود که منطقه‌ای کوهستانی با آب‌وهوایی سرد است و برای اغلب عشایر، ییلاق خوبی به شمار می‌آید.
کلوت‌های کویر شهداد که خاص‌ترین جاذبه‌های طبیعی این منطقه محسوب می‌شوند و در زمره بزرگ‌ترین عارضه‌های کلوخی طبیعی دنیا و منحصربه‌فردترین عوارض کویری جای گرفته‌اند، در فاصله 130کیلومتری نهبندان و 40کیلومتری شرق و شمال شرق شهداد قرار گرفته و طول متوسط آنها 145کیلومتر، عرض متوسط آنها 80کیلومتر و مساحت آنها بیش از 11هزار کیلومتر مربع است.
کلوت‌های شهداد که شهری زیبا و اسطوره‌ای را در این منطقه به وجود آورده‌اند، در واقع تنها شهر بزرگ و بدون جمعیت دنیا هستند که تنها جهانگردان و گردشگران را گاهی در خود پذیرایی می‌کنند و در مقابل آن و در فاصله‌ای کمتر از این شهر بزرگ خاموش، زندگی در شهر شهداد با همه هیاهوهای آدمیان در جریان است.
کلوت‌ها در اثر فرسایش آب و باد و طی هزاران سال شکل گرفته‌اند. بارش نم‌نم باران بر پهنه خشک کویر، خاک‌های تل‌شده‌ای را گرد سنگ‌ها استوار کرده و سازه‌هایی را به وجود آورده که گویی بنایی خشتی از تمدن ماقبل تاریخ هستند.
به طوری که ژنرال «سر پرسی سایکس» که یکی از مهم‌ترین و با نفوذترین عوامل دولت انگلستان در ایران بوده، پس از دیدن کلوت‌ها می‌نویسد: «آثار شهر کلوت‌ها از غرایب طبیعت است. حین عبور از بین این نقاط مخروب، شخص تصور می‌کند که از وسط قلاع قصه‌های جن و پری می‌گذرد.
این ابنیه‌ای که طبقه‌طبقه روی هم بنا شده و گویی اشخاصی ورای بنی نوع انسان در ساختمان آن دخیل بوده‌اند، اشکال عبادتگاه‌ها، اهرام، برج‌ها و قله‌های بزرگی را در نظر انسان مجسم می‌کنند که بدون اغراق، انسان از مشاهده آنها بر خود می‌لرزد».
سفرکردن به کویر به‌ویژه کویر شهداد که هیچ موجودی اعم از حیوان و گیاه و حتی باکتری‌ها در آن زندگی نمی‌کند، بدون راهنما و افراد باتجربه بسیار خطرناک است چرا که امکان گم‌شدن در میان کلوت‌های این شهر خیالی بسیار زیاد است.
به همین دلیل، ترتیب‌دادن سفرهای کویرگردی، تنها با راهنما و به طور جمعی توصیه می‌شود.مرتفع‌ترین هرم‌های ماسه‌ای دنیا، 40مخروط آتشفشان، پهنه‌های وسیع ماسه و ریگ با طیف رنگی قهوه‌ای روشن تا خاکستری سیاه مانند «گدار باروت»، پهنه‌های شنی مواج، تپه‌های شنی پوشیده از گیاه، کویر پاشتری که سطح آن به گونه‌ای است که شخص تصور می‌کند پس از بارندگی زیاد، این منطقه خیس شده و تعدادی شتر روی آن راه رفته‌اند.
در کنار هامادا (دشت‌هایی از ریگ) و رود شور، از دیگر شگفتی‌های بی‌نظیر کویر لوت به شمار می‌رود که شاید جذابیت بازدید از کلوت‌های شهداد و خاطرات آن را برای‌تان بیشتر وپربارتر کند.
ایمنی در کویر
کویر در عین زیبایی، محیطی خشن و خطرناک به شمار می‌رود که سفرکردن به آن، مستلزم نکاتی است که رعایت‌نکردن آنها در موارد بسیار، همراه با خسارات مالی و جانی بوده است.
از نکات مهم در سفر به کویر، انتخاب یک راهنمای خوب و مسلط است که باید دارای ویژگی‌های خاص باشد.
1 – راهنما باید به موقعیت جغرافیایی منطقه، مسیر جاده‌ها، محل چشمه‌های آب، عوارض طبیعی مانند بندریگ و فاصله بین آنها، تپه‌ها، کوه‌ها و... آگاه باشد.
2 – در برخی نقاط پست ممکن است خاک به حدی گل شود که عبور ماشین غیرممکن باشد یا در گل بماند؛ بنابراین تسلط بر زمین‌شناسی و توپوگرافی منطقه و پستی و بلندی‌هایی که بر اثر سیل‌ها ایجاد می‌شود، از دیگر ویژگی‌های یک راهنمای خوب کویرگردی است.
3 – تسلط به شیمی خاک و شیمی دریاچه در یک راهنما موجب آسودگی خاطر گروه و حرکت آنها به‌ویژه روی سطح دریاچه می‌شود. در عمق 50 – 5 سانتی‌متری زیر سطح دریاچه آب موجود است و گاهی در سطح دریاچه، لایه‌هایی از سولفات کلسیم ایجاد می‌شود که می‌توان با اتکا به آن، روی آب ماشین‌سواری کرد.
4 – یک راهنمای خوب باید با ستارگان و موقعیت آنها در فصول مختلف سال و همچنین با انواع جانوران و خزندگان و حشرات کویر آشنا باشد.
5 – آشنایی راهنما با انواع گیاهان و مناطق رویش آنها در کویر، راهگشای بسیاری از مشکلات در طول سفر است چرا که از طریق نوع گیاه می‌توان نوع آب منطقه را تشخیص داد یا از ساقه برخی از آنها در مواقع بحرانی به عنوان غذا استفاده کرد.
از نکات دیگر برای ترتیب‌دادن یک کویرگردی خاطره‌انگیز پس از انتخاب یک راهنمای خوب، این است که تجهیزات کافی مانند غذا، چادر، لوازم بهداشتی، سوخت، طناب، کفش مناسب، قطب‌نما، نقشه و یک عینک آفتابی مناسب به‌ویژه برای استفاده در دریاچه نمک را فراموش نکنید.
