وزیر امور خارجه ایران در سفر اخیرش به بروکسل با تأکید بر موضع قبلی تهران مبنی بر آمادگی ایران برای انجام مذاکره با 1+5 اعلام کرد: تاریخ پیشنهادی 15 نوامبر (24 آبان) طرف مقابل دریافت شده است و رایزنی‌های طرفینی جهت رسیدن به تفاهم نهایی در مورد تاریخ و مکان مذاکرات در دست بررسی و پیگیری است.
یک روز پیش از متکی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا خواستار آغاز دور جدیدی از مذاکرات هستهای با ایران در ماه آینده میلادی شده بود.
به گزارش شینهوا، کاترین اشتون که او هم در حاشیه نشستی با موضوع پاکستان در بروکسل سخن می‌گفت، پیشنهاد داد که گفت‌وگوهای جدید با ایران در ماه آینده میلادی و در شهر وین برگزار شود.
اشتون در ادامه خواستار برقراری دیدارهای مستقیم با ایران در اواسط ماه نوامبر شد.
خبرهای تأییدنشده تکراری در بروکسل
شینهوا در ادامه به نقل از دیپلمات‌های حاضر در وین نوشت که نشانه‌های مثبتی از سوی سعید جلیلی، دبیر شورای‌عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران برای دیدار با اشتون وجود دارد.
این نه نخستین بار است که زمانی برای گفت‌وگوها تعیین می‌شود و نه نخستین بار است که در بروکسل حرف از ادامه گفت‌وگوهای هستهای میان ایران و 5 کشور عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل همراه با آلمان زده می‌شود.
پیش از صدور قطعنامه1929 هم اخباری مبنی بر احتمال دیدار جلیلی و اشتون منتشر شد.
29اردیبهشت، رئیس سازمان انرژی اتمی از احتمال دیدار و گفت‌وگوی سعید جلیلی، دبیر شورای‌عالی امنیت ملی ایران و کاترین اشتون، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا خبر داده بود.
علی‌اکبر صالحی که در سمت معاون رئیس‌جمهوری در حاشیه جلسه هیات دولت سخن می‌گفت، اعلام کرد: خانم کاترین اشتون و سعید جلیلی اعلام آمادگی کرده‌اند و بعد از مشخص شدن زمان و مکان (به احتمال قوی در ترکیه) دیدار خواهند کرد.
خبر این دیدار که هرگز انجام نشد، در حالی در صحن ساختمان هیات دولت منتشر شد که آن‌سوی زمین، پیش‌نویس قطعنامه چهارم تحریم‌ها علیه ایران، به شورای امنیت سازمان ملل رفته بود.
تابستان، ژنو و گپ 45دقیقه‌ای
آخرین دور از گفت‌وگوهای عملی میان ایران و کشورهای 1+5 در اکتبر سال گذشته میلادی یعنی حدود یک‌سال پیش برگزار شده بود.
مسئله تأمین سوخت هستهای 20درصد برای رآکتور تهران، از 29تیرماه 88 و سفر دبیر شورای‌عالی امنیت ملی به ژنو آغاز شد. سعید جلیلی در آن سفر، با فرستادگانی از 6کشور موسوم به گروه 1+5 گفت‌وگو کرد.
در مذاکرات ژنو، سعید جلیلی دبیر شورای‌عالی امنیت ملی ایران، نماینده ایران و هفتمین میهمان سوئیس بود. این گردهمایی در ویلایی باستانی متعلق به قرن 18میلادی در روستای گنتاد حوالی ژنو برگزار شد. در این نشست بود که جلیلی و نیکلاس برنز فرستاده کاخ سفید 45دقیقه با هم صحبت کردند.
شرکت‌کنندگان در آن نشست توافق کردند دور بعدی مذاکرات باحضور جلیلی، خاویر سولانا مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و نمایندگان 6 کشور تا پایان اکتبر برگزار شود.
پاییز، بروکسل و بی‌خبری
پس از آن، در مذاکرات اول اکتبر 2009 (9 مهر88) پیشنهادی روی میز مذاکره فرستادگان ایران با 6کشور آمریکا، انگلیس، فرانسه، آلمان، روسیه و چین گذاشته شد؛ پیشنهادی که طی آن ایران سوخت هستهای با غنای 3/5درصد را به کشوری دیگر از کشورهای گروه 1+5 تحویل می‌دهد و سوخت هستهای با غنای 19/75 درصد - که به 20درصد معروف شده- تحویل می‌گیرد. در آن زمان آمریکا، روسیه و فرانسه دراین‌باره اعلام آمادگی کردند.
اواخر مهرماه کارشناسان ایرانی برای توافق در مورد مقدمات خرید هستهای به وین رفتند تا با نمایندگان کاخ سفید، کرملین و الیزه مذاکره کنند.
پیش‌نویس توافقنامه‌ای که در وین نوشته شد، از ایران می‌خواست که ٨٠ درصد از 1/5 تن اورانیوم با غنای پایین -3/5 درصد- خود را برای غنی‌سازی بیشتر تا پایان سال میلادی جاری به روسیه بفرستد اما تهران پس از تعللی طولانی در پاسخ قطعی به پیش‌نویس این توافقنامه، نسبت به تحویل اورانیوم غنی‌شده با غنای بالا و بلوکه‌نشدن اورانیوم غنی‌شده ایرانی با غنای پایین ابراز تردید کرد.
به گزارش رویترز، شبکه تلویزیونی عربی زبان العالم 5آبان به نقل از مقامی ایرانی که نامی از وی برده نشد، گزارش داد که ایران در عرض ٤٨ساعت آینده پاسخ خود را به این توافقنامه می‌دهد اما خواستار تغییرات مهمی خواهد شد. این پاسخ ایران در اظهارنظر دیپلمات‌های هستهای 6کشور، به بی‌اعتنایی ایران نسبت به پیش‌نویس توافق ژنو و وین تعبیر شد.
53 روز بعد از نشست ژنو و در میانه پاییز، نشست دیگری در بروکسل برگزار شد؛ با این تفاوت که در میهمانی بروکسل میهمان هفتم ژنو غایب بود. از ایران کسی به پایتخت بلژیک دعوت نشده بود. فرستادگان واشنگتن، مسکو، لندن، پکن، پاریس و برلین گردهم آمده بودند تا در غیاب فرستاده تهران، درباره تهران با یکدیگر صحبت کنند.
نمایندگان کشورهای عضو گروه موسوم به 1+5 که در بروکسل گرد هم آمده بودند، نسبت به تحقق توافق‌های وین ابراز دلسردی کردند.
این فرصت چه کسی بود؟
اندکی بعد، مقامات ایران و طرف‌های مذاکره هستهای، هر دو از فرصتی 2ماهه درباره تصمیم‌گیری برای نحوه تبادل سوخت مورد نیاز ایران با غنای 19/75درصد خبر دادند.
مقامات ایرانی از این دوماه با عنوان «ضرب الاجلی برای غرب» یاد می‌کردند و مقامات دیپلماتیک غربی این دو ماه را «فرصتی برای ایران» می‌خواندند.
18بهمن اما محمود احمدی‌نژاد با اشاره به «مهلت 2ماهه ایران به غرب» برای تأمین سوخت رآکتور تهران، تأکید کرد که ایران همچنان آماده گفت‌وگو بر سر راه‌های مبادله سوخت اتمی است. او همچنین خبر داد که در روزهای اخیر برخی کشورها برای مذاکره مجدد اعلام آمادگی کرده‌اند.
از سوی دیگر، پس از آنکه روزنامه انگلیسی تایمز خبری از پیشنهاد تازه ایران به آژانس برای مبادله سوخت هستهای منتشر کرد، رئیس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی موضع روشنی در مورد این خبر به خبرنگاران اعلام نکرد.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، یوکیو آمانو گفت که طی ملاقاتش با وزیر خارجه ایران در آلمان، متکی در مورد معامله سوخت هستهای هیچ پیشنهاد جدیدی به او نداده است.
روزنامه تایمز لندن پیش از آن نوشته بود که ایران پیشنهاد خود را از طریق نماینده‌اش و پیش از اجلاس مونیخ به آژانس تسلیم کرده، نه از طریق وزیر خارجه و در حاشیه اجلاس مونیخ.
