فارس نوشت: علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی در سخنانی در آخرین جلسه علنی نمایندگان مجلس در دوره هشتم، از موضوع ملی شدن صنعت نفت سخن به میان آورد و اظهار داشت: ملی شدن صنعت نفت با همکاری روحانیت و رجال ملی در مجلس رقم خورد.
وی افزود: از مجلس هفدهم تا 24 یعنی بعد از کودتای 28 مرداد تا انقلاب، مجددا مجلس به صورت کالبدی بیجان و دست به فرمان درآمد. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، در این 8دوره مجلس که دوران شکوفایی مجلس در تاریخ ایران است، آزادی فکر و اندیشه که عنصر اصلی انقلاب است، زمینهساز تکوین چنین مجالسی است.
رئیس مجلس بر همین اساس یادآور شد: حضور شخصیتهای ممتاز انقلاب اسلامی در مجلس اول تا هشتم از جریانهای مختلف فکری، گفتوگوهای جدی در مسائل مهم کشور و شجاعت مجالس ایران در برابر زیادهخواهیهای آمریکا و غرب و تدوین قوانین مهم با ویژگیهای اسلامی از مؤلفههای برجسته این دوران است.
"در سایر امور نظیر عزل بنیصدر، رسیدگی به مسئله لانه جاسوسی و حمایت از رزمندگان در دوران دفاع مقدس و دفاع از مسئله هستهای ایران و مقابله با فتنهگران در مقابل حوادث پس از انتخابات ریاست جمهوری سال 88 و پیگیری تدابیر رهبر فقید انقلاب اسلامی حضرت امام خمینی (ره) و رهبر فرزانه انقلاب، از اقدامات سنجیده در این دوران بوده است".
لاریجانی همچنین گفت: از نظر تصویب قوانین در دوره قانونگذاری پس از انقلاب، در این 8دوره، سه برابر دوره 75 ساله قانون گذاری پیش از انقلاب قانون وضع شده است که نشانگر پرکاری مجالس پس از انقلاب است؛ در مجلس هشتم مجموعا 679 فقره طرح و لایحه ارائه شد که 325 طرح و 354 لایحه بوده است؛ مصوبات مجلس که ابلاغ شده 328 قانون بوده که 111 قانون طرح و 217 لایحه بوده است.
رئیس دستگاه قانونگذاری کشورمان بر همین اساس متذکر شد: 10 مصوبه مجلس در مجمع تشخیص مصلحت نظام است تا مراحل تصویب آن طی شود و 33 طرح و لایحه هم رد شده است، یکی از اقدامات مهم در مجلس هشتم طرح تدوین و تنقیه قوانین و مقررات کشور است، به دلیل انباشتگی قوانین، اقدام مجلس هشتم در روشن کردن حقوق مردم به صورت دقیق کاری اساسی بود که ساختار اجرایی آن در معاونت قوانین مجلس دیده شد و در بخشهای مهمی کار به انجام کشید.
"به عنوان مثال قوانینی که نسخ صریح در بعد 100 سال قانونگذاری کاملا مشخص شد و به زودی ابلاغ میشود؛ در بخشهایی نظیر مقررات استاندارد تمامی موارد نسخ ضمنی آنها آماده تصویب در مجلس است که انشاءالله در مجلس نهم به تصویب میرسد. یکی از اقدامات مهم دیگر مجلس، اصلاح آییننامه داخلی پارلمان در دو مرحله آغاز مجلس هشتم و انتهای این مجلس بود؛ در اصلاحات به عمل آمده هم روال تصویب قوانین تسهیل شد و هم بعد نظارتی مجلس تقویب شد و سیستم نظارت به صورت معاونت نظارت در مجلس در نظر گرفته شد تا ناظرین مجلس بتوانند هم تجربیات خود را منتقل کنند و هم از پشتیبانی بهتری برخوردار شوند."
لاریجانی اضافه کرد: تا مجلس هشتم، نظارت مجلس که توسط ناظرین انجام میگرفت یا توسط کمیسیونها از طریق سؤال از وزرا، فکر ساده و کم اثری داشت؛ با تغییر آییننامه داخلی مجلس، مخصوصا در ماده 33 آییننامه و ماده 233 آییننامه، کمیسیونهای تخصصی از قدرت نظارت قوی برخوردار شدند و سؤال نمایندگان از وزرا منوط به رأی نمایندگان مجلس، شکل عملیاتی قوی به خود گرفت.
وی گفت: ماده 233 آییننامه تخلف از قانون را در مسیر برخورد قوه قضاییه قرار داد؛ این مرحله دوم نظارت مجلس که در این دوره سامان یافت که گام مهم در تاریخ پارلمان ایران محسوب میشود که اخیرا با مصوبه جدید سؤال از رئیس جمهور شکل جدیتری به خود گرفت و امیدواریم مجلس نهم هم از این ساز و کار بهتر بهره بجوید و هم آن را تکامل بخشد.
رئیس مجلس ادامه داد: طرح نظارت بر نمایندگان که با راهنماییهای رهبر معظم انقلاب تصویب شد، روش نوینی است که میتواند انضباط کاری مجلس را بهبود بخشد و ابلاغ آن صورت پذیرفته و از ابتدای مجلس نهم به اجرا درمیآید. از دیگر ویژگیهای مهم مجلس هشتم، ولایی بودن آن است که در عمل آن را به اثبات رساند. بارها نظرات مقام معظم رهبری به مجلس میرسید که عموما صرفا نظر بود و آنگونه که بنده از متن ایشان درک کردم ایشان آنقدر برای مجلس اهمیت قائل هستند که نمیخواهند که از اصل 57 قانون اساسی، حکمی به مجلس دهند.
وی در ادامه سخنانش با بیان اینکه عموما نظر رهبر معظم انقلاب به مجلس ناصحانه بوده است تصریح کرد: بنده شهادت میدهم بدون استثنا نمایندگان مجلس هشتم با فهم نظریه ایشان تبعیت کردند و این صراط پرارزش و پر افتخاری است، از خصوصیات دیگر مجلس هشتم حفظ استقلال مجلس است آنگونه که در قانون اساسی آمده است.
وی با یادآوری اینکه حفظ استقلال مجلس ضامن مردم سالاری در کشور است و باید بهای آن را پرداخت، گفت: برخلاف تصور اشتباه در این باب که حفظ استقلال را زمینهستیز با قوای دیگر سهل کردند و بعضا در رسانهها به آن پرداختند، حفظ استقلال به معنای مستقل تصمیم گرفتن است. مجلس مستقل و قدرتمند میتواند در مقام کمک به سایر قوا مفید باشد وگرنه مجلس ضعیف و ذلیل اگر میلی به مددرسانی هم داشته باشد، بی فایده است.
"از خصوصیات دیگر مجلس هشتم مصمم بودن در اجرای دقیق قوانین و تطابق مصوبات دولت با قوانین است که از طریق معاونت نظارت و هیئت تصویب قوانین انجام میشد و با تدوین مجدد قانون مربوطه راهکار اجرایی آن هم روشن شد و امروز تقریبا مصوبات دولت به روز در این هیئت مورد رسیدگی قرار میگیرد، در اجرای قانون این مشکل نیست و گاها اختلافاتی هم بروز کرده لکن راه روشن است که قانون برای اجرا تصویب شود نه برای بایگانی و ضامن حقوق ملت و ایجاد عدالت تحقق قانون در کشور است."
رئیس مجلس اضافه کرد: گاه بحثهایی بین قوا، تقابل توصیف میشود که این تفکر مانع رشد و غنیسازی مردمسالاری دینی است. در بسیاری از موارد اختلاف نظرات باعث کمال ریاست ورزان میشود؛ به عنوان مثال در لایحه هدفمندسازی یارانهها بین دولت و مجلس محل بحث شد که چه در ابتدای کار و چه در تأمین بودجه سال 91 اما نتیجه این بحثها، کیفیت بهتر و ارتقاء شکل اولیه لایحه شد و این بهترین کمک به دولت است که در کار خود موفق باشد. حتی بحثهای این بند اختلاف نظرات در درون مجلس هم در بسیاری از مواقع که شکل مراعا پیدا میکند، باعث بالندگی مردمسالاری است.
لاریجانی با بیان اینکه اختلاف نظر بین جریانهای مختلف درون مجلس را باید از برکات انقلاب اسلامی دانست، تأکید کرد: نمایندگان از پایگاه مردمی خود میتوانند در همه مسائل داخلی و خارجی اظهارنظر کنند و از همین رو مجلس تکیهگاه دوم محسوب میشود وگرنه از اختلافها چه در درون مجلس و چه بین قوا نباید هراسی داشت بلکه باید آن را بخشی از حکومت مردمسالاری دانست.
رئیس قوه مقننه کشورمان یادآور شد: گاه گفته شده که مجلس هشتم در چند مورد نظر خود را تغییر داده است، این هم ضعف نیست. همیشه در نهادها ممکن است تصمیم دقیقی گرفته نشود، وقتی در مجلسی 338 قانون تصویب می شود، ممکن است در دو یا سه مورد آن دقیق نباشد. اتفاقا این مجلس به محض درک اشکال، نظر خود را تغییر داد، حکایت از شجاعت لازم در اصلاح امور است؛ حکما آوردهاند که نباید بنده سخن خود بود بلکه باید سخن بنده ما باشد.
"در یک نگاه کلی به کل مصوبات مجلس هشتم در بعد اقتصادی و رفع مشکلات معیشتی و بهبود تولید در کشور بوده است، به عنوان مثال قانون برنامه پنج ساله پنجم توسعه که حدود یک سال در مجلس کار کارشناسی روی آن انجام شد، قانون هدفمندسازی یارانهها که همین حدود زمان بررسی در مجلس به خود اختصاص داد، قانون حمایت از حقوق مصرف کنندگان، قانون گمرک، قانون معادن، قانون اصلاح مصرف انرژی، قانون نفت، قانون حمایت از تولید داخل و..."
رئیس مجلس بر همین اساس متذکر شد: در بعد قضایی و حقوقی، قانون جرایم رایانهای، قانون مجازات اسلامی، قانون مجازات قاچاق اسلحه و دارندگان سلاح و مهمات غیرمجاز، قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی، قانون نظارت بر رفتار قضات، قانون برقراری عدالت آموزشی در پذیرش دانشجو در دورههای تحصیلی تکمیلی، قانون حمایت از شرکتها و مؤسسات دانش بنیان و تجاری سازی اختراعات و ... از نمونههای دیگر اقدامات مجلس هشتم است که طبعاً در این مجال نمیتوان تمام عناوین 338 مصوبه مجلس را ذکر کرد.
علی لاریجانی اضافه کرد: یکی از ویژگیهای برجسته مجلس هشتم رصد به موقع حوادث بینالمللی و منطقهای و ورود به موقع در این صحنه بوده است چه در منطقه هستهای و چه در موضوع اهمیت انقلابهای منطقهای و مجلس هشتم با شجاعت کافی در این میدان ظاهر شد و مخصوصا در دیپلماسی پارلمانی که با کشورهای دیگر و حضور در بینالمجالس اسلامی و آسیایی، فعالیت تأثیرگذار داشت به طوری که در حمله رژیم صهیونیستی به غزه، مجلس ایران با تحرک خود زمینه تشکیل اجلاس بینالمجالس اسلامی را فراهم کرد؛ در مجلس هشتم دو اجلاس مهم برای فلسطین و حضور شخصیتها و رؤسا و هیئتهایی از پارلمانهای کشورها تشکیل شد.
"در مجلس هشتم برای امر مهم طرحهای تحول اقتصادی و هدفمندسازی یارانهها با اهتمام ویژهای کمیسیون خاصی در نظر گرفته شد و با دقت جلو رفت که از ریاست و همه اعضای کمیسیون تشکر میکنم، در همین مجلس برای نظارت و اجرای صحیح سیاستهای اصل 44 قانون اساسی نیز کمیسیون خاصی در نظر گرفته شد که خوشبختانه کار را با جدیت دنبال کردند و گزارشهای متعددی به مجلس ارائه دادند و همچنین برای امر جهاد اقتصادی نیز کمیسیون ویژهای در نظر گرفته شد. "
رئیس مجلس افزود: لازم میدانم از دیوان محاسبات تشکر کنم، تحولی چشمگیر در دیوان در دوره مجلس هشتم صورت گرفت، حسابرسیها به روز شد و گزارش تفریغ بودجه که معمولا با فاصله چندساله ارائه میشد، امروز به روز شده است و امروز با سرمایهگذاری لازم با استفاده از قابلیتهای فناوری رایانهای، نظارت بدون فوت وقت انجام میشود، برای آنکه ریشه تخلفات ما در کشور کاهش یابد، شوراهای آموزشی برای مدیران مالی دستگاهها که به قوانین تسلط یابند؛ سیاست این سازمان، سیاست پیشگیرانه بود نه مچ گیری در تخلفات.
لاریجانی با بیان اینکه از مرکز پژوهشهای مجلس که در این 4سال تلاش مجدانهای داشتند، تشکر میکنم، گفت: نمایندگان این مرکز در کمیسیونهای تخصصی مجلس حضور یافتند و کمکهای تخصصی خوبی ارائه کردند. در این دوره یعنی در مجلس هشتم مرکز پژوهشها تشکیل شد که با حضور فضلا، صاحبنظران اسلامی تلاش خوبی را آغاز کردند، کتابخانه مجلس در این دوره تحول چشمگیر یافت و اقدامات ارزندهای هم از نظر حفظ اسناد مجلس و انتشار آن و افزایش کتب خطی و سایر کتب و ارائه فصلنامههای تخصصی و تشکیل همایشهای تخصصی داشتند که از ریاست و همکاران کتابخانه مجلس تشکر میکنم.
لاریجانی گفت: کمیسیونهای مجلس دفتر اصلی فکری کار مجلس محسوب میشوند و لازم میدانم از همت عزیزان در کمیسیونهای تخصصی که کار اصلی تدوین مصوبات را بر عهده داشتند، تشکر کنم و همچنین کمیسیون آییننامه داخلی که در این دوره تلاش جدی داشت، لازم است از این کمیسیون نیز سپاسگذاری کنم؛ از همه همکاران در معاونتهای مجلس، معاونت قوانین، معاونت نظارت و معاونت اجرایی و همه واحدهای مربوطه در هیئت رئیسه مجلس ، تدارکات، بخش فنی، روابط عمومی، ترابری، بخش مالی و حراست، حفاظت، پدافند غیرعامل، امور بهداشت و تربیت بدنی و سایرین تشکر و قدردانی میکنم که با خدماتشان باعث شدند که نمایندگان مجلس توانمندی لازم را برای قانونگذاری داشته باشند.
رئیس مجلس توضیح داد: اینک مجلس هشتم به پایان کار خود رسیده است. از مختصات راه طی شده در این مجلس این بود که از ابتدای کار استراتژیک، اولویتهای مشخصی را به عنوان نقشه راه تدوین کرد که این امر کمک شایانی کرد تا کمیسیونها هرکدام برای خود برنامه داشته باشند، البته همه کمیسیونها در تحقق این نقشه راه به یک میزان موفق نبودند و تردیدی نیست که با تلاش همه نمایندگان مجلس بود که منظومه حرکت مجلس بهرهمند از خردمندی و شایستگی شد و قطعا کار مجلس بی نقص نیست اما در انجام این وظایف باید خدا را شاکر بود و جدای از همه این مباحث که بنده منتدار آنها هستم، دوستی و علقه عاطفی است که شخصیت جذاب همکاران به جای گذاشته است.
لاریجانی در خاتمه گفت: توفیقات مجلس هشتم مرقون تدبیر و همت والای شماست و نقایص کار آن از مدیریت حقیر که امیدوارم به بزرگواری خود از قصورها و تقصیرهای بنده بگذرید. گاه در نواقص مجلس برای پیشبرد کار مجبور بودیم از بعضی تذکرات عبور کنیم که قطعا حق شما نمایندگان و نقص تدبیر بنده بوده که امید عفو دارم، یاد همکاران مرحوم آیت الله فاکر، مرحوم حجت الاسلام اسلامی، مرحوم حیاتی و مرحوم حیدریان که در مجلس هشتم به رحمت ایزدی پیوستند را گرامی میداریم. آنچه از یاد شما عزیزان در قلب من نقش بسته است، لطف و محبت و بزرگواری شماست و بنده مفتخرم به اعتماد شما دوستان در این 4سال.
رئیس مجلس با قرائت یک بیت از اشعار حافظ سخنان خود را پایان داد:
"آنچنان مهر توام در دل و جان جای گرفت که اگر سر برود از دل و از جان نرود"