همشهری محله
-
بیست و یکمین تور تهرانگردی موسسه همشهری برگزار شد
به دنبال نشانی لوطیهای تهران
بیست و یکمین تور تهرانگردی مرکز تهرانشناسی موسسه همشهری به معرفی لوطیها و افراد بامرامی پرداخت که حرفشان برای یک محل حجت بود و منششان زبانزد عام و خاص. محله پامنار و حوالی آن پر است از قصههای مردانی که با اینکه کسی از دعواهای خیابانی آنها در امان نبود، اما سرانجام راه و رسم لوطیگری پیش گرفتند.
-
عطر آشنای قیمه نذری تکیه دربند
اهالی دربند و ساکنان محلههای اطراف آن با عطر قیمه نذری محرم در تکیه دربند آشنا هستند. روز عاشورا وقتی مراسم روضه، عزاداری و دستهروی به پایان میرسد، عزادارن برای صرف غذای نذری گرد هم میآیند. قیمه نذری دربند اما ماجرایی خواندنی دارد که با تاریخچه این آبادی شمیران پیوند خورده است.
-
۴۰ روز اسارت مرد ثروتمند در کمپ ترک اعتیاد | توطئه بود؟
مرد ثروتمند که ۴۰ روز در کمپ غیرمجاز ترک اعتیاد زندانی بود با زیرکی توانست خودش را نجات بدهد و حالا از یک آشنا شکایت کرده و می گوید او برای تصاحب اموالش، نقشه قتل او را کشیده است.
-
نذر دیرینهسال صنوف و بازاریان | خرما، کلهپاچه و شیرینی صلواتی
بسیاری از نذرها پس از گذشت دههها هنوز هم در پایتخت پابرجاست. یکی از این نذرها خوراکیهایی است که کاسبان و اعضای صنوف با توجه به شغلشان آن را برای برآورده شدن حاجتشان نذر میکنند.
-
پدر داروسازی ایران که بود؟ | حرکت به سوی خودکفایی از سهراه امینحضور
شاید باورش سخت باشد که بزرگترین کارخانه تولید دارو در ایران کارش را در خانهای قدیمی در سهراه امینحضور تهران آغاز کرد. در روزگاری که شیوع بیماریهای واگیردار قربانی میگرفت و قیمت داروهای خارجی نیز بالاتر از توان مردم بود، جوانی تحصیلکرده برای تاسیس کارخانه تولید دارو آستین همت بالا زد.
-
این زن موسس نخستین موسسه تاکسیرانی تهران است | تصاویر اولین تاکسی های تهران را ببینید
از فخرالدوله دختر مظفرالدینشاه به عنوان بانویی نیکوکار و کارآفرین یاد شده است. همسر محسن خان امینالدوله و عروس علیخان امینالدوله صدراعظم ناصرالدینشاه که بانی مسجد فخرالدوله بود و اقدامات هبسیاری از جمله راهاندازی نخستین موسسه تاکسیرانی تهران و نیز دستگیری از افراد بیبضاعت انجام داد.
-
هفدهمین نشست مرکز تهرانشناسی همشهری و بررسی«ورود اقوام به تهران»؛ روزیروزگاری بنیسیها
«مصیب درخشانی»؛ شروعکنندهای که از الهه خورشید الهام گرفت
ورود اقوام مختلف از شهرهای دیگر به تهران، تغییر و تحولاتی را در این شهر که رو به توسعه بود ایجاد کرد.اقوامی که از شهرهای مختلف به تهران مهاجرت و ساکن این شهر شده بودند تلاش میکردند تا نقش اجتماعی موثری در محله های مختلف تهران داشته باشند.
-
بررسی«ورود اقوام به تهران؛ روزیروزگاری بنیسیها» در هفدهمین نشست مرکز تهرانشناسی همشهری
ماجرای پخت نخستین کیک و کلوچهها در تهران | بانوی گرجستانی عصای دست حاجمصیب شد
حاج مصیب درخشانی کسب و کار تازهاش در حوالی میدان توپخانه را با کمک همسرش و تهیه نوعی شیرینی سنتی گرجستان شروع کرد و خیلی زود از مشتریان تهرانی جواب گرفت. مهاجرت اقوام مختلف به تهران ریشه تاریخی دارد و از وقتی این شهر بهعنوان پایتخت انتخاب شد اوج گرفت.
-
چه کسی برق را وارد ایران کرد؟ | کارآفرینی با کارخانه برق روسی
او را پدر برق ایران مینامند. محمد حسین امینالضرب را میگوییم؛ کسی که در دوران قاجار، وقتی که شبها گذرهای شهر در سیطره تاریکی بود، با راهاندازی نخستین کارخانه برق، به دوران چراغهای نفتی و روغنی پایان داد و با راهاندازی این کارخانه به یکی از نخستین کارآفرینان و تجار مدرن پایتخت تبدیل شد.
-
از «هِروه سَرَک» تا «قهوه نذری» | نذریهای متفاوت اهالی پسقلعه و شمیران
مشارکت اهالی یک محله در تهیه مواد اولیه و پختن نذریهای متفاوت به دلیل تغییر بافت محلهها و گسترش آپارتماننشینی از بین رفته است، اما هنوز هم معدود محلههایی با بافت قدیمی میتوان پیدا کرد که به این رسم پایبندند.
-
بررسی «ورود اقوام به تهران؛ روزیروزگاری بنیسیها» در هفدهمین نشست مرکز تهرانشناسی همشهری
حاج جعفر طیار، خیر معروف بنیسیها که بود؟
جمعیت خیریه بنیسیها اقدمات خیرخواهانه بسیاری از جمله حمایت تحصیلی از دانشآموزان محروم و خانوادههای نیازمند را در کارنامه دارد. این جمعیت خیریه با همدلی اهالی روستای بنیس که چند دهه پیش برای سکونت به تهران مهاجرت کردند تاسیس شد. آنها این یادگاری پرخیر و برکت را از نسلی به نسل دیگر منتقل کردهاند.
-
فیلم | راز یککتی راه رفتن لوطیها
سید حسن شجاعت، پهلوان شهیر پایتخت، به خاطر شغلش -او برنجفروش بود- به سید حسن رزاز معروف شد. زور بازوی حیرتآور، نفوذ کلام و صلابت رفتار و گفتار، از او شخصیتی ساخته بود که هم معتمد آزادیخواهان و علما و مردان سیاست بود و هم محبوب مردم کوچه و بازار.
-
پیالهای برای تبرک و شفای بیماران پونکی | آش نذری زینالعابدین(ع) چگونه تهیه میشد؟
سفره طعام آش نذری در کوچکترین مسجد روستا پهن میشد و همه برای تبرک و شفای بیماران پیالهای از این آش نوش جان میکردند. آش نذری امام زینالعابدین (ع) از مشهورترین آشهای نذری اهالی محله پونک است که هنوز هم گهگاهی به نیت شفای بیماران پخته میشود.
-
بازگشت پیکر شهید مدافع حرم پس از۷ سال | این آسمان همچنان ستاره دارد
پیکر پاک شهید دانشجو مدافع حرم «مهدی ذاکرحسینی» صبح دیروز در دانشگاه جامع علمی کاربردی حضرت رسول(ص) تشییع شد.
-
درباره تاجر مشهوری که انگلیسیها را ناکام کرد | قول و قرار تاریخی عالی نسب با نخستوزیر مشهور
نقل است که مصدق از عالینسب خواسته بود برای خنثی کردن تحریم نفت ایران از سوی انگلیسیها، محصولی تولید کند تا نفت بیشتری در داخل کشور مصرف شود.
-
مبتکر مهر«ساخت ایران» که بود؟ | کارآفرینی که خیرگمنام پایتخت شد
زمانی که هنوز زمینهای سعادتآباد بیابانی و خاکی بود، کلنگ ساخت کارخانه تولید نخستین دستگاههای تهویه هوای کشور زده شد. مهندس هدایتالله دهش، بنیانگذار ساراول و از پیشگامان صنعت تهویه مطبوع نوین ایران، با ساخت این کارخانه تحولی نوین در عرصه صنعت تهویه کشور ایجاد کرد.
-
هفت لقمه؛ نذر منحصربهفرد روستایی در لواسان
ناصرآبادیها دههاست که ظهر عاشورا با نذر «هفت لقمه» همبستگی و همدلی یک آبادی را برای ادای یک نذر کهن به نمایش میگذارند. این نذر متفاوت سالهاست که اهالی روستا را گرد هم جمع میکند تا همگی در ادای نذر و برگزاری مراسم ظهر عاشورا سهیم شوند.
-
فیلم | با افتخار؛ ساخت تهران
نخستین کارآفرینان تهران، اولین قدمهای توسعه صنعت را از دل همین محلههای پایتخت برداشتند تا چرخ تولید ملی به پشتوانه نیروهای کار بومی به گردش درآید.
-
از گلریزان تا پادرمیانی در دفتر رئیس شهربانی | رسم تهرانیهای قدیم برای آزادی زندانیها
نذر آزادی زندانیان و گلریزان برای رهایی از بند یکی از رایجترین نذرهایی است که در تهران سابقهای دیرینه دارد. این نذر پسندیده بعد از گذشت سالها همچنان به قوت خود باقی است و هر ساله در ایام مختلف و به مناسبتهای خاص، مردم نذر میکنند زندانیای را از بند رها کنند.
-
چرا زائران امامزاده صالح (ع) نمک نذر میکنند؟! | ماجرای یک نذر عجیب تهرانیها
از دیرباز زائران آستان مقدس امامزاده صالح (ع) برای حاجتروا شدن نمک نذر میکنند. اگرچه نمک در فرهنگ اسلامی جایگاه ویژهای دارد و این نذر میان زائران دیگر امامزادهها و نیز نذر نمک به نیت حضرت فاطمه زهرا(س) رایج است، اما داستان نذر نمک در امامزاده صالح (ع) روایتی جالب و شنیدنی دارد.
-
نذر شاخههای چنار برای دیگ حسینیه | طعامی برای باران و شفای بیماران
درختان چنار نزد اهالی محله کن ارزش بسیار دارند؛ درختی استوار و بلندبالا که نماد مقاومت و نشاط است و چوبش برای پخت طعام امام حسین (ع) نذر میشد.
-
ماجرای دو لوطی مردمدار | سیلی مهدیقصاب دزد را آدم میکرد | لوطی سردمدار و لاتهای میدان اعدام
مرام و روش لوطیگری تهران قدیم با لاتها و اوباش زمین تا آسمان فرق داشت. لوطیهای جوانمرد زور بازو و اعتبارشان را برای خدمترسانی به اهالی محل به کار میبردند. در این بین، آنها بهنوعی الگوی مجسم مردانگی بهحساب میآمدند و چه بسیار لوطیهای بزنبهادر و خلافکار را سر به راه میکردند.
-
سرپناهی با ملاط مهر و برادری
نذر ساختن خانه میان اهالی قدیم تهران رواج داشت. از آنجا که برخی توان نوسازی یا بازسازی خانههای خود را نداشتند، اما اهالی دلسوز محله آنها را از یاد نمی بردند به گونهای که معیشت این خانوارها و سقف بالای سرشان، دغدغه شب و روز آنها بود.
-
جام چهلکلید و زمزمه سلام بر حسین(ع)
خانههای تهرانیها در دهه ۲۰ و ۳۰ هنوز به آب لولهکشی مجهز نشده بود. در آن دوران برخی از کسبه به یاد سقای کربلا و همچنین اهل بیت امام حسین(ع) و برای اینکه رهگذران و عابران تشنه نمانند، نذر آب میکردند.
-
متفاوتترین حلواپزان تهران | داستان متفاوت این نذری را بخوانید
نذر حلوا در تهران قدیم رایج بود و تهرانیها با نیتهای مختلف برای حاجتروا شدن حلوا نذر میکردند. این میان نذرحلوا در چهارراه گلوبندک روایت متفاوتی دارد؛ نذری که چند دهه است از یک نذر خانگی به خیابان کشیده شده و روز تاسوعا دهها نفر با پخت حلوا در این خیابان نذر خود را ادا میکنند.
-
غذایی که به نیت همسایه، بار گذاشته میشد
قدیمیها اعتقاد داشتند که همسایه از برادر و خواهر به آنها نزدیکتر است؛ الجار ثم الدار: اول همسایه، بعد خانه خود. برای انتخاب خانه هم میگفتند نخست همسایه را بشناس، سپس خانه بخر. به همین دلیل در توزیع نذریها، نخست همسایهها را در نظر میگرفتند.
-
شروری که نگهبان خیمههای کربلا شد
چو و آوازه شرارتهایش در تهران پیچیده بود و همه نبایدها را انجام میداد. از عرقخوری گرفته تا لاتبازی و درگیری. اسمش رسول بود و اهل تبریز، به همینخاطر تهرانیها به او رسولترک میگفتند.
-
راز سیبهای روی نخل تکیه حصاربوعلی چیست؟
مراسم عزاداری محرم در تکیه حصاربوعلی برای اهالی قدیمی این محله با عطر سیب شمیران آمیخته است. شب تاسوعا اهل محل گرد هم میآیند تا مراسم کهن نخلگردانی در این تکیه تاریخی اجرا شود. این نذر متفاوت که در مراسم نخلگردانی ادا میشود ریشه در تاریخ و هویت این محله قدیمی دارد.
-
مرامنامه عجیب و غریب لوطیها
جماعت لوطیها برای خود مرامنامهای نانوشته مبتنی بر نکات اخلاقی و انسانی داشتند. در تهران قدیم، لاتهایی که توبه میکردند و تغییر و تحولی در زندگیشان ایجاد میشد نیز با بازگشت به مرام لوطیگری، خود را ملزم به رعایت این موازین، اصول فتوت و جوانمردی میدانستند.
-
خیر و برکت باغبان و زدودن گناه | نذری به نام کاشت درخت توت و خرزهره
دعای خیری که رهگذران با خوردن هر دانه توت برای صاحب باغ و امواتش میفرستادند برای برکت یک سال باغبان کافی بود. اهالی محلههای کن، طرشت و فرحزاد که به باغهای توتشان شهرهاند از دیرباز رسم نیکی داشتند که همچنان جاری و پابرجاست.