همشهری آنلاین- حمیدرضا رسولی: آنطور که قدیمی ها روایت می کنند، قدمت زورخانه سرتخت به عصر ناصری بر می گردد و برخی نیز قدمت آن را بیش از یک قرن تخمین می زنند اما در منابع مکتوب تاریخی به عنوان یکی از قدیمی ترین زورخانه‌های تهران از آن نامی به میان نیامده است.
خواندنی‌های بیشتر را اینجا دنبال کنید
نام زورخانه سرتخت در دوره پهلوی اول با عنوان زورخانه مرشد کاوه بر سر زبان ها افتاد. مرشد کاوه کسی بود که صدای دلنشین و دم گرمی داشت و هر هفته پهلوان های محلی را دور هم جمع می کرد تا به قول معروف ضرب بگیرد و در مدح مولا بخواند. میاندار زورخانه اما پهلوان حسین اربابی بود که قدیمی های موسپیدکرده سرتخت از او به عنوان چشم و چراغ زورخانه آجری محله نام می برند.
درباره فتوت و جوانمردی پهلوان اربابی روایت های مختلفی نقل شده که برخی از آنها با هویت زورخانه سرتخت عجین است. علی اربابی، نوه پهلوان اربابی که از کودکی در رکاب پدربزرگش به زورخانه قدیمی سرتخت رفت و آمد داشته خاطرات نابی درباره این مکان قدیمی روایت می کند.
او معتقد است زورخانه سرتخت یا همان مرشد کاوه یکی از نخستین زورخانه هایی بود که آیین گلریزان را در آن برپا می کردند: «مراسم گلریزان را به شکل کاملا سنتی و با در نظر گرفتن آداب خاصی که باید رعایت می شد در زورخانه سرتخت برپا می کردند. پهلوان ها وقتی می خواستند زندانی آزاد کنند یا برای دختران دم بخت جهیزیه تهیه کنند در گود زورخانه دور هم جمع می شدند و لنگی پهن می کردند تا هر کسی به اندازه بضاعت کمک کند. قبل از گلریزان هم رسم بود که کوچکترها مقابل بزرگترها زانو می زدند که نشانه تواضع آنها در برابر بزرگترها بود.»
حسین اربابی فردی متدین و یکه‌پهلوان ری بود و بسیاری از پهلوانان نامی پایتخت برای عرض ارادت به او وارد گود زورخانه سرتخت می شدند. نقل است که سید حسن رزاز، پهلوان پرآوازه دوره قاجار و پهلوی که از حامیان انقلاب مشروطه بود با پهلوان اربابی رفاقت دیرینه ای داشت. رفاقت دو پهلوان در حدی بود که وقتی سید حسن رزاز به پابوس سیدالکریم(ع) رفت به رسم ادب مهمان پهلوان اربابی در زورخانه سرتخت شد تا شلوغ ترین و تاریخی ترین روز این زورخانه رقم بخورد. قدیمی ها نقل می کنند که وقتی سید حسن رزاز وارد گود شد از حفره بالای سقف گنبدی او را گلباران کردند و خیلی ها با تماشای این شور و حال وصف‌نشدنی اشک می ریختند.این هم رسم مهمان‌نوازی در زورخانه سرتخت بود که پهلوان حسین اربابی در بطن آن قرار داشت و به شیوه پهلوان های تهران قدیم به جا می آورد.»
پهلوان اربابی، شهریور ۱۳۳۰ به دلیل ابتلا به سل درگذشت و زروخانه هم با گذشت زمان به کلوپی برای بازی های رایانه ای تبدیل شد.
نظر شما